Summary
Samenvatting Ethiek Rechtvaardigheid
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting op basis van het boek Rechtvaardigheid en verwerkingsvragen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
EsmeeTimmerman2
Content preview
Ethiek 2 lerenHoofdstuk 1 wat is de juiste handelswijze?
De vrije markt economie is gebaseerd op twee aanspraken. Een aanspraak op welzijn en een
aanspraak op vrijheid.
Welvaart en welzijn is niet hetzelfde. Welvaart heeft te maken met geld en welzijn gaat verder dan
dat.
Verontwaardiging: de specifieke vorm van woede. Ze verwijst ons naar een moreel argument dat we
serieus moeten nemen. Verontwaardiging is de specifieke vorm van woede die je voelt wanneer je
denkt dat mensen iets krijgen waar ze geen recht op hebben. Verontwaardiging is woede over
onrechtvaardigheid.
Moraal is het geheel van (morele) normen en waarden dat door een individu, groep, instelling of
cultuur als belangrijke richtlijn voor het eigen handelen wordt beschouwd.
Deugd: goed karaktereigenschap.
Wie bepaalt wat deugd en ondeugd is? Mag een overheid dat bepalen?
Ethiek is de wetenschappelijke of systematische studie van de moraal. In de ethiek gaat het niet in de
eerste plaats om het geven van een antwoord, maar meer om de verantwoording van het antwoord.
Welke afwegingen zijn van belang? Welke belangen, van wie, zijn hierbij betrokken? Welke waarden
spelen er een rol in?
Moet een rechtvaardige samenleving ernaar streven de deugdzaamheid van haar burgers te
bevorderen? Of moet de wet neutraal zijn tegenover verschillende opvattingen van deugdzaamheid,
zodat burgers zelf vrij zijn om zelf te kiezen wat voor hen de juiste levenswijze is?
Aristoteles oude filosoof: rechtvaardigheid is dat aan mensen wordt gegeven wat hun toekomt. We
kunnen niet uitmaken wat een rechtvaardigde staatsinrichting inhoudt zonder eerst na te denken
over wat de meest wenselijke manier van leven is. Wet kan niet neutraal zijn ten aanzien van de
vraag naar de juiste wijze van leven. Deugdzaamheid!
Kant moderne filosoof: principes van rechtvaardigheid niet gebaseerd mogen zijn op opvattingen van
deugdzaamheid. Maar juist op een rechtvaardige samenleving de vrijheid van individu om zijn of haar
eigen opvatting van het juiste leven te kiezen. Vrijheid!
Je kunt dus zeggen dat theorieën over rechtvaardigheid uit de oudheid beginnen bij deugdzaamheid,
en dat moderne theorieën beginnen bij vrijheid.
Moreel dilemma: wanneer onze onderlinge morele principes tegenstrijdig zijn, je kunt niet
voorspellen hoe de gevolgen ervan zullen zijn
Morele reflectie: het heen en weer gaan van de geest, van de wereld van het handelen naar het
domein van de redenen en weer terug.
Wanneer we met de spanning tussen oordeel en principe worden geconfronteerd, is het mogelijk dat
we ons oordeel over wat de juiste handelwijze is herzien ,of dat we nog eens goed nadenken over
het principe dat we in eerste instantie hebben onderschreven. Steeds wanneer we nieuwe situaties
tegenkomen, bewegen we heen en weer tussen onze oordelen en onze principes, en herzien we elk
van hen in het licht van de andere.
, morele reflectie bestaat uit het op elkaar laten aansluiten van oordelen die we vellen en de principes
die we onderschrijven. Het is geen streven van enkelingen, maar een sociale onderneming. Er is een
gesprekspartner voor nodig. Het wordt nooit een objectieve rechtvaardigheid of morele waarheid.
In de metafoor van Plato is alleen de filosoof in staat om vanuit de grot naar het heldere daglicht op
te stijgen en daar de dingen te zien zoals ze werkelijk zijn.
Het punt van Plato is dat we boven de vooroordelen en gewoonten van het dagelijks leven moeten
uitstijgen als we de betekenis van rechtvaardigheid en de aard van de beste manier van leven willen
begrijpen.
Hoofdstuk 2 utilitarisme
Jeremy Bentham is de grondlegger van het utilitarisme.
Zijn mensvisie:
- De natuur zorgt ervoor dat de mens onder de macht leeft van twee soevereine meesters, namelijk
pijn en genot.
- Natuurrechten is nonsens op stelten.
- De massa dient gecontroleerd te worden, en juist de transparantie van procedures en hoe mensen
zich gedragen zorgt ervoor dat ze zich gaan gedragen. (Vandaar het panopticum, bewakers van
gevangenis kunnen gevangen in de gaten houden maar gevangen kunnen bewaker niet zien. )
- Menselijk geluk (dus wat het beste is voor de grootste groep mensen) kun je berekenen.
- Denkbeeldig lichaam: gemeenschap is een denkbeeldig lichaam, samengesteld uit de som van
individuen die er deel van uitmaken.
- Nutsprincipe bestrijden: doet hij dat met argumenten die hij aan het principe zelf heeft ontleed,
zonder dat hij zich daarvan bewust is.
Utilitarisme:
- Hoogste principe in de ethiek moet de maximalisatie van geluk zijn.
- Geluk is de toestand waarin genot over het geheel genomen een overwicht heeft over pijn.
- De juiste handelwijze is datgene wat maximale ‘utiliteit’ (nut) oplevert. Nut is alles wat tot genot of
geluk leidt, en pijn en lijden voorkomt.
- We worden allemaal geregeerd door gevoelens van pijn en genot. Dat zijn onze ‘soevereine
meesters’. Onze normen van goed en kwaad zijn ‘vastgeklonken aan hun troon.’
Basisgedachte utilitaristische leer: het hoogste principe in de ethiek moet maximalisatie van het
geluk zijn. En daarbij is geluk de toestand waarin genot over het geheel genomen een overwicht
heeft over pijn.
Bezwaren utilitarisme het ‘nutprincipe’:
1. De rechten van het individu. Het utilitarisme heeft geen respect voor de rechten van het
individu. Het heeft alleen oog voor de som van het geluk van allen en negeert zo het individu.
Inbreuk op mensenrechten
2. Schendt de intrinsieke waardigheid van de mens. Een gemeenschappelijke munteenheid
voor waarden is problematisch. Het utilitarisme is gebaseerd op meten, samenvoegen en
berekenen van geluk. Wat is dat? Hoe meet je dat? En je kunt niet alles hiertoe reduceren
en/of bijvoorbeeld alles in geld uitdrukken.
Overheidsinstanties en ondernemingen passen kosten-batenanalyses toe om complexe
besluitvorming een rationeel karakter te geven: vertalen voordelen/nadelen van beleid in
termen van geld en vergelijken uitkomsten met elkaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EsmeeTimmerman2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.25. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
