Sensomotorische coördinatie
College 1 – Algemene inleiding
Ledematen afstemmen op elkaar: coördinatie spieractiviteit noodzakelijk
Coördinatie tussen ledematen, spieren (lichaam), omgeving, etc.
Stoornissen: coördinatie aangetast
Kinematica: weergeven hoe bewegingen eruit zien.
We bewegen nooit precies op dezelfde manier, doordat:
1. Doel
2. Persoon (ervaring, oefening, beperking, etc.)
3. Omgeving (ruimte, ondergrond, wind, licht, etc.)
Hetzelfde signaal van hersenen naar spier kan verschillende effecten hebben op
spieractiviteit.
Context-bepaalde variabiliteit: motorische commando’s hebben niet steeds hetzelfde
effect, omdat de omstandigheden steeds (een beetje) anders zijn
- Geen 1-op-1 correspondentie (wel bv. op piano)
Commando’s moeten afgestemd zijn op toestand van het bewegingsapparaat en de
omgeving, nodig: sensorische informatie (zintuigen).
mens Omgeving
CZS Info
Sensorische
informatie van
eigen beweging
(perceptie-actie
SSS lus)
F
,Ex-afferentie
Re-afferentie
Efferent: afvoerend, van het zenuwstelsel af
Afferent: aanvoerend, naar het zenuwstelsel toe
Re-afferentie: informatie t.g.v. zelf uitgevoerde beweging
Ex-afferentie: informatie over omgeving, die niet het gevolg is van zelf uitgevoerde
beweging
Perifere neuropathie: efferente banen werken nog wel, alleen geen gevoel meer
(spieren werken nog wel)
- Geen re-afferentie (geen sensorische feedback)
Zonder sensorische feedback (= re-afferentie):
Open lus controle (‘open loop’)
Gewenste waarde Spierskelet
Regelaar (CZS) Gerealiseerde
Systeem waarde
Invers model
feedforward
Motorisch commando afgestemd op eigenschappen van SSS: regelaar gebruikt
‘invers model’
Geen correcties bij fouten of verstoringen
Motorisch commando kan van tevoren wél worden afgestemd op de situatie feed
forward-controle.
Invers model:
Welke commando’s? INVERS model gewenste output
Invers model: representatie van eigenschappen van
- Het systeem (bv. lengte/gewicht ledematen; werklijnen spieren)
- En evt. context (bv. tennisracket)
Representative eigenschappen system + context
- Past zich aan en leert over de tijd
- Cerebellum (kleine hersenen)
Feedback-controle: struikelen waarneming correctie
- Wél re-afferente informatie
Negatieve feedback-lus: zorgt voor verkleining van de fout
Open-lus-controle: geen gebruik van re-afferente info; geen bijsturing
- Voordeel: snel
- Nadeel: geen correcties bij fouten en verstoringen
Gesloten-lus-controle: bijsturing op basis van sensorische (re-afferente) feedback
- Voordeel: correcties bij fouten/verstoringen; nauwkeuriger
- Nadeel: kost meer tijd
Meestal: gesloten-lus-controle
Open-lus controle alleen bij ziekten/verstoringen of extreem snelle bewegingen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jannevanbussel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.