De digitale verpleegkundige – medische beeldvorming
1. inleiding
⟹ röntgenstralen of X-straling zijn vernoemd naar de ontdekker
Willhelm Röntgen en is een elektromagnetische straling en worden
gebruikt binnen de medische beeldvorming door optische
eigenschappen (licht wordt teruggekaatst)
- Medisch
o Dieren:
- Misdaadbestrijding bv. luchthaven
1.1 het elektromagnetisch spectrum
⟹ hoe korter de lengte, hoe penetranter de straling,
gamma en x-ray is dus nog penitranter dan violet, je moet
je zeer goed beschermen tegen radiobeschadiging
- Hoe sneller de stralingsgolf, hoe penetranter
- X-stralen zijn in die mate ‘sterker’ dat ze door ons
lichaam niet/weinig worden tegengehouden
- Hoe wordt het opgewekt? Door een glazen,
vacuüm buis. Een kathode stuurt negatieve
elektronen naar een positieve metalen anode
o Deze worden opgevangen door de reactie/afkaatsing van
de elektronen op de anode worden X-stralen
geproduceerd
o KNAP: kathode negatief – anode positief
o Hoe warmer de kathode, hoe heviger de straling naar pt
o 2 toestellen: lamp (anode en kathode) boven pt en plaat onder OF
lamp vanonder en plaat bovenaan
1.2 hoe wordt het in de gezondheidszorg geïmplementeerd?
- RX-stralen: röntgen buis wordt aangedreven en produceert de X-
stralen, afhankelijk van het lichaamsdeel moet je meer of minder
straling geven → deze worden via de RX-buis en diafragma
(collimator) naar de opname tafel gekaatst
- De pt ligt, zit of staat op de onderzoekstafel → straling
gaat door lichaam en wordt opgevangen door een
‘gevoelige plaat’ of een stralingsdetector →
beeldreceptor vangt stralingsenergie op en zet
deze om in beeld → beeld wordt vastgelegd
- 30 kev is standaard, botweefsel laat amper toe
- 100kev is al heel veel: is niet goed, dan laat bot
ook door
- Hoe denser het weefsel, hoe minder straling erdoor is gelaten
- Veel stralen worden opgevangen = zwarte kleur
- Weinig stralen opgevangen = wittere kleur
1.3 strooistraling
⟹ door de botsing verliezen de röntgenstralen een gedeelte van hun
energie en zullen ze bovendien van richting veranderen → doordat de
1
, plaat verder van de pt is. De stralen verliezen hun focus op de pt door de grote
richting van de stralen.
1.4 het geproduceerde beeld
1. Straling gaat door het lichaam van de pt
2. Dense structuren zoals botten, prothese materiaal, dens weefsel
(verkalkingen,..) houden de straling meer tegen dan weke delen structuren.
(omdat stralingsreceptor deze dan niet meer opvangt worden deze
beelden als wit/lichtgrijs weergegeven)
3. Zachtere structuren (lucht, huid,..) laten de straling wel door waardoor deze
eerder als donkergrijs of zwarte tinten worden weergegeven
4. Lucht is volledig zwart. (geen structuur om door te gaan)
1.4.1 beeld
- lucht naast been = volledig zwart (laat stralen ook volledig door naar
de plaat/detector)
- Spierweefsel is zichtbaar en varieert van donkergrijs naar hier en
daar licht grijs
- Botten zijn lichtgrijs tot bijna wit. Deze zijn al vrij hoog van densiteit en
laten al minder straling door (sponzige structuur beenmerg dus ‘lucht’
- Prothesemateriaal is bijna volledig wit en houdt de straling ook
volledig tegen
- Hier van de longen, lucht is het laagst in densiteit dus gaat ook
makkelijk stralingen doorlaten → zwart
- RX-beeld is een schaduwbeeld – de stralen gaan door de
verschillende weefsellagen. Dus een frontale foto kan moeilijk de
rug in kaart brengen, door de structuren die in de weg zitten
(longen,..) → we moeten zelf zien hoe alles ligt (anatomiekennis!)
1.5 fluoroscopie
⟹ eenvoudig gezegd ook een toepassing van beeldvorming door X-stralen te
gebruiken, bij radiografie wordt een momentopname (foto) gemaakt (=grafie). Bij
fluoroscopie wordt een beweging door X-stralen in beeld gebracht
- Stralingsdosis: lager dan radioGRAFIE, de scopietijd kan ook oplopen
- Bv. sliktesten met bariumpap → slikbeweging evalueren, angiografie, bij
hartkatheterisatie en interventionele radiologie (denk aan coronarografie)
1.6 computertomografie (CT)
⟹ CAT: computer assisted tomography
- Bij computertomografie of CT wordt ook X-stralen
gebruikt
- Computer → er wordt een computer gebruikt om beelden
te verwerken
- Tomografie → Grieks woord ‘Tomos’ wat schijf betekent
en Grieks woord ‘grafein’ wat schrijven
- We gaan bij de CT dus ook schijfschrijven
- CT maakt verschillende invalshoeken van een lichaamsdeel, van
verschillende hoeken. → beelden op elkaar leggen
- Axiaal beeld: horizontaal word het hoofd doorgesneden en die worden dan op
elkaar gelegd → je kan scrollen in de lagen dan op de computer
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linskevdb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.