Samenvatting Nederlands literatuurgeschiedenis vwo 6
16 views 0 purchase
Course
Nederlands
Level
VWO / Gymnasium
Dit is een samenvatting van hoofdstuk 5 tot en met 7 van het boek literatuurgeschiedenis en theorie - literatuur voor vwo tweede fase. Deze samenvatting is handig voor het schoolexamen Nederlands vwo 6.
● Alinea 1: Inleiding: tussen 1875-1914 ontstaat het moderne Europa.
● Alinea 2: oorzaken: technische vernieuwingen/uitvindingen en economische bloei
● Alinea 3: gevolg in NL: sociale wetgeving, namelijk Kinderwetje & Arbeidswet
● Alinea 4: andere oorzaak hiervan: angst voor socialisme, want opkomst van linkse
partijen en vakbonden
● Alinea 5: maatschappelijke protesten met als gevolg: worgwetten (= het verbod op
stakingen van overheidspersoneel) en als gevolg hiervan weer de oprichting van
vakcentrales (= organisatie van vakbonden)
● Alinea 6: culturele achtergrond: Fin de siècle/overgang tussen oude en nieuwe kunst
○ oud: evolutietheorie over dieren, letterlijke interpretatie van de bijbel, oude
fysica (periodiek systeem, elektromagnetisme)
○ nieuw: evolutietheorie over mensen, theorieën van Freud, socialisme, nieuwe
fysica (Planck: quantumfysica, Einstein: relativiteitstheorie), estheticisme
Middeleeuwen Renaissance
Van den vos Reynaerde Vondel
Mariken van Nieumeghen Bredero
Karel ende Elegast P.C. Hooft
Verlichting Romantiek
Justus van Effen Piet Paaltjens
Hiëronymus van Alphen Nicolaas Beets
Multatuli
Alles vóór 1875 beschouwen we echt als geschiedenis.
Ontstaan: 1. eerste sociale wet (1874): Kinderwetje
2. tweede sociale wet (1889): Arbeidswet
De term die aan de periode 1875-1914 gekoppeld wordt, is Fin de siècle: overgang tussen
oude en nieuwe kunst.
Kunststromingen uit deze tijd:
1. impressionisme
2. naturalisme
3. symbolisme
4. neoromantiek
, Belangrijk voor het nieuwe wereldbeeld: Charles Darwin (Evolutieleer: Survival of the
fittest).
Felle reactie van gelovigen: Sigmund Freud (dromen; onderbewustzijn)
Dit alles leidt tot aantasting van de bestaande orde en dat was een gevaar voor de macht
van de heersende klasse.
● Marx: sociale romans, veel naturalisten waren socialisten
● Darwin: familieromans, milieu, erfelijke aanleg
● Freud: psychologische romans, nadruk op onderbewuste gevoelens
Oude zekerheden werden aangetast en de mensen wisten, maar moeilijke raad met de snel
veranderende wereld.
Natuurwetenschappen bloeide wel. Denk o.a. aan Einstein. Angst en hoopvol voor nieuwe,
onbekende eeuw. Fin de siècle ontstaat.
Vlucht uit de realiteit (escapisme) in een wereld van kunst, luxe, genotzoekerij (La Belle
époque - vredige periode tussen 1871-1914).
Dit vluchtgedrag leidde tot estheticisme (l’art pour l’art). Kunst moest uitsluitend mooi zijn;
geen maatschappelijke functie. De vorm telt (hoe) en niet de inhoud (wat).
§42: Impressionisme
Impressionisme is een reactie op het realisme. Een schilder probeert niet de werkelijkheid
weer te geven, maar zijn impressie van de werkelijkheid; het gaat om de sfeer.
Impressionistische schilderijen zijn: vage omtrekken.
Muziek
● heeft niet langer melodie en vorm vooropstaan
● Impressionistische muziek bestaat uit een soort mozaïek van klankcombinaties
● Er worden nu ook andere toonsoorten gebruikt. Zo wordt sfeer opgeroepen.
● Vb. Boléro van Ravel
Kenmerken in de literatuur
● indrukken, gevoelens, nuances verwoorden
● talrijke bepalingen (bijvoeglijk naamwoorden)
● neologismen (= woord dat of uitdrukking die in een bepaalde taal nog niet eerder
bestond) & archaïsmen
● beeldspraak, synesthesie (= verbinden van woorden met zintuiglijke kenmerken)
● alliteraties, enjambementen
● sonnet
● vroeger woordkunst (en/of lyrisch proza), nu vaak ‘schrijvertje’ spelen
§43: Naturalisme
Het leven wordt bepaald door 3 factoren; de mens is afhankelijk van deze factoren:
● erfelijke aanleg
● milieu waarin je opgroeit (plus opvoeding)
● tijd waarin je leeft
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sophie2022xx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.71. You're not tied to anything after your purchase.
