Hoorcollege 9&10: Hoofd, hals en zenuwstelsel
Het hoofdhals gebied in het menselijk lichaam kent meerdere functies:
- Het bevat diverse organen (hesenen, zintuigelijke organen, deel ademhalings- en
spijsverteringsstelsel en endocriene organen; hypofyse en glandula thyroidea).
- Belangrijke regio voor interactie en communicatie. Er komt heel veel informatie binnen, maar
er gaat ook informatie uit, bijvoorbeeld door geluid en de gelaatexpressie.
De schedel (cranium) kent twee delen:
- Neurocranium; bevat de hersenen. Het heeft een dak (neurocranium calvaria) en een basis
(basis cranii).
- Viscerocranium; bevat de orbita (oogkas), cavitas nasi (neusholte) en vacitas oris
(mondholte).
De schedel bestaat uit 29 botten waarvan er 21 stevig met elkaar zijn verbonden (sutura, junctura
fibrosa). Er zijn ook nog synovialen gewrichten in het oor en de kaak te vinden.
De kaak heeft een enorme beweegelijkheid nodig om het voedsel te kunnen malen. Het
kaakgewricht wordt ook wel de art. temporomandibularis genoemd. De kop van het gewricht
bevindt zich in de onderkaak (mandibula) en de kom in het os temporale. Het kapselgewricht zit wijd
(net zoals bij het schoudergewricht) en bevat een discus articularis. De kop past namelijk niet perfect
in de kom, waardoor er ook niet veel stabiliteit is in het gewricht. Het gewricht is afhankelijk van de
,spierfunctie voor de stabiliteit; de kauwspieren (m. temporalis en m. masseter). Dit zijn de
krachtigste spieren die we hebben in het lichaam.
Natuurlijk kunnen er ook dingen misgaan bij het kaakgewricht. Het gewricht kan uit de kom raken
(kaakluxatie). Achter de mandibula liggen veel weke delen, die in de weg liggen tijdens het volledig
openen van de mond. Hierdoor maakt de kaak ook een translatie naar voren. Als dit te ver gaat kan
hij uit de kom gaan.
Het kaakgewricht lijkt in vorm het meeste op een condyloid gewricht, maar door bewegingen in het
gewricht (rotatie en translatie) is het een speciaal gewricht.
Er zijn 2 soorten ruimtes in het hoofd-hals gebied:
- Ruimtes met benige begrenzingen (cavitas, fossa).
In de basis cranii bevinden zich 3 fossae cranii; de ventrale, mediale en dorsale craniale fossa. De
fossa temporalis is een ondiepe kuil aan de lateral buitenkant van de schedel. Het is de ruimte boven
het jukboog. In deze ruimte bevindt zich de m. temporalis.
- Compartimenten (spatium)
Compartimenten zijn heel belangrijk en worden vaak begrensd door weke delen (vaak fascies). Fascie
is een hoeveelheid bindweefsel dat met het blote oog is te zien, zoals bindweefselmembranen.
Vetweefsel onder de huid is bijvoorbeeld (subcutaan) bindweefsel met veel vet erin. Dit is
oppervlakkige fascie. Deze laag werkt als isolatie en glijvlak. In de hals bevindt zich een spier in het
oppervlakkige fascie: platysma. De platysme is onderdeel van de aangezichtspieren en spant aan bij
geschokken of ontzeggingsuitdrukkingen.
Als we een transversale doorsnede maken van de hals, rond de 7e cervicale wervel (C7), dan ziet het
eruit zoals op onderstaande afbeelding.
, We zien hier aan de ventrale zijde de schildklier liggen, en we zien daar ook weer de platysma. Als de
vanaf deze spier dieper gaat komen we diepe fascie tegen. In de hals kennen we drie lagen van diepe
fascie:
- Lamina superfascialis (investing layer). Er worden spieren omgeven door deze fascielaag, en
hij loopt helemaal rond in de hals ( in de afbeelding de rode kleur).
- Lamina pretrachealis. Deze fascielaag omhult spieren en de schildklier. Zoals de naam al
suggereert ligt deze laag voor de trachea. ( In de afbeelding is het aangegeven met blauw en
paars)
- Lamina prevertebralis. Deze fascielaag ligt rondom de vertebrae (en omliggende spieren).
Er is ook nog een fascie laag waar al deze boven genoemde fascielagen samenkomen. Deze laag ligt
om bloedvaten en zenuwen (waaronder de A. coratis en n. vagus) heen en wordt de vagina carotica
genoemd.
Zoals hierboven al goed is beschreven zien we dat door het verloop van fascies compartimenten
worden gecreëerd. Pathologieën verspreiden zich vooral binnen deze compartimenten, zoals
infecties en tumoren.
In de hals zagen we 3 soorten compartimenten:
- Musculaire compartimenten
- Viscerale compartimenten
- Neurovasculaire compartimenten
De keelholte (farynx) ligt boven de slokdarm. De slokdarm kan worden gezien als een spierbuis die
hangt aan de schedelbasis en precies voor de wervelkolom ligt. Naast de farynx bevindt zich aan
beide kanten een ruimte: spatium parapharyngeum. Deze ruimte is opgevuld met bloedvaten die
daar oversteken van de hals naar het hoofd. Dit zijn onder andere de a. carotis interna, v. jugularis
interna en diverse hersenzenuwen. De ruimte kan worden gezien als een neurovasculair
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RoosFleur. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.