Summary
Samenvatting hoorcolleges
- Course
- Institution
beknopte samenvatting alle hoorcolleges
[Show more]
Seller
Follow
hlnejansen
Content preview
Week 1 22-04-2022Hoorcollege 1 beeldvorming (inleiding door Hans Creton)
Wat is de disengagement theorie? Wat is het probleem?
Disingagement theorie stelt dat ‘goed ouder worden’ is:
- Langzaam terugtrekken uit samenleving en het leven
- Als natuurlijke reactie op verminderde vitaliteit en
- Het naderende levenseinde
Probleem is dat het lijkt op een harmonisch stervensproces. Maar ouderen en jongeren lijken veel
meer op elkaar.
Welke vorm van psychologie haalt een streep door deze theorie?
Neuropsychologie: door terugtrekken gaat brein achteruit. Je kunt minder, omdat je minder doet, je
doet minder omdat je minder kunt. > wat je niet gebruikt verlies je
Welke theorie wordt hedendaags gehanteerd over ‘goed’ ouder worden? Wat houdt het in?
Activity theory: goed ouder worden is proces waarbij mensen willen blijven deelnemen aan leven en
samenleving. Omstandigheden ouderen tegenwoordig verandert ook.
Uit welke 4 aspecten bestaat gezond ouder worden?
1. Lifestyle
2. Netwerk
3. Active aging
4. Zingeving
Wat zijn de 2 factoren die ouderenparticipatie in samenleving tegengaan?
1. Vooroordeel over ouderen: zwak ziek hulpbehoevend. Eenzaam depressief angstig en
dement. Achteruitgang en verval. Ouderenzorg last, financieel en tekort personeel. Zorgt voor
minder actieve deelname ouderen. ouderen internaliseren negatieve stereotype.
2. Hoe ouderen zelf met ouder worden omgaan: geen verplichtingen meer willen, negatieve
spiraal = terugtrekken.
Generatiepact tussen jong en oud. Ouderen vinden dat ze niets hoeven, jongeren dat ze niets
kunnen.
Wat moet je doen om goed ouder te worden?
Zingeving:
- Dingen zin geven en doelen stellen,
- Dit belangrijk genoeg vinden om er energie in te steken,
- Het doen,
- Je niet bij tegenslag uit veld laten slaan.
Wat is de taak van gerontolog hierin?
Met cliënt zoeken naar alledaagse doelen, die verwoorden en plaats geven in diens leven.
Welke 3 modellen worden genoemd die nu worden gehanteerd in ouderenpsychologie? (hoofdstuk 2)
1. Positieve psychologie (Huber): ambities aanpassen aan mogelijkheden en uitgaan van wat
je nog wel kunt.
2. Levensloopperspectief / SOC model (Baltes): compenseren van achteruitgang
(levensloopontwikkeling is multidimensioneel en multidirectioneel). Uitkomst van processen
van levensontwikkeling = pathologisch, normaal, succesvol of optimaal. Pathologisch =
ziekte, normale ontwikkeling = processen verlopen gemiddeld, succesvol = positieve
uitzondering op normale ontwikkeling, optimaal = ideaalbeeld in perfecte omstandigheden
(spreekt desingagement theorie tegen).
SOC model:
o Selectie: belangrijkste dingen waar je energie in wil steken
o Optimalisatie: gedrag waarmee hogere niveaus van functioneren wordt bereikt
(vaardigheden trainen, hulpbronnen inzetten)
, o Compensatie: verlies of achteruitgang opvangen om bestaand niveau te behouden
(rollator gebruiken om mobiel te blijven)
3. Life review/levensverhalen (Butler): opmaken levensbalans is belangrijke
ontwikkelingsfase ouderen. minder leeftijdsgebonden, maar op oudere leeftijd vaak om
ervaringen over te dragen, jongeren meer identiteit vinden en problemen oplossen.
Wat zei Hans over zijjn ervaring met life review?
Hij gebruikt het niet om anderen een ‘lesje’ te leren. Maakt link met disengagement theorie, vroeger
misschien meer focus op verleden. Ouderen van nu zetten life review ook in voor nu en toekomst.
