Recht en Ethiek
Recht
Week 1:
Internationaal recht:
Internationaal voor mensen rechten
Benelux-verdrag inzake intellectuele eigendommen
Nationaal recht:
Wetten en regels in Nederland
a. Grondrecht
b. Wetten
c. Jurisprudentie (uitspraak van de rechter)
d. Gewoonterecht
Volgorde van rechten:
1. Internationaal recht
2. Nationaalrecht
Verdragen:
Afspraken die landen hebben gemeente voor burgers.
Voorbeeld: Artikel 6; EVRM (Europees verdrag rechten van de mens)
- Recht op een eerlijk proces
Grondrechten:
- Rechten dat je iets mag
- Rechten op basis van zorgplicht
Klassieke wetten = artikel 1 t/m 18
o Bescherming van de burger (tegen de overheid)
o Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
Sociale wetten = artikel 19 t/m 23
o De overheid moet aan de slag voor de burger
‘Procedureregels’
o Bijv. Artikel 82 GW over wetten in formele zin
“Gewone” wetten:
o Wet in formele zin
Gemaakt door Regering, Tweede Kamer én Eerste Kamer (plus
handtekening koning)
Bevatten ‘uitvoeringsregels’
Bevatten regels waar iedereen zich aan moet houden
o Wet in materiële zin
Gemaakt door de ‘lagere’ overheid (gemeente, bijvoorbeeld een
‘gemeentelijke verordening’)
Bevatten regels waar iedereen zich aan moet houden (algemeen
verbindend)
,Verklaring: UDHR (Universele verklaring voor de Rechten van de Mens -
mensenrechten)
Verdragen: EVRM (mensenrechten)
Nationale wetgeving: Grondwet (mensenrechten plus…)
Voorbeeld:
Artikel 1: All human beings are born free and equal in dignity and rights. They
are endowed with reason and conscience and should act towards one another
in a spirit of brotherhood.
Artikel 2: Everyone is entitled to all the rights and freedoms set forth in this
Declaration, without distinction of any kind. Furthermore, no distinction shall
be made on the basis of the political, jurisdictional or international status of
the country or territory to which a person belongs, whether it be independent,
trust, non-self-governing or under any other limitation of sovereignty.
Dit is alleen niet altijd vanzelfsprekend zoals in Rusland of China, hier word je
vaak al opgepakt wanneer je gay bent (heksenjachten).
Er is een scheiding van machten:
1. Wetgevende macht: 1e en de 2e kamer en de statengeneraal
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechterlijke macht: de rechters en openbaar ministerie
Er is geen rangorde van grondrechten, ze kunnen soms wel botsen. Zoals de
rechten:
Artikel 7 grondwet: persvrijheid en vrijheid van meningsuiting
Artikel 10 grondwet: Recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer
Artikel 82 Grondwet: totstandkoming wet in formele zin
Cheat sheet:
Het Nederlands recht is te vinden in:
o Wetten (Nationaal)
o Jurisprudentie (uitspraak van rechters, met name de Hoge Raad)
o Verdragen (Internationaal)
o Gewoonterecht (ongeschreven recht)
Het recht heeft vier verschillende functies:
1. Normatieve functie (de ethische normen zijn ook rechtsnormen)
2. Instrumentele functie
3. Aanvullende functie
4. Geschil oplossende functie
Grondrechten zijn de meest fundamentele rechten die een mens heeft.
Horizontale werking: Grondrechten werken tussen burgers onderling
Verticale werking: Grondrechten werken tussen burger en overheid
, Grondrechten vind je in:
o De Grondwet
o Internationale verdragen (EVRM / UVRM)
De grondrechten in internationale verdragen worden vaak aangeduid met
‘mensenrechten’.
In de Grondwet staan ook regels met betrekking tot de ‘staatsinrichting’:
o Hoe wordt het parlement gekozen / hoe wordt een minister benoemd / hoe
wordt een rechter benoemd
o Hoe worden wetten gemaakt
o Wie bestuurt de provincie en de gemeente.
week 2:
Auteursrecht:
Intellectuele eigendomsrecht: niet iedereen jouw dingen mag gebruiken die je maakt
Dit valt onder het eigendomsrecht -> privaatrecht
o Auteursrecht (AW)
o Portretrecht (AW)
o Merkenrecht (BVIE)
Waar vind je het intellectuele eigendomsrecht:
o Auteurswet (nationaal)
o Benelux-verdrag voor Intellectuele eigendom (BVIE) (merkenrecht)
Wat is auteursrecht:
“ Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van
letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar
te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld."
(Artikel 1 Auteurswet)
Uitsluitend recht betekent dat de maker alleen mag beslissen over de
exploitatierechten en de persoonlijkheidsrechten, tenzij hij deze rechten ‘verkoopt’
(licentie) of aan een ander geeft.
De maker van een werk:
o De oorspronkelijke maker (artikel 1 auteurswet)
o Meerdere makers en verzamelaar (artikel 5 auteurswet)
o Opdrachtgever (artikel 6 auteurswet)
o Werkgever (artikel 7 auteurswet)
De maker is vaak ook de auteursrechthebbende.
Je kunt het ook overdragen aan een ander.
Voorbeeld: je kunt een licentieovereenkomst afsluiten, zoals bij een boek uitgeven.
Hierbij verkoop je je exploitatierechten aan de uitgeverij en maken jullie samen een
afspraak hoeveel de auteur van het boek per jaar krijgt.
Exploitatierechten: het recht om te veelvoudigen en om het openbaar te maken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dorienjanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.