Dit is een samenvatting van het boek Basisboek interne communicatie druk 9 (herziene druk). Het is hoofdstuk 4 Onderzoek. Te gebruiken voor verschillende studies.
Hoofdstuk 4 Onderzoek
§1 Inleiding
Onderzoek levert grondstof voor het nemen van goede beslissingen: informatie. Zonder
goede informatie is de kans op het maken van fouten groot: dat levert kwalitatief slechte
interne communicatie op.
§2 Motieven voor onderzoek
Onderzoek is het officieel en systematisch verzamelen van informatie. Onderzoek wordt om
heel verschillende redenen gedaan. De belangrijkste 5 zijn:
1. Waarheid vinden. Onderzoek dat wordt uitgevoerd aan universiteiten en andere
wetenschappelijke instituten gebeurt vooral vanuit dit motief.
2. Beslissingen ondersteunen. Veel onderzoek in de praktijk wordt uitgevoerd door
marktonderzoekbureaus. Het dient om managers en andere beslissers in
organisaties te helpen bij het nemen van beslissingen door deze beter te
onderbouwen met informatie.
3. Politiek-strategische sturing. Het is vooral in politiek-bestuurlijke situaties niet
ongebruikelijk dat er wel al veel informatie beschikbaar is, maar dat men nog geen
knoop kan doorhakken. Het opschuiven van een besluit door het eerst laten
uitvoeren van een onderzoek geeft dan soms wat lucht.
4. Content verzamelen voor communicatie. Nieuwsfeiten zijn altijd een dankbare
bron voor media. Om aandacht te krijgen in de media kan het dan ook leuk zijn om
aan een bepaalde groep een interessante vraag te stellen en daarover een
persbericht te schrijven.
5. Leren en ervaring opdoen. Onderzoek doen betekent dat je je een bepaalde
periode grondig verdiept in een probleem of organisatie. Dit is op zichzelf altijd al
heel leerzaam. Deze toepassing van onderzoek vind je dan ook veel terug in de
onderzoeksstages van opleidingen.
§3 Bronnen van informatie
Inleiding
De grondstof van onderzoek is informatie. 1 van de belangrijkste kenmerken van een
onderzoek is de manier waarop men te werk gaat bij het verzamelen van data. Daarmee
bedoelen we dan de wijze waarop we aan de gegevens komen die nodig zijn voor de
analyse. Er zijn 2 routes waarlangs informatie kan worden verzameld. Dit kan gebeuren via:
- Registratie van een al bestaande situatie, uitingen of gebeurtenissen, dus zonder
dat iemand zelf hoeft te reageren op vragen die worden gesteld
- Het actief genereren van een gerichte respons, bijvoorbeeld door een persoon 1 of
meer vragen voor te leggen
Informatie uit onpersoonlijke bronnen
Bij registratie grijp je als onderzoeker zelf niet actief in en je stelt geen vragen: je gebruikt
bestaand materiaal. Er zijn dan 2 vormen van onderzoek naar onpersoonlijke bronnen:
- Deskresearch: diverse bronnen, handmatige analyse.
- Digital analytics: digitale bronnen, digitale analyse
Deskresearch
, Deskresearch gebruikt men vooral als vooronderzoek om bestaande communicatiemiddelen
en overlegvormen te onderzoeken. Het past dan ook goed bij de actievisie op interne
communicatie. Door middel van registratie en analyse kijk je naar de al aanwezige
communicatiemiddelen en formeel vastgelegde overlegvormen.
Voorbeelden van vragen bij deskresearch:
Over communicatiemiddelen:
- Welke middelen zijn er?
- Hoe vaak verschijnt het medium?
- Wie zijn de doelgroepen?
- Wat is de inhoud?
Over overlegvormen:
- Welke overlegvormen zijn er formeel vastgelegd?
- Welke vergaderfrequentie houdt men aan?
- Wie zijn erbij betrokken?
- Wat wordt er besproken?
- Hoe is de verslaglegging?
Een bijzondere vorm van deskresearch is de inhoudsanalyse: de handmatige analyse van
niet-digitale teksten. Doel is vaak om te kijken hoe de ‘tone of voice’ is. De methode is nogal
tijdrovend en het wordt daarom nog maar weinig gebruikt. Er komt wel steeds meer software
beschikbaar om de inhoud van teksten met behulp van computerprogramma’s te
analyseren.
Digital analytics
Omdat veel communicatie zich online volstrekt, heeft digital analytics de laatste jaren een
onstuimige ontwikkeling doorgemaakt. Steeds nauwkeuriger meet men hoe, wat en wie er
zoal online communiceren. Dit gebeurt dan hoofdzakelijk kwantitatief door het registreren
van bezoeken en bezoekers van de pagina’s van de intranetsite.Google Analytics is 1 van
de belangrijkste gereedschappen die inzicht geeft in dit type cijfers. Kwalitatief gebeurt het
door het analyseren van de boodschappen die worden uitgewisseld via de interne social
media.
Wat vroeger op papier werd geschreven was vaak maar tijdelijk beschikbaar: als het papier
was vernietigd of vergaan was analyse niet meer mogelijk. Nu gebeurt vrijwel alle
communicatie in een webomgeving en blijven berichten wel ergens bewaard. Met
technieken als scrapen en automated text analysis is het nu relatief eenvoudig om een
beeld te krijgen van wat er zich zoal afspeelt in de online communicatie. Scrapen is het met
behulp van een computerprogrammaatje heel selectief verzamelen van allerlei teksten van
het web. Dat scrapen levert in de praktijk zeer grote en onoverzichtelijke hoeveelheden tekst
op. Het is onmogelijk om deze met de hand te analyseren. Om toch inzicht te krijgen in de
grote lijn van betekenis in al deze teksten zijn er zeer geavanceerde programma’s die
woorden herkennen en die rubriceren.
Analysetools zijn standaard ook ingebouwd in softwareplatforms voor online samenwerking
in teams. Dit type platforms structureert communicatiekanalen voor projectmatige vormen
van werken. Het koppelt berichtenstromen aan het rubriceren van de content om zo
overzichtelijker en beheersbaarder te kunnen werken.
Informatie uit persoonlijke bronnen
Wat bekendstaat als onderzoek doen gebeurt in de praktijk via het actief verzamelen van
informatie door het opwekken van een respons bij iemand, bijvoorbeeld door het actief
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xninaxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
