Summary
Samenvatting Mijn Eerste Les deel 1 - O&P
- Course
- Institution
- Book
Samenavtting toetsstof volgens het toetsdocument Hoofdstukken: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 18 en 19
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
jaspervanderheydt
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 3 Doelen stellen3.1 Activiteitgericht onderwijs versus doelgericht onderwijs
Wanneer je recht wil doen aan 21-eeuwse vaardigheden, als je meer actualiteit bij de stof wil
betrekken of als de methode niet voldoende aansluit bij de leerbehoeften van leerlingen, kan het
handig zijn om de methode (deels) los te laten.
Bij activiteitgericht onderwijs ligt de nadruk op ‘leuke activiteiten’ en op de vraag of leerlingen goed
bezig zijn en gemotiveerd zijn. Bij doelgericht onderwijs ligt het accent op het behalen van
belangrijke doelen door de leerlingen. Nadeel van de activiteitgerichte aanpak is dat leerlingen
minder feedback krijgen, bovendien is het een gevaar dat leerlingen in de maakstand komen in plaats
van in de leerstand. Hierdoor zijn ze sneller geneigd tot afraffelen, afkijken en oppervlakkig leren.
Vaak wordt bij activiteitgericht onderwijs minder conceptuele kennis opgedaan, terwijl deze juist erg
belangrijk is in de toekomst.
Het onderwijs heeft 3 functies:
- Kwalificatie, in de zin van het verwerven van kennis en vaardigheden gericht op
vervolgonderwijs en beroep
- Socialisatie, in de zin van voorbereiden op de toekomstige rol in de maatschappij, politiek en
samenleving
- Subjectivering, in de zin van persoonsvorming tot een autonoom en zelfstandig persoon
3.2 Wat zijn doelen?
Een leerdoel is datgene wat je op korte termijn met een bepaalde leeractiviteit wilt bereiken. In het
verlengde daarvan ligt een onderwijsdoel, wat gaat over datgene wat je op langere termijn wilt
bereiken met je onderwijs.
3.3 Niveaus van doelen: micro-, meso- en macroniveau
Scholen gaan uit van de 58 kerndoelen. Deze doelen zijn echter zo globaal beschreven dat dit de
ruimte geeft aan scholen om accenten te leggen waar dit gewenst is. Het is van belang dat scholen
zelf bepalen welke kerndoelen zij als uitgangspunt nemen om specifieke doelen te stellen. Vaak kan
dit worden aangepast aan de visie van de school. We onderscheiden drie niveaus voor het stellen van
opbrengstgerichte doelen: Schoolniveau, bouwniveau (onderbouw, middenbouw en bovenbouw) en
groepsniveau of niveau van het individu.
De doelen op schoolniveau zijn vaak gerelateerd aan het gewenste eindniveau dat de school wil
bereiken richting de Cito-toetsen. Het hele schoolteam werkt samen om deze doelen te behalen, dit
zijn dan ook langetermijndoelen. Op bouwniveau wordt gewerkt met middellangetermijndoelen,
terwijl de leerkracht zich richt op kortetermijndoelen voor de onderwijsactiviteiten per dag.
Het is belangrijk dat de leerkracht zijn lesdoelen afstemt op de doelen die op hogere niveaus behaald
moeten worden. De leerkracht heeft de taak om nauw in de gaten te houden of de lesdoelen per les
of lessenserie worden behaald. Alleen dan is het mogelijk voor een leerkracht om de juiste
inhoudelijke keuzes te maken.
Het is de taak van de teamleider, directeur o.i.d. om een evenwichtig curriculum samen te stellen
waarbij rekening wordt gehouden met de competenties van de individuele leerkrachten, zonder af te
doen aan het einddoel.
,3.4 Input voor het stellen van doelen op de korte, middellange en lange termijn
Er zijn twee typen input voor leerkrachten bij het opstellen van concrete doelen op groeps- of
bouwniveau, of voor de individuele leerlingen:
- Input vanuit leerlijnen, kerndoelen, kernconcepten en andere leerdoelen en
referentieniveaus
- Input vanuit leerlingen, zoals toetsen, evaluaties, observaties en voorkeuren
Leerlijnen zijn concretiseringen van leerplannen en vormen een belangrijk uitgangspunt voor het
formuleren van doelen door de leerkracht per les of activiteit. Bij leerlijnen gaan we ervan uit dat de
doelen een logische sequentie vormen die aansluit bij de opeenvolgende lessen van een leerkracht.
