Summary
Biologie voor jou samenvatting 5 havo thema 3 basisstof 1 t/m 5
- Course
- Level
Dit is een samenvatting van biologie van 5 havo thema 3 basisstof 1 t/m 5
[Show more]
Seller
Follow
lenneeykens
Reviews received
Content preview
BiologieBasisstof 3.1
Voeding:
Voedingsmiddelen = alles wat je eet of drinkt
Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen.
- Zes groepen voedingsstoffen: Eiwitten, koolhydraten, vetten, water,
mineralen en vitaminen.
- Voedingsvezels
- Kunnen dienen voor bouwstoffen en brandstoffen
Brandstoffen = voedingsstoffen die energie leveren voor de dissimilatie.
Eiwitten (proteïnen):
Eiwitten zijn ketens van enkele tientallen tot meer dan duizend aminozuren.
- Functie: vooral bouwstoffen. Komen voor in tussencelstof, zijn nodig bij het
transport van stoffen, de celcommunicatie en bij chemische reacties.
Essentiële aminozuren = moeten in het voedsel aanwezig zijn, omdat ze niet
of in onvoldoende hoeveelheden in het lichaam van de mensen kunnen
worden gevormd
Een teveel aan opgenomen eiwitten wordt niet opgeslagen. Ze worden
omgezet in glucose en verbrand.
Koolhydraten (sachariden):
Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (o.a. in DNA, ATP en in
celmembranen)
Een teveel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen of vet
en opgeslagen.
Voedingsvezels zijn koolhydraten die niet worden verteerd door enzymen van
de mens.
- Functie: de darmwerking bevorderen
Vetten (lipiden):
Een vetmolecuul is opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie
vetzuurmoleculen.
- Deze vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd zijn.
Essentiële vetzuren = moeten in het voedsel aanwezig zijn.
Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen. Oplosmiddel voor sommige
vitaminen: A,D,E en K
Een teveel aan opgenomen vetten wordt opgeslagen onder de huid en
rondom organen.
, Water:
Functie: bouwstof (in lichaamscellen). Dient ook als oplosmiddel en
transportmiddel en bepaalt samen met de opgeloste stoffen de osmotische
waarde van vloeistoffen in het lichaam.
Organismen bestaan voor het grootste deel uit water.
Mineralen (zouten):
Functie: bouwstoffen.
Spoorelementen zijn mineralen die in geringe hoeveelheden in het voedsel
aanwezig zijn.
- Spoorelementen zijn vaak bestanddeel van enzymen of hormonen.
Vitaminen:
Functie: bouwstoffen
Bij een tekort aan vitaminen in het voedsel ontstaan gebreksziekten. Een
teveel kan ook schadelijk zijn.
Vitaminen (behalve vitamine K) kunnen niet in het lichaam worden gevormd
en moeten dus in het voedsel aanwezig zijn. Sommige vitaminen kunnen in
het lichaam worden gevormd uit provitaminen (die in het voedsel aanwezig
moeten zijn)
Basisstof 3.2
Het darmkanaal:
Verteringsproducten = eiwitten, koolhydraten en vetten worden met behulp
van enzymen afgebroken tot kleine moleculen.
Darmperistaltiek = het afwisselend samentrekken van de kringspieren en
lengtespieren in de darmen.
- Hierdoor wordt de voedselbrij voortgeduwd, gekneed en goed gemengd
met de verteringssappen, die verteringsklieren afgeven aan de voedselbrij
in het darmkanaal.
- Wordt gestimuleerd door voedingsvezels.
Mechanische vertering = het kauwen en het kneden van het voedsel
Chemische vertering = enzymen in verteringssappen breken voedingsstoffen
af tot moleculen die cellen in de darmwand kunnen opnemen.
De verteringsorganen:
Voedsel in de keelholte veroorzaakt prikkels voor de slikreflex.
- Neusholte afgesloten met huig het strottenhoofd beweegt omhoog
strotklepje kantelt naar achter toegang naar luchtpijp gesloten
voedsel kan alleen in slokdarm
De functie van de maag is tijdelijk voedsel opslaan.
- Kringspieren bij de ingang en uitgang kunnen de maag afsluiten.
- Kliertjes in de wand voegen maagsap toe. Bevat zoutzuur (HCl), die zorgt
voor sterk zuur milieu en doodt de bacteriën in het voedsel.
Gal en darmsap:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenneeykens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now