Summary
Samenvatting Evolutie Biologie voor jou Havo
- Course
- Level
- Book
Evolutie Biologie voor jou Havo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Clairedekker
Content preview
lOMoARcPSD|12798044Evolutie biologie Havo
Basisstof 1 indeling van de levende natuur
Het leven op aarde
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar.
In het begin ontstonden de eencellige vormen van leven.
Biodiversiteit (verscheidenheid aan organisme heeft miljarden jaren geduurd.
Je kan genetische verwantschappen ordenen meestal op moleculaire eigenschappen bijv. bouw
van membranen, eiwitten en erfelijk DNA.
Op basis van vergelijking van de bouw van ribosomen bestaat de hoofdindeling van alle
levensvormen uit 3 domeinen:
1. bacteriën
2. Archaea
3. Eukaryoten
Criteria voor indeling
Organisme worden in gedeeld op basis van moleculaire eigenschapen en uiterlijke kenmerken
(celtype aantal cellen) en voedingswijze
Organisme kunnen organische en anorganische stoffen uit het milieu opnemen
Organische stoffen:
Afkomstig van organisme
Grote en ingewikkelde gebouwde moleculen uit de atomen Koolstof (C) waterstof (H) en
zuurstof (O)
Bevatten atomen van stikstof (N) fosfor (P) en zwavel (S)
Anorganische stoffen:
Afkomstig van levenloze natuur en organisme
Kleine eenvoudig gebouwde moleculen
Koolstofmonoxide (CO) koolstofdioxide (CO2) water (W2O) keukenzout (NaCI) zuurstof
(O2)
Op grond van de voedingswijze zijn organisme in te delen in autotrofe en heterotroof organisme
Autotroof:
Zelf voedend
Nemen alleen anorganische stoffen op
Ze maken uit anorganische stoffen en energie organische stoffen waaruit ze bestaan
(vetten koolhydraten eiwitten)
Ze kunnen dus voor zichzelf zorgen (fotosynthese)
Chlorofyl > bladgroen
Chloroplasten > bladgroenkorrels
Cyanobacteriën: bevatten chlorofyl en zijn autotroof
Heterotroof:
Een ander nodig hebben voor het voedsel
Hetetotrofe organismen zijn niet in staat organische stoffen te maken uit anorganische stoffen
als grondstoffen.
Ze moeten organische stoffen (van andere organismen) als voedsel opnemen
Uit deze organische stoffen maken ze hun eigen organische stoffen hierbij zijn ook
anorganische stoffen nodig.
Schimmels en dieren zijn hetrotroof de meeste bacteriën en archaea ook.
, lOMoARcPSD|12798044
Indeling van de domeinen
De domeinen bacteriën en archaea bestaan uit eenvoudig gebouwde eencelligen.
Prokaryoten: eencellige organisme met ribosomen maar zonder celkern of andere
organellen bacteriën en archaea zijn prokaryoten.
Eukaryoten bestaat uit schimmel planten en dieren en eencellige eukaryoten.
Eukaryoten: zijn organismen met cellen met een celkern, dubbele membranen en celorganellen
De cellen van eukaryoten zijn complexer gebouwd dan die van prokaryoten.
Moleculair onderzoek leidt tot nieuwe inzichten in de verwantschap van organisme
Binaire naamgeving
Dierenrijk: Stam > klasse > orde > familie > geslacht > soort
Geslacht: bestaat uit een aantal soorten
Soorten hebben zich uit eenzelfde voorouder
ontwikkeld. Binaire naamgeving = wetenschappelijke
naamgeving. Geslachtsnaam: wordt als hoofdletter
geschreven voorop. Soortaanduiding: komt erachter
met een kleine letter. Soms ook nog de onderzoeker
de naam heeft gegeven.
Basisstof 2 prokaryoten
Archaea
Archaea kun je met een elektronenmicroscoop zien. Ze hebben geen interne membranen meer,
wel DNA en ribosomen. Ze hebben ook zweepharen archaea zijn meer verwant aan de
eukaryoten, dan aan de bacteriën aan vetten in het celmembraan en de wijze waarop eiwitten
worden gemaakt in de ribosomen lijken meer op eukaryoten het domein archaea is klein: er zijn
enkele honderden soorten bekend. Archaea worden wel extremofiel genoemd, want ze worden
vaak onder extreme omstandigheden aangetroffen.
Bacteriën
Bacteriën zijn eencelligen zonder celkern of interne
membranen ze hebben dezelfde grote als archaea.
Het erfelijk materiaal ligt in een kringvormig (circulair) chromosoom.
Sommige bacteriën hebben naast dit ene grote chromosoom ook plasmiden: kleinere
circulaire chromosomen.
Op plasmiden bevinden zich genen die resistentie (ongevoeligheid) kunnen veroorzaken
tegen bepaalde gifstoffen. (zoals antibiotica) (immuun)
De celwanden van bacteriën bestaan voornamelijk uit peptidoglycaan: een stof die bij geen
enkel ander organisme voorkomt.
Ze delen zich ongeslachtelijk voor.
Betekenis voor de mens
Bacteriën kunnen melksuiker (lactose) omzetten in melkzuur, productie van yoghurt,
kaas en zuurkool en bij afvalwaterzuivering en milieuverontreiniging.
In de natuur ruimen heterotrofe bacteriën (en schimmels) de dode resten van organismen
op cyanobacteriën (blauwalg): bevatten bladgroen en blauwe pigmenten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Clairedekker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now