Summary
samenvatting maatschappijleer vwo 5 - rechtstaat
- Course
- Institution
- Book
samenvatting maatschappijleer rechtstaat vwo 5
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
esmeetermaat
Reviews received
Content preview
1. IDEE EN OORSPRONG VAN DE RECHTSTAATtotalitaire staat: staat beheerst leven van mensen volledig (dictatuur)
rechtstaat: staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen de machtsmisbruik en
willekeur van de overheid
- sociale rechtstaat; wetten + voorzieningen om welvaart + welzijn burgers te bevorderen
- vertrouwen + wederkerigheid tussen burgers onderling + tussen staat en burgers
-> rechtszekerheid; wetten nageleefd door burgers + staat
grondbeginselen rechtstaat:
beginsel van grondrechten; alle mensen geboren in vrijheid+gelijkheid, moeten zo kunnen
samenleven
soevereiniteits- en democratiebeginsel; mensen sluiten gezamenlijk vredesakkoord(sociaal contract)
legaliteitsbeginsel; er is een staat die het sociaal contract tussen mensen kan afdwingen, maar die
wel strikt gebonden is aan de wetten die de partijen zelf opgesteld hebben
trias politica: interne scheiding staatsmacht begrenst de macht van de staat
Amerikaanse constitutie;
onafhankelijkheidsverklaring; gebaseerd op vrijheid + gelijkheid + het recht om eigen geluk na te
streven (1776)
grondwet; staat moet vrijheid en veiligheid burgers beschermen
Bill of Rights; staatsmacht gebonden aan recht/grondrechten burgers
De verklaring van de rechten van de mens en burger (1789 FR.); recht op veiligheid, vrijheid van
meningsuiting/drukpers, godsdienstvrijheid, recht op bescherming eigendom
2. GRONDWET EN GRONDRECHTEN
preambule; hierin staat beschreven welke idealen de samenleving koestert, welke historische fouten
ze niet willen herhalen, welke identiteit ze nastreeft, en op welke wijze de staat moet worden
ingericht om de idealen te realiseren (gaat vooraf aan grondwet)
grondwet:
begrenst macht staat + garandeert vrijheden burgers
legt fundamentele rechten burgers vast
geeft aan hoe de belangrijkste organen (ministers, parlement etc) in grote lijnen zijn georganiseerd
drukt eenheid natie uit; binnen staatsverband vormen alle burgers ondanks verschillen een eenheid
klassieke grondrechten: vrijheid + gelijkheid
- gelijke behandeling; geen discriminatie
- persoonlijke vrijheid; gaan en staan, privacy, onaantastbaarheid lichaam, vrijheid godsdienst +
onderwijs, recht op eigendom
- politieke vrijheid: algemene kiesrecht, meningsuiting/drukpers, verenigingen, vergaderingen
sociale grondrechten: recht op werkgelegenheid, bescherming positie werknemers, sociale
zekerheid, volksgezondheid, sociale woningbouw, onderwijs (verantwoordelijkheid staat)
-> sociale rechtstaat; verzorgingsstaat
grondrechten
- uitgeoefend ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet’ (wederkerige erkenning)
- hebben geen absolute gelding -> kunnen beperkt worden
- verticale werking: kunnen door burgers uitgeoefend worden tegenover de staat
- (horizontaal = als burgers zich tegenover elkaar op grondrechten beroepen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmeetermaat. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now