Samenvatting van het boek ‘Inleiding tot de antropologie’
58 views 3 purchases
Course
Inleiding tot de antropologie
Institution
Universiteit Gent (UGent)
Book
Inleiding tot de antropologie
Een uitgebreide samenvatting van het boek ‘inleiding tot de antropologie’ van Hugo DeBlock
Samengevat vanaf hoofdstuk 2 aangezien hoofdstuk 1 niet zo belangrijk is + het bevat foto’s vanuit het boek voor extra duiding.
Ik slaagde met 14/20 met enkel deze samenvatting.
Inleiding tot de Antropologie
Hoofdstuk 2: ‘ontdekkingen’, reisverslagen en wetenschappelijke expedities
De ‘ontdekkingen’
(ontdekking tussen haakjes want zijn eigenlijk eerder invasies)
Verschillende ontdekkingsreizegers reizen naar ‘nieuwe’ gebieden
➔ Inheemse bevolkingsgroepen decimeren door de witte ziektes (niet immuun)
➔ Aanwezigheid v kolonisatoren leidt tot uitbuiting en slavernij
➔ Trans-Atlantische slavenhandel
Sommige eerste contacten waren vreedzaam maar niet allemaal:
1) Magellaan: beval een raid op een Chamorro-dorp op Guam + opdracht de ingewanden te koken en te geven
ad uitgeputte crew = kannibalisme (Magellaan was nochtans Christen! aka verboden)
2) Colombus: id Caräben was de genocide al bijna volledig compleet + op eiland Hispanoila (Haïti+Dom.Rep)
laat hij de inheemse Taino-inianen kruisigen in rijen v 13 (Jezus en 12 apostelen als voorbeeld) wanneer ze
goudquota niet halen
Zuid-Amerika
o 1791-1804: Haïtiaanse Revolutie: slavenopstand die leidde tot oprichting Onafhankelijke Republiek Haïti
o Haïti/Hispaniola= gekoloniseerd door Spanjaarden en Fransen die het later herdopen tot Saint Domingue
o slavenleger verslaat Franse leger
o rebellenleider Toussaint Louverture en Jean-Jaques Dessalines spelen belangrijke rol
➢ Jean Jaques Dessalines kroont zich later tot keizer v Haïti
o EU verlichting kon slavernij niet omverwerpen maar Haïtiaanse Revolutie wel
Zelfde periode en gelijkaardige feiten op het vasteland v Zuid-Amerika:
o Venezolaanse verzetstrijder Simon Bolivar= grote bevrijder v Venezuela (1823)
-> roept Republiek Groot-Colombia uit (1819) maar valt 8 jaar later
-> ook in Peru en Bolivia was hij een belangrijke figuur
Afrika
o Tweede helft 15de eeuw EU kolonisatoren aanwezig
o Kuststreken v West-Afrika worden herdoopt tot: Ivoorkust, Goudkust en Slavenkust (vernoemd naar de
voornaamsteproducten die er werden gehaald)
o Koninkrijk Benin: slavenhandel met EU
-> Britten en koningen v Benin, de Oba’s
-> Britten willen meer macht => 1897: maken Benin met de grond gelijk
(ook paleis vernield versierd met bronzen platen, Benin Bronzen in British Museum)
!!Kunst v Benin meest gedisputeerde roofkunst ter wereld!! Sommige zaken worden later teruggegevn
Spaanse wereldrijk, Portugal, Britse Iperium en Frankrijk= vroegste kolonisatoren
Toppunt vd kolonisatie: Britse Koloniale Rijk omvatte Indië, delen v Afrika, de Pacific en Amerika
➔ Leeft nu nog steeds door als de Commonwealth
- Colombus vaart onder Spaanse vlag naar de Amerika’s
- Hollanders hadden via de Verenigde Oost-Indische Compagnie een directe lijn naar Indonesië
- Jacob Roggeveen naar Paaseiland
- Don Fernando De Quiros zoekt onder Spaanse vlag naar het mytische Terra Australis
➢ komt aan in het huidige Vanuatu
➢ sticht kolonie
➢ noemt het Australia del Espirito Santo
1
, ➢ bouwt nederzetting en noemt het Nieuw Jeruzalem +
noemt de rivier de Jordaan
=> nederzetting van korte duur: bemanning moeten er
wegvluchten
Laatste ontdekte continent is de Stille Zuidzee
➢ in kaart door Captain James Cook (Westelijke Pacific door Bougainville in
kaart)
➢ reizen v toen= wetenschappelijke expedities met verschillende
wetenschappers aan boord
vb. Botanist Joseph Banks
