Samenvatting adv de cursus, ppt's en notities tijdens de lessen. Deel hygiene niet volledig samengevat. (werd ook niet naar gevraagd op examen van 2022) Al de andere hoofdstukken, lessen zeer gedetailleerd uitgewerkt, met veel foto's (belangrijk herkenningsvragen).
Basisaspecten dierenziekten
H1: Algemene Indruk - hoe herken je een ziek dier
Inleidin
Kunnen niet praten, maar vertellen je wel veel → veel af te lezen
Vaak verkeerde interpretaties bij bep. houdingen of gedragingen van dieren → moet je “leren” lezen
Interpretatie van de algemene indruk
‣ Belangrijkste talent ve dierenverzorger
‣ Interpreatie algemene indruk = visuele en auditieve beoordeling van een “pati nt” op afstand
‣ Adhv kennis over de diersoort; gezond verstand; durven afgaan op je intu tie
Bewustzijnsnivea
Gezond dier = alert dier + grote belangstelling voor de omgeving
Niet gedomesticeerde dieren benadert door mensen → vertonen ‘fight or flight’ reactie.
‘FIGHT or FLIGHT’ reactie
= natuurlijk verdedigingsmechanisme dat optreedt wanneer er (acuut) gevaar dreigt
Het lichaam maakt zich klaar om te vechten of vluchten:
‣ Angst of stress bij onaangename ontmoeting → aanmaak grote hoeveelheden adrenaline en cortisol
‣ Stijging bloeddruk & hartslag door hormonen
‣ Opspannen van spieren, overeindstaan vd haren, scherper worden vd zintuigen (bv pupillen verwijden, oren
rechtop), daling vd pijngevoeligheid vh dier
Dieren in het wild die deze reactie niet vertonen = ziek of gewond (medisch probleem)
Verschillende niveaus v/e verminderd bewustzijn:
Lethargie = lusteloze, depressieve houding + reageert op weinig
Stopor = slaperigheid, maar reageert nog op (lichte) prikkels (bv. naam roepen)
Stupor = lijken in constante slaap → w alleen wakker bij sterke prikkels (bv. knijpen in tenen, stem verheffen)
Coma = volledig buiten bewustzijn + niet wakker te krijgen door prikkels.
Gedra
Fysiologisch gedrag:
normaal gedrag naargelang de situatie en naargelang het dier
‣ Speels, rustig, onrustig, alert, agressief, bang, zich verweren, seksueel gedrag, ...
‣ Abnormaal gedrag door slechte dier-mens band/verkeerde training (vb agressie postbode)
Pathologisch gedrag :
abnormaal gedrag gerelateerd aan ziekte, pijn, mentale dysfunctie…
Voorbeelden;
‣ Agressie (situatie en dier (angst), kan ook uiting zijn van pijn…)
‣ Anorexie = gedaalde eetlust (vaak door kanker)
‣ Angstaanvallen
‣ Hyperactiviteit
‣ Hypersensitiviteit = gevoeliger zenuwstelsel, uit prikkels → overprikkeling (vb. hyperesthesia)
1
g
g
u
ï ë
, ‣ Dementie
‣ Desoriëntatie
‣ Incontinentie
‣ Apathie = gebrek aan emotie, motivatie, interesse en enthousiasme
+ Lethargie = aannemen ve levenloze houding
- Bij dieren met erge vormen van pijn/ziekte + dieren lange tijd in slechte omstandigheden w gehuisvest
‣ Zelfmutilatie = schaden hun eigen lichaam
(bv. hoofdstoten, overmatig wassen/groomen, overmatig zichzelf krabben/bijten…)
‣ Compulsief gedrag = dwangneuroses/dwanggedrag
- Rituele handeling als reactie op dwangmatige gedachte
- Komt vaak voort vanuit angst of conflictsituatie
‣ Stereotiep gedrag = abnormaal uniform gedrag dat voortdurend herhaalt → geen doel, geen betekenis en
ontstaat meestal door het niet kunnen uiten van natuurlijk gedrag
Lichaamshoudin
Voorbeelden van abnormale houdingen:
‣ Decubitus = niet meer kunnen staan, enkel liggen
- Ernstig: zijligging;
- Minder ernstig: buikligging
‣ Bolle rug (bij pijn)
‣ Stram staan met hoofd naar beneden (bij pijn)
‣ Gestrekte hals
‣ Dik zitten (vogels zetten hun veren open)
‣ Torticolli = scheve kop (oorontstekingen)
‣ Evenwicht verleggen (om pijnlijke ledematen ontlasten)
‣ Kyfose = kromme rug
‣ Lordose = holle, ingezakte rug
(Faciale) expressi
= (gezichts)uitdrukkingen
Lichaamstaal & gezichtsuitdrukkingen → variëren zeer sterk → goede indicatie hoe een dier zich voelt → kennis
Voorbeelden:
‣ Bange katten → oren volledig plat leggen + pupillen verwijden
‣ Bange honden → oren spitsen
‣ Knaagdieren met pijn → ogen gradueel toeknijpen & de neusrug opbollen
Soms agressief bij pijn → correcte inschatting nodig bij verzorging → eigen veiligheid en de veiligheid van het dier
Voorbeelden in bijlage
2
g
e
, Gan
= manier waarop een dier zich voortbeweegt
Voorbeelden van subtiele, afwijkende gangen:
‣ Manken → opvallend
→ Door trauma/gewrichtsproblemen/infecties (Leischmania - hond)
‣ Ataxie = verliezen bewegingscoördinatie (incoördinatie) + soms evenwichtsstoornissen vertonen
‣ Erge evenwichtsstoornissen (bv. cirkelgang of vestivulaire syndroom).
