In dit document staan zeer uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges en werkcolleges voor het tentamen endocrinologie (WG 3.2 is geen tentamenstof). Alle colleges zijn live gevolgd en veel plaatjes zijn toegevoegd. De stof is aangevuld met casussen om de stof te verduidelijken. Ook zijn er ve...
Endocrinologie
- Communicatie tussen cellen van een organisme.
- Endocrinologie → De studie van hormonen.
Globale hormoonfuncties
- Er zijn verschillende hormonen die verschillende functies hebben.
- 1 hormoon kan meerdere functies hebben.
- Voortplanting → Testosteron, oestrogeen, oxytocine, prolactine, …
- Groei en ontwikkeling → Groeihormoon, IGF-1, schildklierhormoon, cortisol, …
- Homeostase (reactie op interne en externe stimuli) → Insuline, glucagon, vasopressine,
aldosteron, parathormoon, cortisol, schildklierhormoon, …
- Energie productie en metabolisme.
Signaaloverdracht
- Endocrien:
o Cel in het lichaam scheidt hormonen af aan het bloed.
o De hormonen worden via het bloed vervoerd naar andere cellen.
o Op of in doelcellen zitten receptoren waar de hormonen aan kunnen binden wat
zorgt voor een verandering binnen in de cel.
- Autocrien → Een cel scheidt hormonen af en deze kunnen binden op de eigen receptoren
van de cel zelf.
- Paracrien → Een cel scheidt hormonen af en deze kunnen binden aan receptoren op
naastgelegen cellen.
o Voorbeeld → Insuline wordt gemaakt in eilandjes van Langerhans in de lever en hier
liggen ook andere cellen naast waar insuline invloed op heeft.
- Neuroendocrien → Neuronen kunnen ook hormonen afgeven aan de bloedbaan die
vervolgens op doelcellen aan receptoren gaan
binden.
o Voorbeeld → Hypofyse en
hypothalamus.
- Neurotransmitters → Neurotransmissie van
ene neuron naar andere neuron.
,Casus
- Mevrouw E. 27 jaar.
- Klachten in de loop van 2 jaar.
o Moeheid terwijl ze normaal een heel actief leven had.
o Somber en vaak verdrietig en emotioneel.
o Veel uiterlijke veranderingen:
▪ Opgezwollen gezicht.
▪ Stretchmarks (striae) op de borst wat niet echt normale plek is.
▪ Haargroei op gezicht.
- Mogelijke oorzaak → Overproductie van hormoon cortisol.
Syndroom van Cushing.
- Overproductie cortisol.
- Symptomen:
o Vol gezicht → Volle maan gezicht.
o Haargroei op gezicht en meer haargroei op rest van lichaam.
o Rode wangen.
o Stretch marks.
o Dunner haar.
o Spieratrofie → Dunnere armen en dunnere benen.
o Dunne huid → Makkelijk blauwe plekken.
o Dikke nek.
Hormonen – Verschillende typen gebaseerd op chemische groepen.
- Amine hormonen → Aminozuren met gemodificeerde groepen eraan geplakt.
o (Nor)adrenaline.
- Peptide hormonen → Een keten van aminozuren.
o Oxytocine.
o Insuline.
o Glucagon.
- Steroid hormonen → Gevormd uit de lipide cholesterol.
o Testosteron.
o Progesteron.
o Cortisol.
Synthese steroid hormonen → Bijnier.
- Cortisol wordt gevormd in de bijnier.
- Cortisol wordt geproduceerd in de cortex van de bijnier.
- Cortex van de bijnier:
o Zona glomerulosa → Aanmaak van minerale corticoïden.
▪ Aldosteron.
o Zona fasciculata → Aanmaak van glucocorticoïden.
▪ Cortisol.
▪ Corticosteron.
▪ Cortison.
o Zona reticularis → Aanmaak van
androgenen.
▪ Dehydroepiandrosteron → DHEA.
, - Medulla van bijnieren → Aanmaak van stresshormonen.
o (Nor)adrenaline.
- Om van cholesterol naar cortisol te komen, spelen verschillende
enzymen een rol die cholesterol uiteindelijk omzetten tot
cortisol.
o Als er een disfunctie is in 1 van de enzymen dan kan je
een overproductie van het ene hormoon krijgen en een
deficiëntie van een ander hormoon.
Steroid hormonen → Receptoren.
- Vetoplosbaar (lipofiel) → Niet vrij in bloedbaan maar gebonden aan plasma eiwitten.
o Voor cortisol is dit CBG → Cortisol Binding Globulin.
- Als hormoon aankomt in extracellulaire ruimte bij een
celmembraan dan kan het wel makkelijk het
celmembraan passeren door middel van passieve
diffusie door de lipiden.
- In cytoplasma kan het gaan binden aan receptor in
cytoplasma → Nucleaire receptor.
- Receptor-hormoon complex zal naar de nucleus
getransporteerd worden om hier invloed uit te oefenen
op de transcriptie van DNA.
- Het complex zal transcriptie activeren van de
doelgenen.
- Om daadwerkelijk de eiwitten te maken van de genen
die geactiveerd worden, heeft tijd nodig en daarom is dit niet een super snel proces maar is
het meer een proces dat langzaam optreedt en ook langdurig kan aanhouden.
Synthese peptide hormonen
- Peptide hormonen zijn een keten van aminozuren aan elkaar
geplakt die geproduceerd worden in het endoplasmatisch
reticulum (ER) en vervolgens worden ze als een prohormoon
opgeslagen in het Golgi apparaat.
- Vesikels worden afgesnoerd van het Golgi apparaat waarin het
prohormoon zit → Secretory vesikel.
- Dit prohormoon wordt in het blaasje dan door enzymen geknipt in
actieve vorm van het hormoon.
- Als er behoefte is aan release van het hormoon dan fuseert het
vesikel met celmembraan van de cel en wordt het hormoon
afgegeven aan de extracellulaire ruimte → Exocytose.
o Snelle afgifte.
- Het hormoon zal opgenomen worden door het bloed en door het
lichaam getransporteerd worden.
- Voorbeeld → Insuline → Wanneer bloedsuikerspiegel te hoog is,
moet er snel insuline afgegeven worden aan het bloed om de
spiegel weer naar beneden te krijgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kworring. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.48. You're not tied to anything after your purchase.