− Wat is gezondheid? (H1)
− Sociale verschillen in ziekte en gezondheid (H2)
− Ongezond gedrag (H3)
− Gezond gedrag (H4)
− Modellen voor het voorspellen van gedrag (H5)
− Gedragsverandering: mechanismen en methoden (H6)
− Preventie van gezondheidsproblemen (H7)
− Stress, gezondheid en ziekte: theorie (H10)
− Pijn (H15)
− Slaap (extra stukje boek vanaf p.341)
− cvs/me
− Gastcollege e-health
EXAMEN
− Kennis/inzicht/toepassing
− Schriftelijk
• Meerkeuze vragen (met giscorrectie) 8/20
• Open vragen 12/20 (termen, definities, modellen)
• Meerkeuze toelichten
• Stellingen
• Casus (over een persoon die kampt met pijn, slaap, overgewicht)
,HOOFDSTUK 1 - WAT IS GEZONDHEID?
LEERDOELEN
− Wat bedoelen we met gezondheid en hechten we allemaal dezelfde betekenis aan dit woord?
− Welke verschillende opvattingen bestaan er over gezondheid?
− Wat is gezondheidspsychologie?
INHOUD
1.1 Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven
1.2 Individuele, culturele en leeftijdgerelateerde perspectieven op gezondheid
1.3 Wat is gezondheidspsychologie?
1.1. WAT IS GEZONDHEID? VERANDERENDE PERSPECTIEVEN
Van oudsher hebben mensen een relatie gezien tussen
• geest
• god(en)
• fysieke gesteldheid
1.1.1. RELATIE TUSSEN LICHAAM EN GEEST
HIPPOCRATES (OUDHEID: 460-377 V.CHR.) – GRIEKSE ARTS
Ziekte = een verstoord evenwicht tssn 4 circulerende lichaamsvloeistoffen (humores):
• Gele gal
• Slijm
• Bloed
• Zwarte gal
Als deze goed in evenwicht zijn = gezond, niet goed in evenwicht = pathogenen
Genezing: opnieuw balans brengen via aderlaten, vasten, dieet, geneesmiddelen
Nu: als er een disbalans is = gezondheidsproblemen maar er is geen evidentie voor de 4 lichaamsvloeistoffen
Bv. melancholieke vrouwen hadden grotere kans op borstkanker door een grote hoeveelheid zwarte gal
De geest speelt dus geen rol in de etiologie van ziekten
VROEGE MIDDELEEUWEN: GELOOF EN SPIRITUALITEIT
Ziekte = straf van God of gevolg van kwade geesten die de ziel binnendrongen
Verbod op wetenschappelijk onderzoek
Religieuze gezichtspunten hielden stand tot de ‘renaissance’ begon
1600 n.Chr.: wetenschappelijke revolutie (deels te danken aan Descartes)
DESCARTES (1596-1650)
Lichaam en geest zijn 2 afzonderlijke/onafhankelijke entiteiten = dualisme
Lichaam = machine → mechanistisch standpunt = lichaam bestaat uit verschillende onderdelen (autopsie
bestond, lichamen inspecteren)
1.1.2. BIOMEDISCH ZIEKTEMODEL
= reductionistisch (reduceert het lichaam tot op celniveau)
Gezondheid = afwezigheid van ziekte
Ziekten en symptomen hebben een achterliggende fysiologische verklaring
Genezing werkt mechanistisch en rechtlijnig maar…waarom dan verschillende reacties van mensen?
1.1.3. VRAAGTEKENS BIJ DUALISME: PSYCHOSOCIALE MODELLEN VOOR GEZONDHEID EN
ZIEKTE
Veel ziekten hebben een organische oorzaak, maar veroorzaken individuele reacties
Rol van ‘geest’ of psyche blijkt daarin belangrijk
Bv. fantoompijn (amputatie, ervaren pijn daar waar geen lichaamsdeel meer is, heeft te maken met de
hersenen), placebo-effect (bepaalde verwachtingen als we een pilletje nemen) (zie ook H15)
Dus toch (tenminste) een bidirectionele relatie i.t.t. dualistisch denken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loreschets1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.56. You're not tied to anything after your purchase.