Samenvatting over thema 5 Planten. Gebaseerd op het boek Biologie voor Jou. Er staan ook Binas verwijzingen en veel plaatjes om het duidelijker te maken. Geschikt voor VWO 5.
1 Bouw, groei en ontwikkeling
Planten bestaan uit 3 verschillende weefsels: Binas 81
● Dekweefsel (epidermis)
○ Buitenzijde plant, is er voor de bescherming
● Vaatweefsel
○ Bestaat uit transportvaten (hout- en
bastvaten). In houtachtige stengels liggen ze
in jaarringen, in kruidachtige planten liggen ze
bij elkaar in vaatbundels. In bladeren liggen de
vaten in nerven.
● Vulweefsel (grondweefsel)
○ Betrokken bij fotosynthese, opslag en
stevigheid.
Delingen vinden plaats in meristemen (deelweefsels), hier
komen stamcellen voor. Meristemen bevinden zich:
● In de toppen van wortels en stengels →
groeipunten
● In knoppen
● In jonge bladeren
Eerst deelt een meristeemcel zich, een van de dochtercellen zal celstrekking ondergaan
terwijl de ander een meristeemcel blijft om nog vaker te kunnen delen. In het wortelmutsje
zitten meristeemcellen die vervolgens naar boven delen, hier ondergaan ze celstrekking
waardoor de wortel naar onder wordt gedrukt en dus langer wordt.
In houtachtige planten is zowel lengte- als diktegroei. Binas 91
● Lengtegroei vindt plaats in de stengel- en worteltop.
● Diktegroei vindt plaats in het cambium (ringvormig
meristeem). De dikte groeit doordat
meristeemcellen zich delen, hier blijft een
dochtercel in het cambium en zal de ander erbuiten
komen te liggen. Cellen die naar buiten gaan zijn de
bastcellen, en cellen die naar binnen gaan zijn de
houtcellen.
→ Houtvaten ontstaan door houtcellen die op elkaar gaan
liggen. Hier maken ze een secundaire verticale celwand.
Vervolgens zorgen enzymen ervoor dat de dwarswanden
verdwijnen en uiteindelijk de cellen zelf ook.
→ Bastvaten ontstaan door op elkaar liggende bastcellen. Hier worden de dwarswanden een
soort zeefplaten. De celkernen verdwijnen waardoor bastvatcellen erg kort leven. Dode
bastvaten worden dichtgedrukt.
Houtvaten: Bastvaten:
, Al het hout dat in één jaar gemaakt wordt, heet een jaarring.
● De lichte stukken zijn voorjaarshout, hier zijn wijde houtvaten met
dunne wanden.
● De donkere stukken zijn zomerhout, met dunnere houtvaten en wijde
wanden.
In de winter en herfst groeit het hout niet. De scherpe overgang tussen het
hout heet de jaargrens.
In cellen van planten en algen kunnen plastiden voorkomen met verschillende functies
zoals het lokken van insecten en fotosynthese. Plastiden kunnen afhankelijk van de
omstandigheden veranderen in een ander type. Zo kunnen chloroplasten overgaan in
leukoplasten en andersom.
2 Transport in planten
Transport in houtvaten is het gevolg van:
● Worteldruk
● Verschil in waterpotentiaal
● Verdamping van water
● Capillaire werking
Transport vindt plaats via hout- en bastvaten.
● Houtvaten verzorgen de anorganische sapstroom, waar water en zouten van de
wortels naar boven wordt gebracht.
● Bastvaten verzorgen de organische sapstroom, waar water en assimilatieproducten
naar alle delen van de plant worden gebracht.
Wortelharen zorgen voor vergroting van oppervlak en nemen het water en mineralen op.
Binas 91B
In de centrale cilinder liggen hout- en bastvaten, de buitenste laag heet de endodermis.
Water met mineralen wordt opgenomen en verplaatst zich door het schors door middel van
de permeabele celwanden. In de celwanden van de endodermiscellen is het bandje van
Caspary, waar het water met mineralen alleen kan komen via de celwand aan de kant van
de schors. Als het water met mineralen in de centrale cilinder is aangekomen, is hier de
osmotische waarde hoger waardoor er nog meer water naar verplaatst wordt. Aan de kant
van de centrale cilinder kunnen water en mineralen niet meer de andere kant op door het
bandje van Caspary. Het water met mineralen stijgt in de houtvaten en wordt worteldruk
genoemd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller 456vwosamenvattingen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
