Ziekten en oorzaken
Pathologie, humoraal/cellulaire pathologie
● pathos= lijden,ziekte
● logos=kennis, wetenschap, leer, kunde
● etiologie= (leer van ) oorzaak of oorzakelijke factoren
● pathogenese= ontstaanswijze van ziekte
● symptomen: gevolgen → manifeste ziekteverschijnselen
● complicatie= verwikkeling
Gezondheid= is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn
en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken
→ nu vrijer, meer aangepast, zo optimaal mogelijk
Pathogenese= ontstaansmechanisme ziekte
cel → weefsel → orgaan → organisme (mens)
cel= de kleinste functionele eenheid, die alle genetische informatie van organisme bevat.
functies:
● cellulaire energievoorziening
● selectieve permeabiliteit van membranen
● essentiële enzymactiviteit
● genetische informatie
Oorzaken op verschillende niveau’s (niveaus overlappen elkaar vaak)
ziekte gevolg van primaire afwijkingen op 3 niveau’s:
1. genetische functie
2. fysiologische biochemische functie
3. bouw of rangschikking van cellen, weefsel en organen
Homeostase
Dynamisch evenwicht tussen beschadigde prikkel (noxen) en zelf-herstellende vermogen op
lichaams- en celniveau
● lichaamstemperatuur
● hormoonspiegels
● ionenconcent.
● bloeddruk
Ziekte= verstoring homeostasis
Regressieve verandering - reversible
Cel kan niet aanpassen aan noxe, maar sterft niet → minderwaardige cel qua
structuur en functie = degeneratie
● intracellulair
○ enzymdefect
○ gestoorde cellulaire energievoorziening
● intercellulair, bindweefsel
○ hyaliene degeneratie: sclerosering(verharding), littekenweefsel, MS
○ fibrinoïde degeneratie: brandwonden
○ Mucoïden degeneratie: slijmcysten, peesganglion
○ vezel degeneratie: collageen en elastine afname
Regressieve veranderingen - irreversibel
necrose: afsterving cellen
● ongecontroleerde celdood
● altijd gevolg van extracellulaire prikkel, verandering in permeabiliteit membraan
● ontstekingsreactie als gevolg van inhoud cel in extracellulaire ruimte
● lichaam ruimt necrotisch weefsel/cellen op
Apoptose: individuele cellen ten gronde
● geprogrammeerde celdood
, ● niet alleen bij pathologie, ook normaal proces
● belangrijk voor weefselhomeostase
Typen necrosis:
Coagulatienecrose: afsluiting arteriële bloedtoevoer (hartinfarct)
Colliquantienecrose: bacteriële infecties, herseninfarct - necrose hersendelen
Vetnecrose: pancreas
Fibrinoïde necrose: vasculitis
Verkazende necrose: tuberculose
Gangreen: necrose en rotting t.g.v. bacteriën bijv.
bij diabetes, bevriezing/ verbranding
Ultieme regressie:
celdegeneratie → weefseldegeneratie → orgaan degeneratie → uitval vitale
functies en systemen → dood
Eigenschappen infectieziekten:
● Besmettingsweg
● verloop
● behandeling
Overdracht
● Infectieziekte= overdraagbaar
● Directe besmetting: mens op mens, dier op mens
● Indirect: via attributen (naalden, uitwerpselen, voedsel)
Besmettingsweg:
● Enteraal: via maag/darmstelsel
○ cholera, water
○ voedselvergiftiging: salmonella
● Parenteraal: niet via maag/darmstelsel
○ Aerogeen (lucht): influenza, rhinitis, longontsteking, TBC
○ Cutaan (huis/slijmvliezen): herpes, SOA
○ Hematogeen (bloed): hepatitis, AIDS, malaria
Verloop infectie
Besmetting → lokale reactie (vb. ziekte van lyme) → incubatietijd → symptomen
(bv. koorts, uitslag..) (soms vooraf prodromaal stadium: algehele malaise(voel je
je niet lekker)) → reconvalescentie periode (herstel periode)
Immuniteit
● Actief: zelf antilichamen produceren
○ ziekte
○ vaccinatie: verzwakt/ doodt antigeen
● Passief:
○ borstvoeding (natuurlijke manier
○ vaccinatie met antilichamen (kunstmatig)
Behandeling
● Antibiotica: bij bacteriële, schimmel-, gist- en protozoa-infecties
● antivirale middelen:
○ Azidothymidine (AZT) → Human immunodeficiency virus infectie and
acquired immunodeficiency syndrome (HIV/AIDS)
Categorieën
● Epidemie: binnen landsgrenzen, > 60: 100.000 bij griep
● Pandemie: over landsgrenzen, spaanse griep (1918) & COVID-19
● Endemie: lokaal/streek, blijvend aanwezig, aantal besmettingen relatief constant
Voorbeelden infectieziekten:
● De spaanse griep (100 miljoen levens)
● SARS 2002-2003 (china)
○ Severe Acute respiratory syndrome virus
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sanne.381. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.59. You're not tied to anything after your purchase.