Het werken vanuit doelen die aansluiten bij de leerlijnen en inzichtdoelen geeft je als leerkracht
mogelijkheden om kortetermijndoelen te stellen per les, activiteit of lessenserie. Het is van belang
dat je de leerlijnen van je eigen groep goed kent, en dat je ook enige kennis hebt van de leerlijnen
van andere groepen.
(Tabel 3.2 over doelen voor de verschillende niveaus op p. 70)
3.5 Verschillende soorten doelen formuleren
(Tabel 3.3 met een overzicht van soorten doelen op p. 71)
Bij kennisverwerking is het belangrijk dat het niet gaat om losse stukjes informatie, maar dat
leerlingen bouwen aan een conceptuele structuur waarin ‘stukjes kennis’ logisch met elkaar
samenhangen. We onderscheiden verschillende soorten kennis:
- Feiten, procedures en strategieën
- Inzichten en conceptuele kennis
Voor het formuleren van doelen kun je actiewoorden gebruiken. Actiewoorden omvatten altijd een
activiteit die de leerling ‘moet laten zien’ als hij wil aantonen dat het doel bereikt is.
(Tabel 3.4 met een overzicht van typen kennis, de bijbehorende cognitieve processen, en
actiewoorden voor het stellen van doelen op p. 74/75)
Het is belangrijk om als leerkracht de keuze van leeractiviteiten af te stemmen op het type kennis en
de vaardigheid die wordt beoogd. Vaak zien we in de praktijk dat er geen rekening wordt gehouden
met de aard van de beoogde kennis of vaardigheid, dit kan ertoe leiden dat leerprocessen niet
succesvol of efficiënt verlopen.
Bij het ontwikkelen van vaardigheden is veel oefenen de beste aanpak. De leraar is hierbij rolmodel
en ‘fout gedrag’ moet zo snel mogelijk gecorrigeerd worden. Er zijn veel vaardigheden die op de
basisschool woorden aangeleerd en deze kunnen bijvoorbeeld ingedeeld worden in
hoofdcategorieën.
De traditionele vaardigheden:
- Motorische vaardigheden
- Taalgerelateerde vaardigheden
- Rekengerelateerde vaardigheden
, De 21e-eeuwse vaardigheden:
- Samenwerken
- Probleem oplossen
- Zelfregulering
- Informatievaardigheden
- Communiceren
- Mediawijsheid
- ICT-basisvaardigheden
- Computational thinking
- Sociale en culturele vaardigheden
- Kritisch denken
- Creatief denken
(Tabel 3.5 met een overzicht van typen vaardigheden, de bijbehorende processen, en actiewoorden
voor het stellen van doelen op p. 77-81)
Er worden vijf attitudedoelen onderscheiden:
- Respect
- Zelfvertrouwen
- Verantwoordelijkheid
- Zelfontplooiing
- Kritische, onderzoekende houding
(Tabel 3.6 over een eerste aanzet tot een overzicht van attitudegerelateerde doelen, de
bijbehorende processen en actiewoorden op p. 85-86)
3.6 Criteria voor doelen
Om doelgericht te kunnen werken moet elke school bepalen welke doelen als uitgangspunt worden
genomen, want de kerndoelen zijn te globaal om houvast te bieden. Het is van belang dat de doelen
logisch met elkaar samenhangen om tot een evenwichtig curriculum te komen. Er zijn zeven criteria
die als leidraad kunnen dienen bij het opstellen van leerdoelen. Leerdoelen:
- Zijn transparant en duidelijk
- Zijn afgestemd op de beginsituatie van leerlingen
- Liggen net iets hoger dan het eigen kunnen van de leerlingen
- Bevatten succescriteria en zijn meetbaar, of merkbaar
- Zijn uitdagend voor leerlingen
- Worden gecommuniceerd met de leerlingen, inclusief succescriteria
- Worden door leerlingen (h)erkend
Het is belangrijk om de leerdoelen te bespreken met de leerlingen zodat ze weten wat er van hen
verwacht wordt. Het bespreken van doelen en criteria zorgt ervoor dat de leerlingen doelgericht
kunnen werken. Het is daarnaast belangrijk om doelen te stellen die voor alle leerlingen realistisch
zijn. Er zijn drie mogelijkheden om hier van af te wijken:
- Andere doelen stellen voor zwakkere leerlingen
- Dezelfde doelen hanteren voor iedereen, maar sommigen hebben hier meer tijd voor nodig
dan anderen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jaspervanderheydt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now