Summary
samenvatting boek de psychologie van arbeid en gezondheid
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het gehele boek de psychologie van arbeid en gezondheid
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: htas • 1 year ago
Seller
Follow
ennail7
Reviews received
Content preview
SamenvattingH1
A&G Psychologie is een van de jongste en meest dynamische onderdelen van de psychologie. Het is
een samensmelting van de klinische psychologie, gezondheidspsychologie en de A&O psychologie,
die zich van origine bezig houdt met het disfunctioneren van mensen in arbeidsorganisaties.
Daarnaast staan tegenwoordig ook het vergroten van de effectiviteit, het bevorderen van gezondheid
en welzijn, en het verbeteren van motivatie en prestatie in de belangstelling. Met andere woorden:
het verbeteren van functioneren van werknemers.
In het latijn aangegeven met labor (werk als inspanning, belasting en moeite) en opus (werk als
resultaat, uitdaging en zelfverwezenlijking). Een “eigenaardig medicijn”, je kunt er ziek maar ook juist
beter door worden, het is belastend maar tegelijkertijd ook uitdagend en het stompt af maar zorgt
ook voor ontplooiing.
APA = American Psychological Association
NIOSH = National Institute of Occupational Safety and Health
NIP = Nederlands Instituut voor Psychologen
De A&G psychologie is een psychologische discipline die zich bezig houdt met het bestuderen van
welzijn en gezondheid op het werk vanuit de gedachte van een optimale afstemming tussen persoon
en organisatie. De geachte is wanneer de kwaliteit van arbeid goed is, werknemers zich ook gezond
zullen voelen. In de A&G psychologie gaat het zowel om het verbeteren van het individuele
welbevinden als om het verbeteren van de kwaliteit van arbeid.
4 aspecten;
- Affectief welbevinden (je prettig voelen op het werk)
- Competentie (in staat zijn je werk goed te doen)
- Autonomie (eigen keuzen in je werk kunnen maken)
- Aspiratie (iets in je werk willen bereiken)
Met andere woorden; er is sprake van geestelijke gezondheid wanneer een werknemer zich prettig
voelt, het werk aan kan, zich vrij voelt om eigen keuzen te maken en gemotiveerd is om iets te
bereiken.
De A&G psychologie beperkt zich niet uitsluitend en alleen tot het domein van het werk, maar houdt
zich ook bezig met de wederzijdse beïnvloeding van het werk met andere levenssferen, zoals ook de
vrije tijd en de gezins- of thuissituatie.
Functieleer = bv. cognitieve informatieverwerking
Psychofysiologie = bv. stressonderzoek (effecten van de psyche op lichamelijke stress effecten)
Sociale psychologie = bv. groepsprocessen en leiderschap in organisaties
Persoonlijkheidsleer = bv. individueel assessment en persoonlijkheidskenmerken
Ontwikkelingspsychologie = bv. oudere werknemers
Epidemiologie = het voorkomen van bepaalde klachten
Methodologie = het verrichtten van onderzoek
Sociologie = maatschappelijke groepen / bv. allochtonen
,RIE = Risico Inventarisatie en Evaluatie, wettelijk verplicht om periodiek in alle organisaties uit te
voeren. Dit dient als basis voor maatregelen om welzijn en gezondheid van werknemers te
bevorderen.
Primaire preventie = door middel van aanpak bij de bron wordt getracht te voorkomen dat er
gezondheids- of welzijnsproblemen ontstaan (bv. dragen gehoorbescherming, tilhulp)
Secundaire preventie = beperken van schade door tijdig en adequaat optreden bij degenen die de
eerste symptomen van verminderde gezondheid en/of welzijn vertonen (bv. trainingen, workshops
en cursussen)
Tertiaire preventie = behandeling, het vermijden dat problemen nog groter worden en nóg liever dat
ze afnemen (bv. coaching, counselling)
Werkintensiteit = snel en onder druk moeten werken
Intensief moeten werken vormt een belangrijke oorzaak van welzijns- en gezondheidsproblemen
Verandering van arbeidsinhoud (van minder fysiek naar mentaal bijvoorbeeld). Daarmee zijn
arbeidsgebonden gezondheidsrisico’s verschoven van lichamelijke klachten naar psychische klachten.
Organisatieveranderingen. Allerlei ontwikkelingen zoals globalisering, informatisering, flexibilisering
en 24 uurs economie zorgen voor continue aanpassing aan wisselende omstandigheden.
downsizing = saneren
outsourcing = afstoten van bedrijfsonderdelen
delayering = wegsnijden van het middenmanagement
Organisatieverandering kunnen onzekerheid en stress oproepen bij werknemers en vormen een bron
voor psychische belasting.
RGM = Resultaat Gericht Management
In moderne bedrijfsvoering komt het vaak voor dat verantwoordelijkheden laag in de organisatie
worden gelegd. Werknemers/werkteams hebben een grote verantwoordelijkheid, veelal niet alleen
m.b.t. productie maar ook m.b.t. taakverdeling. Ook leidinggevenden dienen zich hier op aan te
passen. Moderne bedrijfsvoering kan een zware mentale druk leggen op werknemers en
leidinggevenden.
Psychologisch contract = verwachtingen hebben over een billijke verhouding tussen inspanningen die
geleverd moeten worden t.b.v. de organisatie en de materiele/immateriële beloning die daar
tegenover staat. Wanneer investeringen en opbrengsten niet met elkaar in balans zijn kan dit leiden
tot psychische klachten.
