Summary
Samenvatting Inleiding Strafrecht Hoorcolleges (tentamenstof) (blok 3; jaar 2)
- Course
- Institution
Samenvatting van de hoorcolleges van het vak 'Inleiding Strafrecht' (blok 3; jaar 2)
[Show more]
Seller
Follow
Noa1
Reviews received
Content preview
Inleiding strafrecht – HoorcollegesCollege 1.1 – Introductie
Bronnen van strafrecht
1. Verlichting - Beccaria
Rechtszekerheid d.m.v. geschreven wetgeving. Wetgeving was dus de belangrijkste rechtsbron en
kennisbron.
2. Wetboek van Strafrecht 1886
3. Wetboek van Strafvordering 1926
4. Jurisprudentie
Rechterlijke uitspraken, uitleg van de wet en de 'leer' die daaruit naar voren komt.
5. Ongeschreven rechtsbeginselen – o.a.:
- Beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit
- Beginselen van een goede procesorde
- Gelijkheidsbeginsel
Materieel – formeel strafrecht
Materieel strafrecht = strafrecht = regelt wie, voor welk gedrag en onder welke omstandigheden, strafbaar is en
welke sanctie kan volgen.
Normstelling: een strafbaar feit is de schending van een materiële norm.
Formeel strafrecht = strafprocesrecht = regelt de opsporing, vervolging en berechting.
Het formeel strafrecht wettigt het (ingrijpend) optreden van de overheid jegens de burger (=
instrumentaliteit) en beperkt tegelijkertijd dat optreden (= rechtsbescherming).
o Voorbeelden opsporingsbevoegdheden: fouilleren, aanhouding, DNA-afname,
huiszoekingsbevel Dit zijn bevoegdheden die het voor de overheid gemakkelijker maken om
criminaliteit op te sporen en te bestrijden.
Het optreden om te onderzoeken of er een strafbaar feit heeft plaatsgevonden, oftewel
opsporingsbevoegdheden zijn toegekend aan ambtenaren en in mindere mate ook aan burgers.
Formeel en materieel Strafrecht lijken gescheiden vakgebieden, maar ze zijn onderling sterk verbonden en
vormen 1 geheel:
Formeel Sr heeft een schakelfunctie tussen: ‘een strafbaar feit en de op te leggen sanctie’.
o Strafbaar feit met bijbehorende sanctiebepaling is ook van invloed op formeelrechtelijke
beslissingen. Hoe zwaarder de opsporingsbevoegdheid (= hoe zwaarder het ingrijpen van
de overheid), hoe hoger het strafmaximum moet zijn en hoe zwaarder het delict is.
o Sanctierecht (voorwaarden waaronder de sanctie mag worden opgelegd en ten uitvoer gelegd)
zowel in het WbSr als WbSv:
Straffen in het Wetboek van Strafrecht.
Hoe zo’n straf ten uitvoer wordt gelegd in het Wetboek van Strafvordering.
De verbinding tussen materieel en formeel strafecht is een rode draad in dit vak!
Wetboek van Strafvordering & Wetboek van Strafrecht
Wetboek van Strafvordering:
6 boeken in de chronologie van het strafproces (van opsporing tot tenuitvoerlegging van sancties)
Nu is een grootscheeps moderniseringsproces gaande; volgt een afzonderlijk college over
Wetboek van Strafrecht:
Kent 3 boeken:
o Boek I (algemene leerstukken)
o Boek II (misdrijven)
o Boek III (overtredingen)
Art. 91 Sr – boek I is ook van toepassing op bij andere wetten of verordeningen strafbaar gestelde
feiten.
Commuun strafrecht - bijzonder strafrecht
Commuun strafrecht = het geheel van strafbare feiten zoals omschreven in boeken II en III WbSr.
Gaat alleen over materieel strafrecht. Commuun strafrecht gaat over de delicten uit het Wetboek van
Strafrecht en dat is materieel strafrecht. De delicten zijn alles wat niet mag; alles wat strafbaar is gesteld.
De delicten liggen in het 2de en 3de Wetboek van Strafrecht.
Bijzonder strafrecht = Alles wat niet in het Wetboek van Strafrecht is neergelegd, namelijk bijzondere
strafwetten zoals Opiumwet, WVW (Wegenverkeerswet) en WED. Let op: genormeerd door boek I
WbSr! En ze behelzen zowel materieel als formeel strafrecht!