verzameld plantensoorten + kunst-en materiële cultuurobjecten id
Stille Zuidzee
Britse kunst en materiële cultuurobjecten verzamelaar:
Pacific Reverend John Williams
John Williams met zijn ‘trofeeën’->traditionele wapens en een afgodsbeeld (=stafgod van Rarotonga, gezien als een
heel krachtig iets en werd meegegeven als geschenk en teken v bekering)
- verzamelaar v A’a-beeld
19de eeuw: grote toevloed van curiositeiten/ethnografische specimens-> werden gebruikt om theorieën te
ondersteunen
➔ Sociaal darwinisme: evolutionisme op de mens
Specimens werden gebruikt om aan te tonen hoe culturen evolueren
EU beschaving= ‘toppunt’ (er werd ‘gemeten’ adhv de objecten hoever een
cultuur stond op de ladder van beschaving)
Bekend voorbeeld van dit ‘meten’: tekening van Pitt Rivers
➢ werktuigen gerangschikt op basis van ‘evolutie vd cultuur’
➢ nu: Pitt Rivers museum + Enlightment Gallery ih Britiss
Museum (veel v deze soort objecten)
=> in deze contexten ontstaan vanaf de jaren 1850 de vroegste antropologie, door contact met de settler colonies
(het studieobject leeft naast u)
=>Kritiek op evolutionisme en vooral sociaal darwinisme: Adolf Bastian
Vroege Duitse antropologie: Adolf Bastians reisverhalen
In navolging v Alexander von Humboldt onderzoekt hij de Volkskultur :
idee dat terug te traceren is tot Volksgeist (=culturen vertrekken uit een gemeenschappelijke basis waaruit ze
vertakken en individueler/specifieker worden, idee v Herder)
Alexander von Humboldt
o delen vh Andesgebergte in kaart, Equador
o zag de bevolking in mensontwaardige omstandigheden (= slavernij)
o een vd eerste abolitionisten vd slavernij: pleit voor afschaffen bij de president vd VS, Jefferson
➔ Herder>von Humboldt>Bastian>Boas
Bastian:
- Veel reizen zoals von Humboldt: reisverhalen (vb. Reisen in Birma in den Jahren 1861-1861)
- Richt ethnografische museum op: Museum für Volkerkund, groei tot de Koninklijke Pruisische Kunstkammer
Ideeën
- Historische connecties tussen culturen
- Focust op de gelijkheid tussen mensen en op verbanden tussen culturen
- Werk: Mensch in der Geschichte: geeft kritiek op evolutionisme
2
, - Geloofde niet in cultuurevolutionarisme (want: racistische theorie)
- Werk: Elementargedanken: alle mensen bepaalde elementaire denkpatronen (los v ras of cultuur)
Het Cultuurevolutionisme
De Verenigde Staten: Lewis Henry Morgan
- Leefde lang bij de Irquois
➢ wordt zelf geadopteerd in een clan en krijgt de naam Tayadaowukuh
= hij die bruggen bouwt (tussen white settles en natives)
- Komt op voor de rechten vd Native Americans (steeds meer in gevaar door frontier)
- bezorgt om het verdwijnen v cultuur=> doet aan urgent anthropology/salvage anthropology
- Pionier vd verwantschapstudies/Kinship Studies
- Cultuurevolutionist: volgens hem zijn er 3 stappen v beschaving
1. Savagery
2. Barbarism via technologie naar andere stadia gaan
3. Civilisation
Savagery, de wilden: vroegste staat vd mens/voedselverzamelaar-jagers
Barbarism: ontwikkeling vroege landbouw + staatsvorming en urbanisatie
Civilisation: de witte beschaving, de geïndustrialiseerde westerse wereld als het summum
➔ Cultuurevolutionisme zorgde voor ‘vakjesdenken’, eens je in een categorie zit, geraak je er moeilijk uit
Vb. San-Bosjesmannen en Aboriginals in eerste stadium tov het Westen
Kinship Studies
- Intresse aangewakkerd door zijn verblijf bij de Iroquois
- Ontdekt gelijkenissen en verschillen id verwantschapsystemen v andere indianengroepen in Amerika
➢ Start een vergelijkende studie: Native American Kinship
➢ Betrekt ook andere bevolkingsgroepen ter vergelijking
➢ Speculatief en secundair onderzoek
- Ontwierp 1e typologie v kinship-systemen
