Samenvatting
ak H6
H6: Landschap in je eigen
omgeving
6.1 Sporen uit de ijstijd
Het Pleistoceen
Rechts zie je een geweldige ijsmassa in
Argentinië. Het is er zo koud dat er niets wil groeien. Sterke natuurkrachten (ijs en water) vormen
het landschap. Het is bijna niet voor te stellen dat in NL ook ooit zo'n enorme hoeveelheid ijs lag. Je
moet ver terug in de tijd, naar het Pleistoceen, dat zo'n 2,5 mil jaar geleden begon. Er was toen een
afwisseling van koude perioden (ijstijden/ glacialen) en perioden met een warmer klimaat. Zo'n
tussenijstijd/ interglaciaal is vergelijkbaar met ons huidige klimaat.
In een ijstijd was het steenkoud. In de winter vroor het hard en alleen in de zomer kwam de
temperatuur boven de 0. Het was zo koud dat de meeste neerslag viel als sneeuw. Die dooide niet,
maar hoopte zich op en werd samengedrukt tot ijs. Doordat er zoveel water als landijs werd
vastgehouden, kwam er minder water in zee. De zeespiegel daalde flink, waardoor een groot deel vd
Noordzee droogviel. In Scandinavië groeiden de gletsjers aan en breidden zich langzaam in zuidelijke
richting uit. Het ijs deed er minstens 1000 jaar over om NL te bereiken. En in al die jaren groeide de
ijskap op Scandinavië tot een dikte van 2.500 tot 3.000 m, vergelijkbaar met het huidige landijs op
Groenland.
Rivierenland
Tijdens het Pleistoceen waren er meer dan 20
ijstijden. Meestal bleef ons land 'ijsvrij', maar
het landijs kwam soms dicht in de buurt. In NL
heerste dan ook een koud klimaat, waarin
bijna niets kon groeien, hooguit wat lage
stukken en grassen, zoals nu op de toendra in
het noorden van Europa.
In zo'n koude periode speelden rivieren een
hoofdrol. De voorlopers van de Rijn en de
Maas stroomden naar het noordwesten,
richting het huidige Waddengebied. De rivieren zagen er heel anders uit dan nu. In de zomer waren
ze breed, want dan voerden ze veel smeltwater af uit de Europese middelgebergten. In het vlakke
land raakten de beddingen verstopt, en het snelstromende water zocht steeds een nieuwe uitweg in
vele ondiepe waterlopen. Van bovenaf leek de rivier wel een vlechtwerk van draden en touwen,
vandaar de naam vlechtende rivier. Die rivier nam een groot gebied in beslag, en overal liet het
water zand en grind achter, waardoor een brede puinwaaier ontstond. In de winter vielen de
rivieren bijna droog: alles was bevroren. Er waren dus grote schommelingen in de waterafvoer
(regiem).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller timovanbreukelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.