‣ Door poten zakken
‣ Abnormale manier van wandelen of lopen (woblersyndroom)
‣ Stijve of stramme gang
Lichaamsbou
Abnormale stand v/d ledematen
Valgus: X-benen, distale deel wijst naar lichaams-as (koestand)
Valrus: O-benen, distale deel wijst v/d mediaanlijn af
Abnormale verhoudingen v/d voorhand tov achterhand (kop tov lichaam)
Kan ernstige gevolgen hebben gezondheid (bv. mopshond → ademhalingsstoornissen door platte snuit)
Zebu met malnutritie Paard met Cushing Disease Kitten met wormen
Verlies van spieren = spieratro e
Ter hoogte van de ledematen → ouderdom → ontlasten wegens pijn
Ruggenwervels & heupgewricht → anorexie of malnutritie.
Rariteiten
Deze wijzen niet steeds op gezondheid problemen.
Bv. een schildpad met 8 ipv 4 poten kan een perfect normaal leven leiden.
Voedingstoestan
Body conditie score (BCS)
= Geeft de score aan in welke voedingstoestand een dier zich bevindt
‣ cachexie = totale uitputting + extreem mager, spieratrofie, ingevallen buik
→ verwaarlozing, chronische malnutritie, chronische metabole ziekten en bij tumorale processen.
‣ Te mager
‣ Mager
cachectisch dier adipeus dier
‣ Ideaal gewicht/goede conditie
‣ Overgewicht
‣ Obees (obesitas)
‣ Adipositas = extreme vetzucht, sterke obesitas
3
g
w
d
fi
, Vacht-huid
Huidproblemen of dermatologische afwijkingen
= Belangrijke indicator voor de gezondheid v/e dier.
→ Huidproblemen = afwijking op zich vormen of een teken voor onderliggende problemen
Abnormale vachtgroei, vachtkleur & huidkleur:
‣ “Koperbril” door Cu tekort
‣ Zinktekort alaskan Malamute
‣ Cushing paard
‣ Kaalheid (alopecie) = door acute of chronische haaruitval
(Stress, huidparasieten, bacteriële infecties, inwendige aandoeningen, zoals hormoon disbalans)
‣ Pigmentatie huid;
- Depigmentatie = daling pigment en verbleking huidskleur
- Hyperpigmentatie = door overmatig krabben door een acute/chronische huidinfectie of ectoparasieten
(uitwendige parasieten)
‣ Doffe vacht = tekort aan essentiële vetzuren, malnutritie of een indicatie zijn dat dieren ziek zijn
Abnormale/Onaangename geur = vaak door parasitaire infecties
Roodheid, uitslag, wonden, schilfers = door huidinfecties/- trauma
Abnormale geluide
Aandoeningen ter hoogte vh ademhalingsstelsel → vaak gepaard abnormale geluiden
Abnormale geluiden ademhalingsstelsel
‣ Soms stem verliezen door aantasting stembanden
→ bv. niet meer kunnen miauwen, vogel die niet meer fluit
‣ Geluiden tijdens ademen
→ hijgen, piepen, ggg-geluid, opvallend ademen, rochelen, snurken...
‣ Niezen
‣ Hoesten (kan bij hond op hartproblemen duiden)
Andere abnormale geluiden
‣ Hoorbare maag- of darmgeluiden
‣ Overdreven flatulentie (scheetjes)
‣ Knapgeluiden tijdens wandelen door gewrichtsaandoeningen
In het oog springende afwijkingen
Test cursus antwoorden - bijlage
4
n
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ManonStroobant. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.
