Summary
samenvatting wereldgeschiedenis van België ()
- Course
- Institution
samenvatting wereldgeschiedenis van België. Deze samenvatting bevat zowel leerstof van de cursus als notities van tijdens de lessen.
[Show more]
2 reviews
By: vandecruysamelie • 1 year ago
By: mathieuvanbelleghem • 1 year ago
Seller
Follow
fleurvangool11
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING WERELDGESCHIEDENIS VANBELGIË
Inhoud
Hoofdstuk 0: inleiding............................................................................................................................................. 2
Waarom een historisch perspectief? Hoe gaat een historicus te werk?......................................................................................................................2
Het tijdvak: het ontstaan van de ‘moderne’ samenleving............................................................................................................................................4
De ruimte: een wereldgesch. van Be............................................................................................................................................................................4
de benadering...............................................................................................................................................................................................................5
Hoofdstuk 1: Demografische ontwikkelingen in historisch perspectief.....................................................................5
Deel 1: De studie van de demografische ontwikkelingen in het verleden...................................................................................................................5
Deel 2: Krijtlijnen van de demografische ontwikkelingen voor 1750...........................................................................................................................8
Deel 3: Demografische ontwikkelingen tijdens de lange negentiende eeuw..............................................................................................................9
deel 4: Van “babyboom” tot “tweede demografische revolutie” tijdens de twintigste eeuw..................................................................................10
Hoofdstuk 2: Staats- en natievorming in historisch perspectief..............................................................................12
Inleiding.......................................................................................................................................................................................................................12
Deel 1: Staatsvorming in de enge betekenis...............................................................................................................................................................13
Deel 2: Staats- en natievorming vanaf 1800...............................................................................................................................................................19
Deel 3: De casus België: van een liberale burgerstaat naar een gefederaliseerde staat...........................................................................................28
Hoofdstuk 3: Democratisering en burgerschap: de omvorming van staten tot politieke democratieën...................40
Deel 1: Democratisering, burgerschap en de ontwikkeling van een publieke sfeer..................................................................................................40
Deel 2: De democratisering van het politieke burgerschap.......................................................................................................................................44
hoofdstuk 4: Sociale ongelijkheid en sociale zorg.................................................................................................. 51
deel 1: Sociale ongelijkheid in een lange termijnperspectief.....................................................................................................................................51
deel 2: Armoede en sociale zorg.................................................................................................................................................................................54
deel 3: Informele zorgarrangementen in historisch perspectief................................................................................................................................56
deel 4: Formele zorgverlening in historisch perspectief.............................................................................................................................................57
hoofdstuk 5: België en Congo................................................................................................................................ 61
deel 1: Imperialisme en de verdeling van de wereld..................................................................................................................................................61
deel 2: België en Congo...............................................................................................................................................................................................62
Oorsprong...........................................................................................................................................62
Hoofdstuk 6: Mobiliteit, migratie en verstedelijking in historisch perspectief........................................................65
Inleiding.......................................................................................................................................................................................................................65
deel 1: Historisch onderzoek naar migratie................................................................................................................................................................67
deel 2: Mobiliteit en migratie in de pre-industriële periode......................................................................................................................................73
deel 3: Mobiliteit en migratie tijdens de lange negentiende eeuw............................................................................................................................75
deel 4: Van emigratie naar immigratie. Migratie tijdens de twintigste eeuw............................................................................................................83
excursie hoofdstuk 6: verstedelijking van het landschap.......................................................................................90
Inleiding.......................................................................................................................................................................................................................90
Historiek......................................................................................................................................................................................................................91
Hoofdstuk 7: Industrialisering, economische groei en levensstandaard en consumptie..........................................93
Inleiding.......................................................................................................................................................................................................................93
deel 1: Het ‘standard of living debate’ of het onderzoek naar de levensstandaard tijdens de eerste helft van de negentiende eeuw...................95
deel 2: Aspecten van levensstandaard en verbruik in de pre-industriële periode..................................................................................................102
deel 3: Van “sociale revolutie” naar welvaartstaat: de periode 1870-1944............................................................................................................103
deel 4: De welvaartmaatschappij en de naoorlogse “consumptierevolutie”...........................................................................................................106
,HOOFDSTUK 0: INLEIDING
WAAROM EEN HISTORISCH PERSPECTIEF? HOE GAAT EEN HISTORICUS TE WERK?
HEDENDAAGSE SAMENLEVING
- thema’s die beschouwd worden als eigen aan een “moderne” samenleving bv klimaatverandering, migratie,..
- geschiedenis is een dynamisch proces (visie op verleden voortdurend in ontwikkeling)
Historische dimensie:
o of weinig rekening mee gehouden
o afgeschilderd als rooskleurig, beter, minder complex of net het tegendeel
-> solidariteit
-> kleine samenlevingen
-> historici kunnen dus alles in een breder kader plaatsen en duidelijk maken in hoeverre
zo een opvatting klopt en of ze er in staat zijn
o (onjuist) toegeëigend
GESCHIEDENIS GEBRUIKT/MISBRUIKT
-> iets proberen duidelijk te maken door foutieve historische feiten te gebruiken
- herinneringen ‘levend’ te houden bv monumenten, films, musea,..