➢ Maakt onderscheidt tussen classificatory en descriptive kinship systems
Descriptieve verwantschap: verloopt volgens lineair verwantschap aan 1 zijde (vader/moeders kant)
Classificatorische systeem: differentieert niet tussen deze twee categorieën vb. zelfde term voor alle
mannelijke verwanten langs vaders kant
➔ Verwantschap als organiserend principe binnen ‘primitieve culturen’ + sociale evoluties bestuderen
Het Verenigd Koninkrijk: Edward Burnett Tylor en Sir James Frazer
Verening Koninkrijk 19de eeuw: British Empire, grootste koloniale macht
Queen Victoria ah hoofd, daarom ook wel de Victorian Era genoemd (victoriaanse antropologie)
Tylor
zelfde 3 stappen v beschaving als Morgan
- Intresse in archeologie (later: van archeologie naar antropologie)
- Werk: Primitive Cultures: stelt een evolutionair schema op waarin de materiële cultuur en kunst en de mate
v techniciteit vd materiële cultuurproducten vooropstonden
- Cultural survivals: objecten die overbleven/overleefden => gebruiken om de menselijke evolutie te
construeren
- Vroege definitie v cultuur (in Primitive Cultures)
Frazer
- Werk: The Golden Bough (een vd laatste cultuurevolutionistisch werken)
o zeer literair geschreven
o driestappenmodel v culturele evolutie
o rituelen met magie staan voor Frazer gelijk aan irrationeel denken
Driestappenmodel:
3
, 1. Magische staat: met animisme (natuurgodsdiensten)
2. Religie: ontstaan v religies en godsdiensten
3. Wetenschap: wetenschapsstaan vd westerse wereld
(komt wel op hetzelfde neer als Tyler en Morgan)
Het Diffusionisme
- Onderzoekt de geografische verspreiding en migratie v culturele kenmerken
- Culturen zijn opgedeeld als coherente funcitonele systemen
- Culturen als lappendeken: verschillende oorsprong/geschiedenis maar wel verbonden met elkaar (ze raakten
verdeeld= diffusie)
- Reconstrueren het sociale leven v vroeger adhv restanten v oude culturen/ geschiedenis v oude culturen
reconstrueren
- Alle cultuurkenmerken= potentiële survivals of the past
- Onderzoeken meestal in afgebakende gebieden
Technologie en ideeën kunnen verspreiden (was een idee v al eerder):
- 18de eeuw: Europese en Noord-Indische talen hebben een gedeelde oorsprong
(->diffusionisme!)
- artefacten kunnen verspreiden (van centrum-> periferie)
- Christendom uit het Midden-Oosten
➔ Nieuw aan het antropologische diffusionisme: vergelijken en nadruk op empirische kennis
Vooral veel Duitse invloeden bij het diffusionisme (na WOII veel minder!)
vb. Frobenius:
- ‘elke cultuur evolueert tot een unieke cultuur’
- Werk: Und Afrika Sprach (werk over. Kunst in Afrika)
- Verbleef met zijn team in Zuidwest-Nigeria
➢ vinden archeologische restanten v Ife-koninkrijk
➢ idee van Zwart Atlantis: Frobenius denkt dat hij mytische
Atlantis (Grieks) heeft gevonden want zwarte mensen
zouden hier niet in staat tot zijn vb. Afrikaanse Poseidon= Olukun
Wetenschappelijke veldintresse: de expedities
Begin 20ste eeuw: meer nood aan goed/meer veldwerk + intensifiëren de expedities naar de kolonies en worden
wetenschappelijker
1. Expedities met Captain James Cook
- Id Pacific met botanisten en kunstenaars
- Onderzoek naar talen, culturen…
- Macht + grond winnen
2. Torres Strait Expedition
- Meest wetenschappelijke expeditie: diepgaande studie over een cultuur met ethnologisch veldwerk
- Tussen Australië en Papoea-Nieuw-Guinea: Torres Strait Islands
- Britse etnologen en atropologen
- Haddon (=bioloog) en W.H Rivers (=psycholoog)
Haddon vindt dat het eerder een veldproject is dan een echte expeditie
- Eerste filmbeelden vb. van dansers
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nelesteyaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
