Formeel strafrecht - Stappenplan en uitwerking veelvoorkomende tentamenvragen
75 views 3 purchases
Course
Formeel Strafrecht (RS08122)
Institution
Open Universiteit (OU)
Book
Strafprocesrecht
Dit document betreft een stappenplan en uitwerking van veelvoorkomende tentamenvragen van het tentamen Formeel Strafrecht bij de OU (Schakelprogramma). Zowel casus- als kennisvragen incl. verwijzing en behandeling jurisprudentie.
Casusuitwerkingen
Week 1 - grondslagen
Rechtsbeschermende vs. instrumentele karakter formeel strafrecht
Rechtsbeschermende karakter
Houdt in dat het strafprocesrecht rechtswaarborgen schept voor de (verdachte) burger, zoals
geen straf zonder schuld, recht op hoger beroep, zwijgrecht en het verbod op
zelfdiscriminatie.
Instrumentele karakter
Houdt in dat het strafprocesrecht regels/bevoegdheden schept voor de overheid om dwang
uit te oefenen op (verdachte) burgers ter opsporing van strafbare feiten.
Beide soorten regels bevatten waarborgen. Bij het instrumentele karakter is deze erin
gelegen dat de wijze waarop die bevoegdheden door de overheid kunnen worden
uitgeoefend nauw is afgebakend in strafprocessuele regelingen.
Hoofddoel strafprocesrecht -> verzekeren van een juiste toepassing van het abstracte en materiële
strafrecht;
Bijkomende doelen
1. Eerbiediging rechten en vrijheden verdachte
2. Eerbiediging rechten en vrijheden andere betrokkenen
3. Procedurele rechtvaardigheid
4. Demonstratiefunctie
5. Voorkomen van eigen richting
Niet-absoluut recht
- Bijv. art. 8 EVRM
- Wanneer onder bepaalde omstandigheden inbreuk op dat recht door de overheid
gerechtvaardigd is.
- Indien dit niet het geval zou zijn, zou opsporing nagenoeg onmogelijk worden.
- De wet kan nadere vormvoorschriften voorschrijven waarmee extra waarborgen zijn
ingebouwd om de inbreuk te rechtvaardigen-> bijv. doorzoeking in een woning -> Awbi
- Soms kan het nodig zijn dat uitoefening van de bevoegdheid slechts aan één autoriteit is
toegekend -> bijv. doorzoeking woning aan rechter (RC) ex. art. 110 Sv.
Nemo tenetur beginsel
- Strafvorderlijk beginsel
- Het strafvorderlijke beginsel dat in casu onder druk kan komen te staan is het nemo tenetur-
beginsel, oftewel het beginsel dat een verdachte niet verplicht kan worden aan zijn eigen
veroordeling mee te werken. (2 punten)
- Volgens vaste jurisprudentie van het EHRM is dit beginsel nauw verbonden met de
onschuldpresumptie en ligt het aan de basis van een recht op een eerlijk proces (zie
bijvoorbeeld Saunders). (1 punt)
- Bij het nemo tenetur-beginsel gaat het erom dat de wil van de verdachte wordt
gerespecteerd, maar het is niet absoluut en de verdachte mag dus gedwongen worden om
aan bepaald onderzoek, zoals een ademanalyse of bloedproef, mee te werken. (2 punten).
o Om te bepalen of in de situatie dat een verdachte (fysiek) gedwongen wordt om met
een vingerafdruk zijn telefoon te ontgrendelen, moet dus bepaald worden of er hier
, sprake is van een handeling die van de wil van de verdachte afhankelijk is (inter
alia, documenten, adem, bloed, urine etc.)
o Voor de hand ligt te beargumenteren dat het hier gaat om een handeling die
vergelijkbaar is met een ademanlyse of bloedproef (de vingerafdruk is immers
aanwezig onafhankelijk van de wil van de verdachte). Een argumentatie waaruit
logisch volgt dat er hier sprake is van wilafhankelijk materiaal, wordt ook goed
gerekend. (5 punten)
Dubio pro reo-beginsel -> rechter mag feit alleen bewezen verklaren indien hij zelf overtuiging heeft
bekomen dat het feit door de verdachte is begaan
Onschuldpresumptie
Opportuniteitsbeginsel
- Art. 167 lid 2 Sv
- OvJ = Dominus Litis
o OvJ is niet verplicht elk strafbaar feit te vervolgen dat bewezen kan worden
o
Onmiddelijkheidbeginsel
- Het onmiddellijkheidsbeginsel houdt in dat de zittingsrechter recht doet op basis van
materiaal dat ter zitting door hemzelf of ten overstaan van hem naar voren is gebracht. (3
punten) Dit beginsel is terug te zien in art. 348 en 350 Sv waarin is bepaald dat de
zittingsrechter beraadslaagt naar aanleiding van het onderzoek ter zitting. (3 punten)
- In Nederland is het onmiddellijkheidsbeginsel sterk gerelativeerd nu door het voorhouden
van de stukken uit het strafdossier al wordt voldaan aan dit beginsel. (4 punten)
- Zie ook De Auditu-verklaringen
Inquisitoir vs. accusatoir procesmodel
Inquisitoir
- Rechters hebben actieve rol bij onderzoeken zaak;
- Rechters oordelen op basis van materiële waarheid;
- Van procespartijen is geen sprake -> vervolging en berechting is in één hand geregeld
(aanklager en rechter tegelijk)
- Verdachte is geen procespartij maar voorwerp van onderzoek.
Accusatoir
- Conflict tussen 2 partijen
- Aanklager formleertde beschuldiging en dient deze te bewijzen;
- Verdediging verdedigt zich
- Onafhankelijke en onpartijdige rechter
Gewenste omvang van bevoegdheden van politie en justitie - Crime control vs. due proces model
Crime control
- Nadruk op belang efficiënte criminaliteitsbestrijding
- Politie en justitie beschikken over veel macht
- Groot vertrouwen
- Vergeleken met ‘lopende band’
Due process
- Nadruk ligt op belang bescherming positie verdachte
- Zeker wantrouwen tegenover politie/justitie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brmv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
