Summary
Samenvatting Biologie voor jou vwo 5 thema 5 Planten
- Course
- Level
- Book
Samenvatting biologie voor jou vwo 5 thema 5 Planten onderverdeeld in dezelfde paragrafen als in het boek met duidelijke plaatjes.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: MartijnKuijpers3774 • 1 year ago
Seller
Follow
kimstaats
Reviews received
Content preview
5.1 Bouw, groei en ontwikkelingBouw
De wortel, de stengel en het blad zijn de organen van een zaadplant. Ze bestaan uit drie verschillende weefsels:
- Dekweefsel vormt de buitenzijde van een plant en beschermt tegen waterverlies en infecties.
- Vaatweefsel komt in alle organen voor en bestaat voornamelijk uit transportvaten (hout- en bastvaten). In
houtachtige stengels liggen de houtvaten in de jaarringen en de bastvaten eromheen. In kruidachtige
stengels liggen de vaten bij elkaar in vaatbundels. In bladeren zitten de vaten in nerven.
- Vulweefsel zit tussen het dekweefsel en het vaatweefsel en is betrokken bij fotosynthese, opslag en
stevigheid.
Groei en ontwikkeling
Bij goede omstandigheden, bv. voldoende water, mineralen, zuurstof, koolstofdioxide, licht en de juiste temperatuur
beschikbaar, groeien planten hun hele leven door.
Tijdens de groei vinden er in een plant allerlei veranderingen plaats: cellen kunnen zich specialiseren, organen
kunnen veranderen en nieuwe organen kunnen ontstaan. Al deze veranderingen noem je ontwikkeling.
Bij planten vinden delingen plaats in meristemen (deelweefsels), waar stamcellen voorkomen (cellen die nog niet
gedifferentieerd zijn). Meristemen bevinden zich aan de toppen van wortels en stengels, in knoppen en in jonge
bladeren. De toppen van stengels en wortels worden groeipunten genoemd en zorgen voor lengtegroei.
Als een cel in het meristeem deelt, ontstaan twee dochtercellen waarvan een er een celstrekking ondergaat, waarbij
de cel groeit door opname van water. Daarbij kan de cel van vorm veranderen (celdifferentiatie) en een speciale
functie krijgen (celspecialisatie). De andere cel blijft een meristeemcel en deelt zich verder.
Lengte- en diktegroei
In houtachtige planten vindt zowel lengte- als diktegroei plaats. Lengtegroei vindt plaats in de jongste delen: de
stengeltop en de worteltop. Diktegroei vindt vooral plaats in een ringvormig meristeem dat cambium heet. Planten
groeien in de dikte doordat cellen in het cambium zich delen waarbij één van de twee dochtercellen in het cambium
blijft en de andere erbuiten komt te liggen. Naar binnen toe vormt het cambium houtcellen en naar buiten toe
bastcellen.
Houtvaten ontstaan uit boven elkaar gelegen houtcellen die tegen de verticale primaire celwanden dikke secundaire
celwanden afzetten van cellulose en houtstof. De dwarswanden tussen boven elkaar liggende houtcellen verdwijnen
onder invloed van enzymen en ten slotte verdwijnen de cellen zelf. Bij bastvaten verdwijnen de dwarswanden tussen
de cellen niet, maar komen er openingen in. De celkernen verdwijnen wel waardoor bastvatcellen kort leven. Dode
bastvaten worden dichtgedrukt.
Elk jaar ontstaan een laag hout en een dun laagje bast. Al het hout dat gedurende één jaar is gevormd, heet een
jaarring. Jaarringen zijn zichtbaar doordat bomen en struiken in het voorjaar groeien en in de winter niet. In het
voorjaar ontstaan wijde houtvaten met dunne wanden (voorjaarshout) die veel water en opgeloste stoffen kunnen
vervoeren. In de zomer ontstaan steeds nauwere houtvaten met steeds dikkere wanden (zomerhout). De scherpe
overgang tussen het donkere zomerhout en het lichte voorjaarshout is de jaargrens.
Plastiden
In cellen van planten en algen kunnen plastiden voorkomen: celorganellen die een functie hebben bij de
fotosynthese, het lokken van insecten en het opslaan van reservestoffen. Plastiden worden gevormd uit proplastiden
die zich bevinden in het meristeem.
In het donker worden etioplasten gevormd, bladgroenkorrels die nog niet aan licht zijn
blootgesteld. In het licht ontstaan hieruit chloroplasten die zorgen voor de groene
kleur en belangrijk zijn bij fotosynthese.
Chromoplasten (kleurstofkorrels) hebben zich ontwikkeld uit chloroplasten.
Leukoplasten zijn kleurloos en gespecialiseerd in het opslaan van zetmeel
(amyloplasten), olie (elaioplasten) of eiwitten (proteïnoplasten).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimstaats. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now