1
, Bijvoorbeeld:
o Art. 8 WVW Verbod rijden onder invloed
= Bijzonder strafrecht, want WVW
= Materieel strafrecht, want dit artikel houdt het verbod in; wat niet mag; wat strafbaar is
gesteld.
o Art. 163 WVW
1. Bij verdenking dat de bestuurder van een voertuig heeft gehandeld in strijd met art. 8
WVW, kan de opsporingsambtenaar hem bevelen zijn medewerking te verlenen aan
een onderzoek….
= Formeel strafrecht
2. De bestuurder aan wie het bevel is gegeven, is verplicht ademlucht te blazen in een
voor het onderzoek bestemd apparaat…
= Formeel strafrecht
Bijzondere strafmaxima = per delict staat er een bepaald strafmaximum. Er is dus per delict door de wetgever
bepaald welke straf maximaal mag worden opgelegd. Dit geldt voor misdrijven en overtredingen. Bijzonder wil
zeggen: per delict; per delictsomschrijving; per bepaling in de wet, wat er in dat delict mogelijk is.
Algemene stafmaxima = te vinden in boek I (want dat is een algemene bepaling) van Wetboek van Sr. In bijv.
art. 10 Sr staat dat de maximale tijdelijke gevangenisstraf 30 jaar is. Dus ongeacht wat er door de wetgever op
zo’n bijzonder strafmaximum in zo’n bepaling is gesteld aan straf, gelden er algemene maxima: zoveel jaar van
bijv. de maximale tijdelijke gevangenisstraf van 30 jaar. Of zoveel qua geldboete.
We hebben geen strafminima bijv. dat voor doodslag minimaal 10 jaar moet staan. dit hebben we dus niet.
Strafrechtelijk beleid
College van procureurs-generaal: Kan algemene en bijzondere aanwijzingen geven voor uitoefening taken en
bevoegdheden van het openbaar ministerie (OM) (art. 130 lid 6 RO)
Artikel 167 Sv (Opportuniteitsbeginsel) Gaat over de vraag: Is het opportuun (wenselijk) dat we gaan
vervolgen? Is het wenselijk/zinvol/geschikt dat wij gaan vervolgen?
1. Indien n.a.v. het ingestelde opsporingsonderzoek het OM van oordeel is dat vervolging moet plaats
hebben, door het uitvaardigen van een strafbeschikking of anderszins, gaat het daartoe zo spoedig
mogelijk over.
2. Van vervolging kan worden afgezien op gronden aan het algemeen belang ontleend. Het OM kan, onder
het stellen van bepaalde voorwaarden, de beslissing of vervolging plaats moet hebben voor een daarbij
te bepalen termijn uitstellen.
Aanwijzing kader voor strafvordering meerderjarigen (2019A003) d.d. 1 april 2019
Deze aanwijzing vloeit voort uit het opportuniteitsbeginsel
Met de toepassing van strafrecht kan een adequate reactie worden gegeven op ontoelaatbaar gedrag
dat strafbaar is gesteld.
Het strafrecht is en blijft een zwaar middel. Dit betekent dat de strafrechtelijke reactie correct, zorgvuldig
en tijdig moet zijn en dat met het strafrecht een effectieve bijdrage wordt geleverd aan de bestrijding van
de hedendaagse criminaliteit.
Bij de inzet van strafrecht wordt onverkort vastgehouden aan de rechtstatelijke eisen en strafrechtelijke
beginselen.
!!! Voor tentamen hoef je alleen te weten dat de aanwijzingen en richtlijnen voortvloeien uit het
opportuniteitsbeginsel
Invloed internationaal recht - EVRM
1948: Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (AV van de VN)
N.a.v. WO II. Doel: opname van mensenrechten ter voorkoming van nieuwe schendingen door overheden
1949: Raad van Europa
Toepassing en handhaving van die mensenrechten verzekeren. En dus…
1950 – Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden
(EVRM)
Behelst mensenrechten. Zelden absolute werking; dan is belangenafweging nodig of de inbreuk gerechtvaardigd
was.
EVRM heeft interne, directe werking voor NL
Art. 94 Grondwet
Binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften vinden geen toepassing, indien die toepassing niet
verenigbaar is met een ieder verbindende bepalingen van verdragen en van besluiten van volkenrechtelijke
organisaties.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Noa1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now