Summary
Samenvatting DNA
- Course
- Level
- Book
Complete samenvatting van het gehele hoofdstuk DNA.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
EJASpruit
Content preview
DNA (DESOXYRIBONUCLEÏNEZUUR)BASISSTOF 1: DE BOUW EN FUNCTIE VAN DNA
Genoom het geheel aan erfelijke informatie in een cel van een organisme. Alle cellen in een organisme
hebben hetzelfde genoom.
Eukaryoten – DNA in:
Celkern (kernDNA)
Mitochondriën (mtDNA)
Chloroplasten
Prokaryoten – DNA in:
Cytoplasma
- Circulaire DNA-streng
- Plasmiden
Bouw van DNA (DNA-molecuul = een nucleïnezuur):
DNA bestaat uit 2 ketens van aan elkaar gekoppelde nucleotiden.
Nucleotiden zijn opgebouwd uit:
Desoxyribose (een monosacharide suikergroep)
Fosfaatgroep
Stikstofbasen adenine (A), thymine (T), cytosine (C), guanine (G)
Desoxyribose:
Heeft 5 C-atomen:
1e C-atoom: binding met stikstofbase
3e C-atoom: binding met fosfaatgroep van volgende nucleotide
5e C-atoom: binding met eigen fosfaatgroep
Polymeer (aan elkaar gekoppelde nucleotiden):
3’-uiteinde = OH-groep
5’-uiteinde = fosfaatgroep
*DNA wordt gelezen en gekopieerd in de richting van het 3’-uiteinde naar het 5’-uiteinde*
Elke stikstofbase heeft zijn vaste bindingspartner (A-T en C-G). Door waterstofbruggen tussen deze basen wordt
een enkelstrengs DNA-molecuul een dubbelstrengs DNA-molecuul. Door de helixstructuur loopt de ene keten
van 3’ naar 5’ en de andere van 5’ naar 3’. DNA-molecuul is rond een aantal eiwitten gewikkeld histonen,
aantal histonen met eromheen gewikkeld DNA nucleosoom. Door het DNA op te rollen als een spiraal wordt
het nog compacter.
Koppelings-DNA het DNA tussen twee opeenvolgende nucleosomen.
Sequentie de volgorde waarin nucleotiden in een DNA molecuul zijn gerangschikt. Een gen is een deel van
een DNA-molecuul dat de DNA-sequentie bevat waarmee ribosomen eiwit(ten) kunnen synthetiseren.
Niet-coderend DNA DNA dat niet voor eiwitten codeert.
Repetitief DNA deel van niet-coderend DNA dat herhalingen zijn van korte nucleotidesequenties.
, BASISSTOF 2: DNA-REPLICATIE
DNA-replicatie:
Vindt plaats tijdens de S-fase van de celcyclus
In kernplasma bevinden zich vrije nucleotiden: dATP, dTTP, dGTP en dCTP (d desoxyribose, TP drie
fosfaatgroepen).
1) Bij het replicatiestartpunt worden waterstofbruggen tussen basenparen verbroken door helicase. De
helixstructuur verdwijnt en er ontstaat een replicatiebel.
2) SSBP’s (single-strand DNA-binding proteins) binden zich aan de strengen op de plaats waar de basenparing
is onderbroken, hierdoor kunnen de basen niet opnieuw waterstofbruggen met elkaar aangaan.
3) Replicatie begint met een primer kort stukje nucleïnezuur RNA dat wordt gesynthetiseerd door het
enzym primase. Primer is complementair aan een deel van de DNA-sequentie.
4) Vanaf de primer kan DNA-polymerase langs de enkelstrengs ketens schuiven en de vrije nucleotiden uit het
kernplasma binden aan de vrijgekomen stikstofbase. De energie die vrijkomt bij het afsplitsen van twee
fosfaatgroepen wordt hiervoor gebruikt.
5) RNA-primers worden vervangen door DNA-nucleotiden.
6) Er ontstaan twee dubbelstrengs DNA-moleculen met elk uit een oude en een nieuwe keten ontstaan.
DNA polymerase leest een DNA-streng van het 3’-uiteinde naar het 5’-uiteinde. De nieuwe streng wordt
dus gesynthetiseerd vanaf het 5’-uiteinde naar het 3’-uiteinde.
Replicatie langs de strengen in een replicatiebel vindt in twee richtingen plaats. In de ene richting kan DNA-
polymerase vanaf het replicatiestartpunt de uit elkaar gaande ketens volgen en de leidende streng
synthetiseren.
In de andere richting kan DNA-polymerase maar korte stukjes DNA (Okazaki-fragmenten) synthetiseren
omdat dit achterwaarts gebeurt. DNA-ligase koppelt vervolgens de Okazaki-fragmenten aan elkaar
waardoor de volgende streng wordt gevormd.
Telomeren:
Nadat het RNA-primer op de volgende streng is verwijderd kan het niet vervangen worden door DNA omdat er
geen 3’-uiteinde aanwezig is. Er is dus een stukje niet gekopieerd, enkelstrengs DNA aanwezig en dit wordt
door een enzym verwijderd. Hierdoor wordt het DNA bij elke celdeling korter.
- Om te voorkomen dat genen in DNA beschadigd raken bezitten de uiteinden van chromosomen
telomeren niet coderend DNA dat is ingekapseld in beschermende eiwitten. Bij mensen bestaan
telomeren uit repetitief DNA: 5’-TTAGGG-3’. Bij elke celdeling wordt nu de telomeer korter i.p.v. het
DNA. Als er een vijfde deel over is van het telomeer ondergaat de cel apoptose (geprogrammeerde
celdood).
PCR (polymerase chain reaction):
Gedeelte(n) DNA wordt gekopieerd in een PCR-machine tot er genoeg is voor onderzoek.
Stukjes DNA van twintig tot dertig nucleotiden worden gebruikt als primers complementair aan het deel
van het DNA dat de onderzoeker wil onderzoeken.
DNA-polymerase kan vanaf het 3’-uiteinde van de primer nieuwe nucleotiden vastplakken en van een
enkelstrengs DNA dubbelstrengs DNA maken.
1) In PCR-machine wordt DNA verhit tot 95 °C, hierdoor gaan DNA strengen uit elkaar denaturatie.
2) T wordt verlaagd tot 65 °C, primers hechten zich aan twee enkelvoudige DNA strengen.
3) T wordt verhoogd tot 72 °C, DNA-polymerase verlengt het de keten vanaf het 3’-uiteinde van de primer.
4) Twee dubbele DNA ketens ontstaan.
Sequensen het bepalen van de nucleotidevolgorde van DNA. Stukje wordt door middel van PCR gekopieerd,
DNA strengen worden gescheiden. Alleen de leidende strengen wordt gebruikt voor het aflezen van de
nucleotidevolgorde.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EJASpruit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now