Summary
Samenvatting basis van het maatschappelijk werk UCLL
- Course
- Institution
samenvatting van het vak basis van het maatschappelijk werk
[Show more]
Seller
Follow
zoevanendert
Reviews received
Content preview
Samenvatting basis van hetmaatschappelijk werk
HOOFDSTUK 1: SOCIAAL WERK EN MAATSCHAPPELIJK WERK
Wat is sociaal werk?
De boom van sociaal werk
= sociaal werk definiëren is niet eenvoudig, er wordt gebruik gemaakt van het metafoor van een
boom om aan te duiden wat sociaal werk inhoud. Sociaal werk is een grote boom met veel
vertakkingen. De stam van de boom staat symbool voor alles wat alle sociaal werkers verbindt over
de hele wereld. De verscheidenheid in de takken van de boom zijn de verschillende specialisaties die
praktijkwerkers hebben vorm gegeven. Het zijn specifieke taken en activiteiten die beroepswerkers
zich hebben eigen gemaakt waardoor ze vaak ook een eigen naam hebben gekregen denk maar aan
straathoekwerkers, trajectbegeleiders, … Al deze takken behoren tot de stevige boom van het sociaal
werk. Al deze takken staan voor de sectoren die het sociaal werk bevat. Daarnaast kunnen we ook
groepen van takken zien in de boom. Deze groepen van takken zijn de afstudeerrichtingen in het
sociaal werk. De kern van het sociaal werk is de stam.
Wat is maatschappelijk werk?
Maatschappelijk werk
= maatschappelijk werk is een stevige tak aan de boom van het sociaal werk. Deze stevige tak heeft
veel vertakkingen, is in volle bloei en voortdurend in beweging.
Definitie van sociaal werk
Het vertrekpunt om sociaal werk te definiëren is de globale definitie zoals in juli 2014 aangenomen
door de International Federation of Social Workers (IFSW) en de International Association of Schools
of Social Work (IASSW). Die luidt als volgt:
‘’Sociaal werk is een praktijkgebaseerd beroep en een academische discipline die sociale verandering
en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert. Principes van
sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor diversiteit
staan centraal in sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal werk mensen en
structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te bevorderen.’’
Definitie analyseren:
Sociaal werk is een praktijkgericht beroep
= De praktijken waarin sociaal werk tot uiting komt is zeer verscheiden. Sociaal werkers zijn
immers aanwezig in verschillende organisaties en hebben er vaak verschillende functies.
Sociaal werk als academische discipline
= Door de nadruk te leggen op het academisch aspect wordt het belang aangetoond van de
stevige wetenschappelijke verankering. In Vlaanderen zijn de eerste academische masters in
het sociaal werk in 2015 afgestudeerd.
1
, Sociaal werk bevordert sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment
en bevrijding van mensen:
Sociale verandering = De sociaal werker focust zich niet enkel meer op de individuele
ondersteuning van cliënten, maar focust zich ook op de sociale/maatschappelijke
veranderingen, bv: de industrialisering in de 19e eeuw heeft ervoor gezorgd dat de
arbeidsrelaties gewijzigd zijn. Het ontstaan van het sociaal werk is immers gelinkt aan deze
grote veranderingen.
Sociale cohesie = de sociaal werker bevordert de ontwikkeling van het sociaal weefsel in de
samenleving. Hierdoor probeert de sociaal werker iedereen een plaats te geven in de
samenleving op zoveel mogelijk domeinen. Iedereen is als het ware ingebed in en verbonden
met de samenleving.
Empowerment = krachtenbenadering is één van de uitgangspunten die sociaal werkers
hanteren. De krachtenbenadering kijkt toekomstgericht. De sociaal werker bouwt aan de
veerkracht vanuit een positieve kijk naar de toekomst.
