Summary
Samenvatting Voortplanting Biologie voor jou Havo
- Course
- Level
- Book
Voortplanting Biologie voor jou Havo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Clairedekker
Content preview
lOMoARcPSD|12798044Voortplanting Biologie Havo
Basisstof 1 – ongeslachtelijke voortplanting
Organismen kunnen zich alleen of met een ander voortplanten. Cellen planten zich voort
door celdeling. Uit een moedercel ontstaan twee identieke dochtercellen, die dezelfde
genetisch eigenschappen bevat. Celdeling speelt een rol bij voortplanting en groei van
organismen of vervanging.
Bij ongeslachtelijke voortplanting ontstaan door celdeling nakomelingen, er komen geen
geslachtscellen te pas. Bacteriën en andere eencellige organismen planten zich ongeslachtelijk voort
door celdeling. Een eencellige deelt zich waarna beide cellen uitgroeien tot volledige organismen.
Ongeslachtelijke voortplanting bij zaadplanten kan op verschillende manieren gebeuren. Door bijv.
uitlopers waaraan nieuwe planten ontstaan of door knollen met knoppen, die knop die loopt dan
uit.
Ongeslachtelijke voorplanting kan ook op kunstmatige wijze. Door bijv. stekken. Dan snijd je een
stuk van een stengel of blad af, en op het snijvlak ontwikkelen wortels en zo kan er een nieuwe
plant ontwikkelen. Weefselkweek is een speciale manier van stekken. Stukjes weefsel van een
gezonde plant worden op een geschikte voedingsbodem met groeistoffen gebracht. Cellen delen
zich en na enkele weken is een hoeveelheid weefsel ontstaan, die weer op een nieuwe
voedingsbodem worden gebracht, en dan groeien er kleine plantjes uit het weefsel met dezelfde
erfelijke eigenschappen als de moederplant.
Een organisme dat door ongeslachtelijke voortplanting uit één organisme is ontstaan, noem je een
kloon. Het kweken van die individuen heet klonen.
Bij celdeling ontstaan uit een cel twee cellen met dezelfde erfelijke eigenschappen. Voordat de cel
gaat delen verdubbelt de hoeveelheid DNA (met erfelijke eigenschappen) in de cel. De
chromosomen worden dan gekopieerd. Bij de celdeling ontvangt elke nieuwe cel een complete set
chromosomen: 1 helft oorspronkelijk materiaal van de moedercel en 1 helft exacte kopie daar weer
van.
Bij planten, dieren en schimmels begint de celdeling met deling van de celkern. De kerndeling
waarna nieuwe lichaamscellen worden gevormd mitose. Na mitose snoert de cel tussen de kernen
in en ontstaan er 2 nieuwe cellen.
Hiernaast zie je een celcyclus.
Tijdens de M-fase deelt de cel. de periode
tussen de 2 celdelingen noem je de
interfase. Halverwege de interfase wordt van
elk DNA- molecuul een kopie gemaakt
DNA- replicatie / DNA-synthese. Dit gebeurt
in de
S-fase. De kopie blijft tijdelijk vast zitten aan
het DNA waarvan de kopie is gemaakt.
zolang de DNA-moleculen nog aan elkaar
vastzitten, worden ze chromatiden genoemd.
Na de S- fase bestaat een chromosoom uit 2
chromatiden.
De periode tussen de M- en S-fase heet de G1-fase. De periode tussen de S- en M-fase heet de G2-
fase. Als cellen in rust zijn en dus geen delingen optreden heet dat de G0-fase. De celcyclus eindigt
als de cel veroudert en afsterft.
, lOMoARcPSD|12798044
Mitose vindt ook plaats in fasen.
De 4 fases waarin mitose plaatsvindt:
1. Profase: kernmembraan lost op en verdwijnt even. Chromosomen worden korter
en dikker, zo raken de chromosomen niet in de klit.
2. Metafase: chromosomen verplaatsen naar het midden van de cel. en gaan naast
elkaar liggen. Het wordt een spoelfiguur
3. Anafase: chromatiden worden nog een keer weer korter en worden van elkaar
getrokken door de polen.
4. Telofase: om chromosomen ontstaat een nieuw kernmembraan en er vormen zich
2 nieuwe dochtercellen met 2 kernen.
Dieren kunnen kunstmatig worden gekloond door embryosplitsing. Het klompje cellen dat
ontstaat na de bevruchting (embryo) wordt in tweeën of vieren gedeeld.
Een ethisch argument: argument op het gebied van praktische filosofie die handelt over wat goed
en kwaad is (wel of niet mag). Het betekent of iets moreel verantwoordt is
Vb.) De mens mag niet ingrijpen in de natuur. (argument tegen klonen)
Biologisch argument: argumenten voor bewijzen van biologische evolutie.
Vb.) Nakomelingen hebben soms afwijkingen of overlijden op jonge leeftijd. (argument tegen klonen)
Basisstof 2 – geslachtelijke voortplanting
Geslachtelijke voortplanting is de versmelting van 2 geslachtscellen (cel fusie). De levenscyclus, is
de stadia die een individu doorloopt vanaf bevruchting tot volwassenheid. Geslachtsellen zijn
haploïde cellen: elke cel bevat één volledige set chromosomen. Dit aantal chromosomen in een
haploïde cel wordt aangegeven met de letter ‘n’. een bevruchte eicel heet ook wel zygote. Een
zygote bevat twee
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Clairedekker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.38. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now