Summary
Samenvatting Maatschappijleer hoofdstuk Rechtsstaat
- Course
- Level
- Book
samenvatting hoofdstuk rechtsstaat maatschappijleer 4 vwo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
NadineD
Content preview
RechtsstaatParagraaf 1
Totalitaire staat: een staat waarin de overheid in alle lagen van de samenleving aanwezig is.
Vaak corrupt en een politiestaat
Nederland is een democratische rechtsstaat.
Rechtsstaat: een staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik
en willekeur van de overheid.
Nederland is ook een sociale rechtsstaat. Er zijn allerlei wetten en voorzieningen om de welvaart en
het welzijn van de burgers te bevorderen.
Rechtsstaat= vertrouwen en wederkerigheid gaan hand in hand
Rechtszekerheid: de overheid en de burgers houden zich aan de wetten.
Oorsprong rechtsstaat:
De achttiende eeuw was in Europa de eeuw van de Verlichting en van het verlangen naar
maatschappelijk geluk.
Zestiende eeuw: godsdiensttwisten tussen protestanten en katholieken -> bloedige burgeroorlogen.
Zeventiende eeuw = koningen hadden absolute macht en beriepen zich op de gratie van God.
Armoede, uitbuiting en scherpe sociale ongelijkheid.
Tweede helft van de achttiende eeuw: verzet
Door de drukpers kon nieuwe kennis snel worden verspreid. Daardoor begon het bestaande
wereldbeeld en mensbeeld te wankelen.
De macht van de koning was niet langer vanzelfsprekend.
De burgerij geloofde in de kracht van de rede. Alleen door het gezond verstand konden mensen het
bijgeloof en hun irrationele angsten vaarwelzeggen.
Vrijheid was nodig voor een rechtvaardige en gelukkige samenleving. De macht zou wel eerst
moeten worden getemd.
Achttiende eeuw: geloof in de rede, in vooruitgang en in de maakbaarheid van de samenleving.
Hoe kon een vrije gelukkige samenleving worden bereikt? Hoe kon de staatsmacht worden getemd?
Filosofie van het sociaal contract
Thomas Hobbes, John Locke, Jean-Jacques Rousseau
, Mensen moeten een sociaal contract sluiten waarin ze tot afspraken komen om in natuurlijke
vrijheid en gelijkheid te kunnen leven.
Anders is er een permanente oorlog tussen alles en iedereen.
De staat als scheidsrechter:
Monopolie op geweld
Hoe kan je er zeker van zijn dat de staat geen misbruik daarvan maakt? De staat moet voldoen aan
de wetten die de burgers zelf opstellen.
De staat wordt dus meester en knecht tegelijk.
De macht van de staat wordt nog extra getemd: de trias politica.
Beginselen van de rechtsstaat:
Grondrechten: alle mensen zijn gelijk en in vrijheid geboren.
Soevereiniteitsbeginsel: de macht ligt bij de burger, zij draagt di vrijwillig over aan de
overheid.
Legaliteitsbeginsel: daden van de burger zijn alleen strafbaar als dit in de wet is vastgelegd.
Trias politica: rechtsprekende, wetgevende en uitvoerende macht. De macht van de staat
wordt verder begrensd.
VS
In 1776 maken Amerikaanse kolonisten zich los van de Engelse koning.
Amerikaanse constitutie = de onafhankelijkheidsverklaring, de grondwet en de Bill of rights.
Frankrijk
1789 Franse revolutie
De verklaring van de rechten van de mens. De revolutie leidde tot een waar schrikbewind. 1799
Napoleon pleegde een staatsgreep en vestigde een verlichte dictatuur. Waarin de machthebber in
zekere mate rekening houdt met de bevolking.
1815: slag bij Waterloo
Er volgde in Europa een grote restauratie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller NadineD. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now