Ethiek – Module 12 Het existentialisme
(gemaakt a.d.h.v. leerdoelen)
Waarom benadert het existentialisme de studie over de mens? Leg hierbij het
begrip existentie uit.
Meeste filosofen hebben essentialistische mensopvatting geformuleerd opvatting over
essentie van DE mens
Volgens Sartre bestaat DE mens niet geen vaste wezenskern van mens, alleen
veelheid aan volstrekt unieke individuen
Mensbeeld van Sartre is existentialistisch mensbeeld gaat om concrete dagelijkse
bestaan ofwel existentie van individuele mens leren over hoe mensen in het algemeen
zijn/handelen/denken
Wat zijn de 2 bestaanswijzen die Sartre onderscheidt? Leg hierbij de begrippen
object, subject en essentie uit. Verduidelijk het onderscheid met voorbeelden.
2 manieren van bestaan:
Bestaan van dingen of objecten:
o Onbewustheid voelen en denken niet essentie (= natuur/aard/wezen)
ligt vast bv. boek, tafel, steen, boom
o Zijn door maker ontworpen met bepaalde bedoeling/functie of door natuur
gevormd waarbij ze natuurwetten gehoorzamen
o Objecten zijn wat ze zijn etre en soi = op-zich-zijn
o Essentie vooraf aan existentie wezen (essentie) van object gaat vooraf
aan het echte bestaan (existentie) essenties staan van tevoren vast
Bestaan van mensen
o Subject Mens denkt/voelt/handelt en is zich hiervan (zelf)bewust
o Mens denkt over zichzelf na en kan zichzelf daardoor veranderen mens
komt met open geest ter wereld en heeft geen essentie (= van tevoren
bedachte bedoeling/functie)
o Mens is nog niet wat die is etre pour soi = zijn-voor-zich
o Existentie vooraf aan essentie mens bestaat eerst (existentie) en door
leven heen ontwerpt die zelf het leven (essentie) in het leven is mens
wat die van zichzelf heeft gemaakt
Waarom vooronderstelt de bestaanswijze van de mens dat deze vrij is?
Mens kan alleen zichzelf ontwerpen als die ook echt vrij is mens kan altijd kiezen wat
die kan en moet doen
Wat bedoelt Sartre met de uitspraak dat de mens tot vrijheid is veroordeeld?
Mens kan zich niet onttrekken aan vrijheid kan zich niet onttrekken aan het feit dat die
zichzelf moet ontwerpen mens is tot vrijheid veroordeeld
Waarom betekent vrijheid volgens Sartre ook verantwoordelijkheid? Pas dit toe
in een casus.
Vrijheid je neemt zelf morele beslissingen om als goed mens te handelen, dit kan
niemand voor jou doen je kunt niet op een autoriteit terugvallen ter vervanging van
jouw eigen beslissing vrijheid dus ook verantwoordelijkheid voor eigen
keuzes/daden/levensontwerp
Je neemt radicale keuze = keuze uit volledige autonomie en absolute vrijheid
Mens handelt in vrijheid, maar is wel verantwoordelijk voor eigen keuzes/daden
Wanneer handelt iemand volgens Sartre ‘te kwader trouw’? Pas dit toe in een
casus.
Iemand die geen radicale keuze neemt en terugvalt op beslissing van ander/iets
anders/God, pleegt verraad aan zichzelf te kwader trouw
Bv. soldaat die bevel krijg krijgsgevangene dood te schieten met excuus dat hij dit moest
doen, is te kwader trouw
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SmitJoël. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.