- groepsvorming/identiteitsopbouw bv groepen, klassen, bedrijven, merken, als machtsstrijd: wie herinnert zich
wat en waarom? Voor welke redenen? Voorbeelden:
WOI te Vlaams
-> vochten voor het vaderland België, dat heel duidelijk is als je een klein beetje
historisch onderzoek doet (brieven, …)
- Invented tradition
-> Guldensporen-slag wordt beschouwd als conflict tussen Vlaanderen en Frankrijk ->
Vooral het taalaspect wordt nu belangrijk geacht = ‘Vlaamse feestdag’ maar
feodaal conflict
- voorspellen -> vaker onterecht dan terecht
GESCHIEDENIS AAN UNIVERSITEIT
- Kritische studie van het verleden -> dagelijks gebruik als houvast
- Van groot belang in onze ‘digitale kennissamenleving’ -> betrouwbare informatie en zoeken en vinden
(‘heuristiek’)
- Kritische zin en nieuwsgierigheid essentieel; feiten- datakennis nooit doel op zich -> Feiten en data zijn terug te
vinden in encyclopedieën enz., Historici onderzoeken WAAROM mensen bepaalde handelingen hebben gesteld
- Geen passieve opleiding (‘papagaaien’); zelf actief op zoek gaan (ondernemingszin)
- Via studie van originele bronnen en bestaande literatuur (‘historiografie’)
- Bekritiseerbare methoden (doorheen eeuwen ontwikkeld en aangepast) -> zelfstandige en gerespecteerde
wetenschappelijke positie in SW
,GESCHIEDENISMETHODE IN 3 STAPPEN
Geschiedenis -> veranderlijk = kan op verschillende manieren worden weergegeven, niet allemaal even juist (kwestie van
interpretatie)
Historische methode:
Reconstrueren verleden bepaalde gebeurtenis of feit:
- Dmv orgineel bronnenmateriaal en wetenschappelijke literatuur
- Volgens kritische onderzoeksmethode: waarschijnlijkheid staat centraal
- In narratief verhaal: beschrijving, zoeken betekenis, samenhang, oorzakelijkheid, verklaring,..
- Vijf W-vragen: Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom
Fase 1: Heuristiek
= Hoe vindt ik bronnen die me iets kunnen vertellen uit verleden?
- Schriftelijk materiaal: traditioneel, vaak niet gepubliceerd
- Niet geschreven: digitale sporen, mondelinge overlevering, meer en meer gebruik
Fase 2: Historisch Kritiek
Methodologische fase -> kritisch omgaan bronnen:
- Externe kritiek: authenthiciteit bron bepalen, datering bron = uitsluiten vervalsing
- Interne kritiek: wie, wat, waarom, voor wie? = is alles juist, schrijver genoeg toegang betrouwbare bronnen, juiste
kader, waarde bron bepalen,..
Fase 3: Constructie historicus
= geen passief proces
Bronnen ontoereikend
- Onvolledig
- Onbetrouwbaar
- Subjectief
Kan subjectief niet veroorloven -> staat tov professionelen maar doel kan verschillen bv spannende literatuur, debat
openen,..
Niet alles kan:
, Hineininterpretierung/post-factum analyse: interpretaties maken die voor tijdgenoot niet vanzelfsprekend zijn
Anachronisme: verkeerd in tijd situeren van een gebeurtenis
Alle drie fasen zijn doorheen het verleden vaak verandert, door metareflectie
Historiografie = proces waarbij historici bestuderen hoe men in het verleden naar verleden gebeurtenissen keek
HET TIJDVAK: HET ONTSTAAN VAN DE ‘MODERNE’ SAMENLEVING
Focus op periode van ca. 1750-2000 -> periode van veel veranderingen
- transities versus transformaties in historisch onderzoek
transities: fundamentele verandering in de maatschappij die een impact hebben op langere termijn -> basis moderne
samenleving
- verschillen qua plaats en intensiteit
- fundamentele impact: op langere termijn, onomkeerbaar, beïnvloeding van verschillende
maatschappelijke domeinen
demografische transitie: eerst onderzocht/beschreven, van demografische nulgroei naar groei, mortaliteit daalde,
nataliteit (aantal geboortes per 1000 inwoners) bleef hoog -> oorzaken, verschillen andere landen?, groei ging gepaard
met migratie en verstedelijking
economische transitie: industrialisering (van ambachten naar industrieel kapitalisme), hoge output per capita, later
diensteneconomie, verandering arbeidsomstandigheden
politieke transitie: van standenmaatschappij naar liberale natiestaat (focust op individuele vrijheden), opkomst democratie
(gaat gepaard met onttrekking kerk/standen), veel werk aan stemrecht, groeiende rol natiestaat -> meer taken overheden
culturele transitie: van kerkelijk naar wereldlijk wereldbeeld = deconfessionalisering, mens werd verantwoordelijker,
toename scholingsgraad -> nadeel dat het eigen schuld was indien geen scholing
sociale transitie: van gemeenschap naar individualisme bv door urbanisatie -> jonge mensen vertrekken uit huis om te
werken
ruimtelijke transitie: intense globalisering, tegenkrachten van regio’s en steden, historici vooral aandacht voor
dynamische ontwikkelingen
tijdsindeling:
- ancien régime -> pre-industriële tijd = periode voor Franse en industriële revolutie
- 1780-1850 -> tijd van breuk/transitie
- Negentiende eeuw -> tijdvlak tussen Franse revolutie en WOI
- Twintigste eeuw:
⇨ 1914-1945: wereldoorlogen
⇨ Na 1945: naoorlogse periode
⇨ Na 1989: na de val van de muur
DE RUIMTE: EEN WERELDGESCH. VAN BE
- Centrale ligging West-EU + goede verbinding over land en zee -> ontdekkingsreizen/handelscontacten Azië
- Vroeg geürbaniseerd/gecommercialiseerd gebied -> rijke traditie in de nijverheid
- Politiek onafhankelijk (als kleine staat + weinig politieke macht) pas in 1830 na turbulente periode
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurvangool11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now