sociologische perspectieven op de lerende samenleving
opleidings en onderwijswetenschappen
Written for
Universiteit Antwerpen (UA)
Schakeljaar Opleidings- En Onderwijswetenschappen
Sociologische Perspectieven Op Een Lerende Samenleving
All documents for this subject (3)
Seller
Follow
KDM
Content preview
Sociologische perspectieven
Hoofdstuk 1: Onderwijs als ordevraagstuk
‘Sociale organisatie van leren’
→ Verandert in de loop der tijd:
1. Agrarische samenleving: overdracht van vader op zoon
2. Pre-industriële tijdperk: gericht op ambachtelijke productie (gilden)
3. Industriële revolutie: school (nood aan basisvaardigheden voor veranderende samenleving)
= ‘sociale organisatie van leren’ beïnvloed door maatschappij
= ‘dominante economische modus van productie’ → efficiënt maatwerk = onderwijs op maat
→ Drie essentiële vragen:
✓ Wat moet er worden onderwezen? (curriculum)
✓ Hoe moet dat worden gedaan? (onderwijsproces)
✓ Voor wie is welke vorm van leren? (selectie en onderwijskansen)
+ Wie beantwoordt deze vragen? (governance!)
✓ Onderscheiden zich van elkaar door aard van onderlinge relaties (doelen bereiken, maar ook beperkingen!)
✓ Meerdere ordes kunnen in een interactie actief zijn
✓ Sociale constructie en dus veranderlijk! = de ‘new social order’ = verschuiving spontaan naar geconstrueerd
Overheid VS. Markt
➢ Groeiend belang van overheid na WOII
➢ Groeiend belang van markt in jaren ’80 (wereldwijde recessie na oliecrisissen) → neoliberalisme
= beleidsepidemie (recht doen aan wensen ouders/leerlingen + concurrentieprikkel voor scholen
➢ Socio-culturele ontwikkelingen: individualisering, multiculturele samenleving, dalende geboortecijfers…
Voor Tegen
Vrije schoolkeuze van ouders (onderwijs = pso) → meer Vrije schoolkeuze is niet écht voor iedereen vrij →
betrokkenheid ouders → scholen concurreren → invloed door sociale status, gender en etniciteit →
streven naar kwaliteit/responsiviteit financiële overwegingen? → reputaties
= ‘circuits of schooling’ (toch onderwijssegregatie)
✓ Scholen hebben een bepaalde hiërarchie (reputatie)
✓ Acties van scholen streven naar behoud en verbetering van de eigen plaats in die hiërarchie
= expliciete (voorwaardelijk) en impliciete (aantrekken) selectie
✓ Reden voor marktfalen: informatie-asymmetrie = hoe goed kunnen ouders de kwaliteit van scholen
inschatten? → overheid moet ouders voldoende en betrouwbare informatie geven over kwaliteit scholen
→ welke gegevens zijn adequaat voor het beoordelen hiervan?
Beleid bij marktwerking
✓ Context is zeer belangrijk!
✓ Een sterke markt vereist een sterke overheid (kan spelregels bepalen)
✓ Zorgen voor een evenwichtige concurrentie (niet o.b.v. leerlingsamenstelling = segregatie)
✓ Doel moet altijd het verbeteren van de onderwijskwaliteit zijn, geen ‘symbolische’ aanpassingen
2
, Hoofdstuk 2: Het onderwijs in de Lage Landen in historisch en internationaal perspectief
Hoe wordt invulling gegeven aan de hoofdfuncties van onderwijssystemen doorheen de tijd?
•Agrarische samenleving
•Domscholen (priesters) = eliteschool en kloosterscholen (monniken) = handarbeid
7e eeuw = socialisatie- en selectie/allocatiefunctie
•Parochiescholen (focus op christianisatie/gedragsregels)
= socialisatie- en integratiefunctie
12e eeuw
•Stedelijk en dorpsonderwijs --> toename bevolking, selectie/allocatiefunctie via taal: Frans of Latijn
•Lager onderwijs (Christianisatie/schrijven/lezen) --> beroepsonderwijs (gildenonderwijs en Franse scholen) -->
14e eeuw algemeen vormend onderwijs (Latijnse scholen) + particulier onderwijs (bijscholen)
•Van hoofdelijk onderwijs --> nieuwe denkbeelden
•Hoofdelijk onderwijs = houten plak/roede, onderwijs ten dienste van de Kerk (bekeringsoffensief)
16-18e eeuw •Nieuwe denkbeelden = Verlichting, kennis is deugd (beschavingsoffensief) = klassikaal onderwijs
•Industrialisatie (kwalificatiefunctie)
•Monitorial system: leerkracht geeft les aan oudere leerlingen, die geven les aan jongere leerlingen enz.
19e eeuw •Vrijheid van onderwijs in grondwet, schoolstrijden/verzuiling/Schoolpactwet/leerplicht
•Jaren '80: neoliberalisering: decentralisatie, privatisering, deregulering --> autonomievergroting
20e eeuw
Nederland: een calvinistisch schoolsysteem
1580: Noordelijke gebieden kiezen na Reformatie voor protestantisme (Calvinisme)
➢ Volkstaal i.p.v. Latijn in de Kerk
➢ Scholen met als doel alfabetisme bestrijden
➢ Lager onderwijs: Armenscholen (gratis onderwijs om Bijbel te kunnen lezen)
➢ Voortgezet onderwijs: Gildenonderwijs, Franse en Latijnse school
➢ Eind 18e eeuw: Vakonderwijs (tekenscholen jongens en naaischolen meisjes)
Een internationaal perspectief
✓ Vanuit Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
= internationaal vergelijkend onderzoek voor onderwijs (Wat kunnen landen leren van elkaar?)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KDM. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.49. You're not tied to anything after your purchase.