“ouderen lijken alleen een verleden te hebben met als belangrijkste toekomst naderende levenseinde,
geef ze ook toekomst om leven lang te kunnen leven, ik ga pas nadenken over toekomst als er geen
morgen meer is”
Hoorcollege 2 Ouder worden en sociale aspecten
Wat houdt dubbele vergrijzing in? (bevolkingspiramide)
Er is een toename van aantal 80+, mensen blijven langer gezond. Bevolkingspiramide = aandeel
ouderen in samenleving neemt toe, minder die voor hen kunnen zorgen (disbalans)
Wat is ageism en wat is het gevolg?
Leeftijdsdiscriminatie. Niet naar persoon, maar naar leeftijd kijken. Oudere heeft ook vooroordelen
over zelf, dit zorgt voor beperkingen ‘ik ben hier te oud voor, het hoeft niet meer’
Hoewel er veel diversiteit is in ouderen/oud worden, worden ouderen op 1 hoop gegooid in
onderzoek. Literatuur beschrijft welke 4 dingen als belangrijk voor ouderen?
1. Onafhankelijkheid: doen wat je belangrijk vindt, zelf keuzes maken, ‘gevoel van’
onafhankelijkheid
2. Gehoord en gezien worden: als volwaardig uniek mens, erbij horen.
3. Sociale relaties: leidt tot betere gezondheid
4. Gezondheid: mobiliteit = voorwaarde om eigen leven te blijven leiden.
Hoe is de definitie van gezondheid door de jaren veranderd en wat is het verschil?
- WHO, 1948: “gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal
welzijn en niet alleen de afwezigheid van aandoening of handicap”
- Huber, 2011: “gezondheid is het vermogen zich aan te passen en een eigen regie uit te
voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven”
Definitie van 2011 past bij positieve gezondheid visie. Veel meer mensen kunnen volgens deze
definitie gezond zijn.
Wat zijn volgens Fazio et al. (2018) 6 aspecten van mensgerichte zorg?
1. Ken de persoon: als uniek persoon met eigen waarden, overtuigingen, interesses,
mogelijkheden, etc.
2. Herken en accepteer realiteit van zorgontvanger: empathische communicatie dat gevoel
valideert
3. Zoek naar zinvolle bezigheden, participatie: ondersteun interesses en voorkeuren, laat
iemand meebepalen
4. Zorgzame relaties gekenmerkt door erkenning en vertrouwen: waarborg iemands
individualiteit. Focus op interactie i.p.v. de taak (niet het ‘wat’, maar het ‘hoe’)
5. Ondersteunende formele en informele netwerk: communicatie van systeem om persoon
6. Evalueren en aanpassen
Sociale relaties zijn van levensbelang (basale menselijke behoefte). Het zorgt voor een bron van
plezier en een vangnet wanneer het leven moeilijk is. Wat is ervoor nodig om sociale relaties te
hebben/behouden/vinden?
- Onafhankelijkheid: je moet investeren, daarom makkelijker als je op andere domeinen
onafhankelijk bent.
- Mobiliteit
,Wat is het verschil tussen sociale isolatie en eenzaamheid?
Sociale isolatie Eenzaamheid
Objectief Subjectief
Geen of een heel klein aantal betekenisvolle Onplezierig of ontoelaatbaar ervaren
relaties, geen vangnet discrepantie tussen gerealiseerde en gewenste
relaties
Wat is het verschil tussen emotionele vs. sociale eenzaamheid?
- Sociale eenzaamheid: geen kletsplaatjes, niet gevoel hebben ergens bij te horen
- Emotionele eenzaamheid: niet op iemand kunnen bouwen of je verhaal kwijtkunnen
Wat is belangrijk bij interventies gericht op verminderen eenzaamheid?
- Aansluiten op behoeften: is iemand sociaal of emotioneel eenzaam? (bv. tegen iemand
zeggen dat diegene moet gaan kaarten, maar ze kan nog steeds haar verhaal niet kwijt =
emotioneel eenzaam) + past het wel bij haar interesses?
- Doe beroep op kwaliteiten: taalcafe. Erbij horen, ertoe doen.
“when you are old you have all the answers, but nobody asks you the questions”
Welke uitdagingen worden genoemd op het gebied van netwerk verandering bij ouderen? Welke
dynamiek speelt hierbij een rol in het leven van de oudere?