Arbeidsparticipatie = iedereen die deelneemt aan het arbeidsproces (bv. toename vrouwen, ouderen
op de arbeidsmarkt, doelgroep P-Wet)
Dienstensector, kenmerkend voor deze sector is het contact met klanten, patiënten, leerlingen,
burgers. Emotionele belasting is in deze sector hoog, hetgeen tot verzuim en arbeidsongeschiktheid
kan leiden.
Protoprofessionalisering = verschijnsel dat hulpverleners steeds vaker medische en psychologische
begrippen gebruiken om alledaagse toestanden en ervaringen mee aan te duiden. Die vaktermen
vinden volgens allerlei media hun weg naar het grote publiek, die deze op hun beurt gebruiken om
,hun eigen “problematische” gedrag van een professioneel label te voorzien. Dit zorgt voor
verruiming van het ziektebegrip.
Mensen hebben in de loop der jaren toegenomen verwachtingen t.a.v. werk. Eerst betekende werk
vooral inkomen en zekerheid. Momenteel moet het uitdagend, zinvol, werken met interessante
collega’s, sympathieke leidinggevende en mogelijkheden voor leer- en ontwikkeling hebben.
Individualisering in de samenleving, zelf netwerk creëren. Kost inspanning en vaardigheden waar niet
iedereen van nature over beschikt.
Uitholling van de professionele autoriteit, men wordt niet meer vanzelfsprekend met respect
bejegend (bv. politie, arts, buschauffeurs). Respect moet verdiend worden door bekwame en
tactische inzet van sociale vaardigheden.
PSA = Psychosociale arbeidsbelasting, gaat over werkdruk, agressie, geweld, seksuele intimidatie en
pesten (is in de Arbowet opgenomen).
Volgens de Arbowet is iedere werkgever verplicht om te zorgen voor gezondheid en veiligheid op het
werk en dient hij zich daartoe te laten bijstaan door 4 kerndeskundigen; A&O deskundigen,
arbeidshygiënisten, bedrijfsartsen en veiligheidskundigen.
WVP = Wet verbetering Poortwachter, sinds 1 april 2002
WAO = Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering
WIA = Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (sinds 2006, opvolger van de WAO)
KANS = Klachten Aan Nek en Schouders
Het verbeteren van arbeidsomstandigheden en verminderen van ziekteverzuim wordt in NL gezien
als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemer.
Kosten van ziekteverzuim; ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid uitkeringen, medische
consumptie, personeelsverloop, productieverlies, vervangingskosten, kosten voor extra training.
Surmenage = overspannenheid.
Sociotechnische benadering gaat er van uit dat stressreacties het product zijn van het sociale
systeem waarbinnen een werknemer functioneert. De sociotechniek is een praktische methodiek die
gebruikt wordt om de kwaliteit van de arbeid, en daarmee de gezondheid en het welbevinden van
werknemers, te bevorderen.
PMO = Preventief Medisch Onderzoek
De AG psycholoog vervult de volgende taken, veelal in combinatie met elkaar;
- Assessment (systematisch en methodisch); op individueel (bv. overspannen, burn-out), team
(bv. conflicten, samenwerking) en organisatieniveau (bv. organisatiecultuur, werkdruk, en
ziekteverzuim)
- Individuele begeleiding en behandeling (bv. coaching, positieve interventies, counseling)
- Training (bv. aanleren van individuele vaardigheden of begeleiden van groepsprocessen)
- Advisering (bv. aan management, OR)
- Onderzoek (veelal praktijkonderzoek)
IGM = Integrale Gezondheids Management
, GAS = General Adaptation Syndrome
Stress = de kracht die op een lichaam wordt uitgevoerd, uitlokkende belastende situatie is de stressor
Strain = het resultaat van die kracht, ofwel de reactie op stress in de vorm van GAS)
VOS = Vragenlijst Organisatie Stress
NWO = Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
5 typen AG Onderzoek (BLZ 19, tabel);
- Hypothesetoetsend onderzoek (bv. welk effect heeft onbillijke behandeling op ziekteverzuim,
doel is verklaring vinden)
- Beschrijvend onderzoek (bv RI&E, doel is feiten verzamelen)
- Ontwerponderzoek (bv. ontwerpen van een vragenlijst om werkstressoren te meten, doel
gereedschap)
- Interventieonderzoek (empirisch wetenschappelijk actie onderzoek, casestudies, doel
evaluatie)
- Organisatieonderzoek (bv. doel bedrijfsrapport schrijven/verandering)
Amplitie = voorkomen/preventie
Curatie = behandelen
4 D’s;
- Disease
- Disorder
- Damage
- Disability
HNW = Het Nieuwe Werken
Werknemers dienen niet meer enkel gezond en vrij van klachten te zijn. Werknemers dienen in de
tijd van nu flexibel, toegewijd, loyaal, energiek, leergierig, enthousiast, proactief te zijn en te
beschikken over goede communicatie-, onderhandelings- en timemanagement vaardigheden.
Moderne organisaties hebben werknemers nodig die met inzet, overgave en passie hun werk doen.
Duurzame inzetbaarheid is hierbij een belangrijk item. Het zijn de mensen (kapitaal van de
werkgever) die met hun mentale eigenschappen, vermogens vandaag de dag het verschil kunnen
maken voor organisaties.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ennail7. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now