Summary
Samenvatting Nederlands Vertaal- en Tolkwetenschappen (1141FLWTTA)
- Course
- Institution
Samenvatting Nederlands Vertaal- en Tolkwetenschappen (1141FLWTTA)
[Show more]
Seller
Follow
ttkstudente2018
Content preview
2020 – 2021 Vertaal- en tolkwetenschappenSamenvatting vertaal- en
tolkwetenschappen
Equivalence and equivalent effect
Jakobson
Linguïstisch perspectief (voor het ontstaan van de vertaalwetenschap)
o Niet-specifiek vertaalwetenschappelijk standpunt
Invloed van Saussure
o Langue >< parole
= taalsysteem (gramm., regels) >< taak in actie/gebruik (context; connotatie)
o [langue:] signifiant + signifié = signe
Vraag naar betekenis
o Als je het woord (bv. kaas) wil kennen, moet je het dan gezien hebben? => NEEN.
Verband signifiant – signifié is volledig arbitrair: kaas had evengoed “ferita” kunnen heten
Vraag naar equivalentie
o Doorgaans: geen equivalentie tussen code-units: bv. syr vs. cheese
Cheese betekent zowel blok kaas als cottage cheese
Syr houdt enkel blok kaas in
Je zou het kunnen specifiëren
o Gaat enkel bij universalisme
o >> is dit een probleem?
Ja: relativisme
o Taal + taalstructuur bepalen wereldbeeld en denken
bv. Inuiten hebben verschillende woorden voor wit omdat er zo veel
wit
in hun wereld is
Nee: universalisme
o Alles wat vertaalbaar is, kan in taal worden uitgedrukt en we ervaren de
wereld over en altijd op dezelfde manier
bv. wit is in elke cultuur wit
bv. cottage + cheese >< [cottage cheese]
Jakobson’s discussie
o Probleem focust op verschillen in structuur en terminologie van talen i.p.v. het niet
kunnen overbrengen van een boodschap uit de ene taal in de andere
bv. haar boek -> son livre (zijn of haar? Laten blijken uit context!)
o Vertalen is steeds mogelijk (uitz. Poëzie, waarbij het gaat om creative transposition)
1
,2020 – 2021 Vertaal- en tolkwetenschappen
Nida and ‘the science of translating’
Algemeen
Vanaf jaren ’40: vooral Bijbelvertaling
o Heel specifiek genre
1964: Toward a Science of Translating
o Ambitie om wetenschap te vormen => objectiveren
Invloed van taalkunde op vertaalwetenschap (avant la lettre)
De invloed van Chomsky
Chomsky: alle talen hebben iets gemeen
KERNEL-level
kernels: het niveau waarop boodschap over wordt gebracht in de receptortaal voordat hij wordt
omgezet in oppervlaktestructuur
o kernel zin = basiszin
bv. de kat valt de muis aan
De kat valt de muis aan.
o oppervlaktestructuur: had evengoed “hond” of “tijger” kunnen zijn
|||||
Dieptestructuur: onderwerp doet iets “kat valt aan muis” = relatie tussen onderdelen
zin
van oppervlaktestructuur naar dieptestructuur (wat vertaler moet doen)
o events (werkwoorden)
o objects (substantieven)
o abstracts (adjectieven, bijwoorden)
o relationals (voegwoorden, voorzetsels enz.)
bv. oppervlakte: will of God --- back transformation: B (object, God) performs A (event, wills)
Wat is betekenis?
Geen vast gegeven, maar functionele definitie;
afhankelijk van context (=> niveau van parole)
Linguïstische betekenis
o Semantiek:
House = bezit
Journey = iets dat hij doormaakt
Kindness = karaktereigenschap
o Pragmatiek
bv. his house – his journey – his kindness
Referentiële betekenis
bv. son = a male child
Emotieve of connotatieve betekenis
2
, 2020 – 2021 Vertaal- en tolkwetenschappen
bv. Don’t worry about that, son.
=> troetelnaam of paternalistisch? Ook “bitches” hier
HOE KAN BETEKENIS AFGELEID WORDEN?
Hiërarchisch structureren en componentiële analyse
bv. familiebanden (p. 66) (Chinees maakt bv. onderscheid tss grootvader langs moederskant en
vaderskant)
Semantische structuuranalyse
= verschillende betekeniselementen van een woord definiëren a.d.h.v. opposities zoals goed/
slecht, bezield/niet bezield enz.
bv. spirit >>> betekenis sterk afhankelijk van de context (invloed van pragmatiek)
Geconnoteerde begrippen (letterlijk, vrij, trouw…) vervangen door twee types equivalentie
o Formele equivalentie: focus op boodschap zelf, zowel vorm als inhoud
o Dynamische equivalentie & equivalent effect: focus op boodschap; zelfde effect bij lezer
4 BASISEIGENSCHAPPEN VAN EEN (GOEDE) VERTALING
1. Logisch zijn
2. De geest en wijze van het origineel overbrengen
3. Een natuurlijke en makkelijke vorm van expressie hebben
4. Zelfde reactie produceren
!!! Dynamische equivalentie = alle criteria voldaan
o Indien conflict: voorrang op betekenis i.p.v. stijl
Conclusie
Alternatief voor woord-voor-woord-equivalentie
Vertaling gericht op ontvanger
Kritiek
o Equivalentie nog steeds voornamelijk op woordniveau, niet hele boodschap (context,
cultuur)
o Hoe meet je equivalentie-effect? Subjectief? Wetenschappelijk?
bv. hoe weet je of tekst zelfde effect had op doelpubliek?
o Equivalentie is problematisch indien betekenis (mede) in de vorm vervat zit
bv. animal / vegetable / mineral / monster >< dòng wù /zhí wù / kuàng wù / guài wù
Wù = ‘voorwerp’ bv. dòng (bewegend) voorwerp = animal
Deze vier termen genereren een onbedoeld verband in de Chinese vertaling
Equivalentie hier onmogelijk, want niet vormelijk mogelijk over te nemen
Gentzler: dynamische equivalentie als proselytisch instrument (maar: ook kritiek vanuit religieuze
hoek)
o Doelpubliek proberen bekeren
CASE: religieuze studie
Enkele overwegingen
o Let op gebruikte terminologie (componentiële analyse) i.v.m. vertalen
o Vertalen vs. actualiseren >>> equivalentie?
= er gebeurt transfer; aanpassen aan vandaag
o cf. de 4 basiseigenschappen van een vertaling volgens Nida
o verschil met Instagram-post van Conner Rousseau?
o Oplossingen na(ast) het vertalen: ethische kwesties
Tekst vertalen, maar equivalentie bereiken door commentaar toe te voegen
o Andere criteria (bv. Koller): zie verderop
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ttkstudente2018. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.83. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now