1. Omgaan met ziekte/overlijden partner
2. Veranderende relatie met (klein)kinderen: niet meer zorger, maar zorgvrager.
3. Verdriet om verlies van mensen om zich heen
4. Stress en afhankelijkheid als zorgverleners netwerk betreden: iemand verliest regie. Het
overkomt je, ineens komt een vreemde over de vloer.
Dynamiek = iemand is zich bewust van verandering (het hoort bij het leven), maar is toch verrast
(onvoorspelbaar, het overkomt je), na verloop van tijd is er ruimte voor acceptatie en aanpassing (bv.
na overlijden partner)
Video’s eigen regie:
Het is heel ingrijpend voor privacy: ineens komt iemand binnen en gaat de dienst bepalen (jouw regie
valt weg). Wat belangrijk is is genoemd bij ‘mensgerichte zorg’, laat iemand zelf meebepalen en focus
op het ‘hoe’ ipv het ‘wat’. Maar moeilijk in zorg nu (weinig personeel, veel cliënten)
, Week 2 29-04-2022
Hoorcollege 3: Leven met Dementie in de VVT
Wat is mantelzorg?
Zorg in brede betekenis (overnemen van taken, maar ook organisatie van zorg) voor iemand die
hulpbehoevend is, vloeit voort uit sociale relatie (directe omgeving) en is daarom vanzelfsprekend.
Afhankelijk van het ziektebeeld neemt mantelzorg geleidelijk toe.
Uit welke 2 dingen bestaat informele zorg en wat is het verschil tussen de twee?
1. Mantelzorg: er is een relatie. Gaat gepaard met subjectieve en emotionele belasting.
2. Vrijwilligerswerk: een vreemde; relatie moet nog ontstaan. Kiezen er zelf voor, kiezen taken
die zij leuk vinden.
Waarom worden mantelzorgers steeds belangrijker?
Vergrijzing en door overheidsbeleid (zo lang mogelijk thuis)
Oudere mantelzorgers (85+ verlenen meer zorg (24u p.w.) dan mantelzorgers tussen 50-65. Hoe
komt dat?
Hebben partner die op leeftijd is waar ze mantelzorg voor verlenen. Als je mantelzorger bent voor je
partner dan ben je dat de hele dag door.
Uit welke 3 fasen bestaat het mantelzorgproces?
1. Roladaptatie
2. Roluitvoering
3. Uit handen geven
Welke interventies en psychologische interventies heb je voor mantelzorgers? Waar richten ze zich
op?
Interventies Psychologische interventies
Informatie geven: roladaptatie > wat houdt het Psycho-educatie: informatie geven
in, wat kun je verwachten, hoe ermee omgaan?
Vaardigheden aanleren: bv. technieken Psychotherapie: verwerking voor mantelzorger
lichamelijke zorg aanleren
Steunsysteem versterken: belastbaarheid Ondersteuningsgroepen
mantelzorger bewaken
Op grond van welke aspecten wordt bepaald of iemand moet verhuizen naar een verzorgingstehuis?
Als mantelzorg + thuiszorg niet meer toereikend is, er gevaar is voor persoon zelf of omgeving, als de
mantelzorger geen draagkracht meer heeft (bv. ’s nachts niet meer kunnen slapen).
Welke 4 omgangsregels heb je bij dementie (GOED)?
o Geruststellen: praat op kalme toon, stel jezelf voor, spreek niet tegen, praat mee
o Oogcontact: controleer of je begrepen wordt. Gebruik korte zinnen. Stel een vraag
per keer en geef iemand de tijd om te reageren.
o Even meedenken: vraag of je mag helpen. Betrek degene bij oplossing en leef mee
met ideeën en wensen. Zeg wat je gaat doen.
o Dankjewel: sluit gesprek positief af.
Diagnose dementie volgt als er cognitieve of gedragsmatige symptomen zijn die gepaard gaan met
volgende 3:
1. Symptomen interfereren met beroepsmatige/dagelijkse functioneren
2. Zijn duidelijk afgenomen in vergelijking met voorgaand functioneren
3. Kunnen niet verklaard worden door delier of psychiatrische aandoening
En minstens problemen in 2 van welke 5 domeinen? Hoe zijn deze problemen te herkennen?
1. Geheugen: problemen met opslaan, vragen herhalen.
2. Executieve functies: moeite met plannen, hanteren gebruiksvoorwerpen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hlnejansen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now