Bevrijding van mensen = betekent in de context van de definitie van het sociaal werk dat
mensen “bevrijd” worden uit onderdrukkende structuren die in de samenleving aanwezig
zijn. Deze structurele belemmeringen zoals bv. ongelijkheid, discriminatie, … zijn nog steeds
aanwezig in de samenleving. De sociaal werker dient kritisch te kijken en bewust te zijn
hiervan waardoor ze strategieën kunnen ontwikkelen om deze belemmeringen aan te
pakken en mensen hieruit te “bevrijden”.
Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en
respect voor diversiteit staan centraal in het sociaal werk:
Collectieve verantwoordelijkheid = Eén van de belangrijkste uitdagingen voor het sociaal
werk is opkomen voor de rechten van de mensen en een context faciliteren waarin mensen
verantwoordelijkheid opnemen voor elkaars welzijn.
Sociaal werk wordt onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen,
menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis
= Sociaal werk maakt vaak gebruik van kennis uit andere wetenschappelijke disciplines
(psychologie, sociologie,…) en bouwt daarnaast verder aan de eigen sociaal werk theorie.
Definitie maatschappelijk werker:
‘’De maatschappelijk werker fungeert als een brugfiguur tussen de cliënt, zijn omgeving en de
samenleving met de focus op laagdrempelig werken teneinde individuen en groepen te versterken
zodat ze terug greep krijgen op hun situatie en opnieuw participeren aan het maatschappelijk leven.’’
DUS:
Een maatschappelijk werker is:
Een brugfiguur
Laagdrempelig werken
Versterken
Participeren aan het maatschappelijk leven
2
, De maatschappelijk werker vertrekt hierbij vanuit een ‘aanklampende hulpverlening’:
Aanklampende hulpverlening = een visie waarbij een hulpverlener (i.c. maatschappelijk werker) een
bestaande of mogelijke cliënt actief opspoort, benadert en blijft contacteren vanuit de overtuiging
dat de cliënt zelf de stap naar hulpverlening (nog) niet kan, wil of durft zetten terwijl er toch
hulpverlening nodig is.
Het betekent ook dat hulpverleners bij weerstand tegen aangeboden hulp zelf niet afhaken, maar
telkens weer aandringen, bellen, contact nemen, en cliënten op hun verantwoordelijkheid (voor
anderen) blijven aanspreken.
De context van het sociaal werk
- Sociaal werk is een maatschappelijk en sociaal gegeven, sociaal gegeven omdat het
gebeurt in dialoog met elkaar (op microniveau, mesoniveau & macroniveau),
maatschappelijk gegeven omdat het tijdskader steeds wijzigt en dus ook economisch,
politiek en cultureel verschillend is.
- Sociaal werk is contextgevoelig de omstandigheden bepalen sterk mee hoe het werk
wordt uitgevoerd. Hoe wordt er naar problemen gekeken? Wat vindt men wenselijke
oplossingen?, …
- Sociaal werk maalt voortdurend verbindingen tussen individu en samenleving
- De lonen en de werkingsmiddelen van sociaal werkers worden grotendeels betaald met
overheidsmiddelen
- Gevoelig voor ontwikkelingen in de samenleving
De positionering van het sociaal werk
Interne positionering = heeft betrekking op de manier waarop de beroepsbeoefenaars, de
organisaties waar sociaal werkers werkzaam zijn en de opleidingsinstanties het beroep beschrijven.
Externe positionering = heeft betrekking op de manier waarop toonaangevende derden de
beroepsuitoefening benoemen.
!! de positionering van sociaal werk is problematisch
Waarom is de positionering van sociaal werk problematisch?
Het sociaal werk kampt met een historisch te verklaren probleem qua beeldvorming: veel
hart en welwillende inzet, maar weinig exactheid en doelgerichtheid
‘de eigen cultuur’, sociale werkers zijn veel meer gericht op het succes in hun dagdagelijkse
praktijk dan dat ze bezig zijn met het beeld dat de buitenwereld van hen heeft
De nood aan professionele hulpverlening wordt vaak nog in twijfel getrokken
Grote verscheidenheid in de beroepsgebieden en de opleidingen maakt een duidelijke
positionering evenmin eenvoudig
Sociaal werk wordt niet door iedereen als een volwaardig beroep aangezien
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoevanendert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now