Wat is inhoudsanalyse?
Een onderzoeksmethode waarmee kenmerken van geregistreerde inhoud van communicatie
worden geanalyseerd.
Inhoudsanalyse doen we op een kwantitatieve manier. We doen een kwantitatieve analyse
van kenmerken van media-inhoud (mediaboodschappen).
Kwantitatief: het analyseren gebeurt op een systematische, objectieve, repliceerbare
manier.
> systematische: elke keer zelfde manier met dezelfde regels
> objectief: eigen mening, opinies en normen en waarden achterlaten
> repliceerbaar: als het transparant is kan het makkelijk herhaald worden
o Systematisch: elke keer zelfde manier met dezelfde regels,
o Objectief: eigen mening, opinies en normen en waarden achterlaten
o Repliceerbaar: als het transparant is kan het makkelijk herhaald worden.
- We analyseren media inhoud. Communicatie gaat verder dan dit, het kan tussen twee
personen, in een gesprek, etc. Maar wij zijn geïnteresseerd in media boodschappen. Er zijn
verschillende vormen van inhoud.
1. Manifest: direct observeerbaar, objectiever
2. Latent: niet direct observeerbaar, vereist meer interpretatie, subjectiever
o Manifeste inhoud: direct
observeerbaar, objectiever
o Latente inhoud: niet direct
observeerbaar, vereist meer
interpretatie, subjectiever
Wat is inhoudsanalyse?; grondleggers van kwantitatieve inhoudsanalyse
- Bernard Berelson (1912-1979): Content analysis in communication research (1952)
- Ole Holsti (1933-…): Content analysis for the social sciences and humanities (1969)
- Klaus Krippendorff (1932-…): Content analysis: An introduction to its methodology (1980)
Wat is inhoudsanalyse? Enorme variatie van mogelijke onderwerpen.
- Veel inhoudsanalyse gaat over een vorm van vertegenwoordiging of representatie.
,Bijvoorbeeld van minderheden, etniciteit, vrouwen. Op welke manier worden zij
vertegenwoordigd/afgebeeld in de media? De vraag die achter het onderzoek ligt is
vaak in hoeverre komt wat in de media wordt weergeven overeen met de realiteit? Ook met
wat wij gewenst vinden? Politiek is hierbij daarom heel interessant en dominant.
- We kunnen het ook hebben over inhoudsanalyse van gezondheidscommunicatie over
feiten of over bepaalde ziekten, hoe wordt dit gecommuniceerd in de media?
- Veel werk bij PR bureaus bestaat uit het analyseren van mediaberichtgeving naar klanten.
Op welke manier was die en die organisatie in het nieuws? Hoe worden organisaties in de
media naar voren gebracht en wordt dit op de manier gedaan die strategisch gewenst is?
- Wat bieden media onze kinderen? Kinderen zijn kwetsbaar, kunnen snel onder de indruk
zijn van media en leren ook dingen van de media. Dus onderwerpen waarbij inhoudsanalyse
veel wordt gebruikt: etniciteit, politiek, geslacht, gezondheid, organisaties, inhoud voor
kinderen.
Waarom inhoudsanalyse?
Media inhoud staat zo centraal binnen communicatiewetenschap omdat het gezien kan
worden als zowel een oorzaak als een uitkomst.
- het kan een oorzaak zijn van media effecten.
O Zonder media inhoud kan je je geen effecten testen. Want er is relevante media
inhoud nodig. Het is een noodzakelijke voorwaarden om media effecten überhaupt te
kunnen constateren. Als er meer geweld is in de media > worden mensen door beïnvloed
- Het is een uitkomst van mediaproductie en omgevingsfactoren. Het kunnen factoren die
interessant kunnen zijn om te bestuderen omdat het gevolgen kunnen zijn voor hoe inhoud
er uiteindelijk uitziet. Hoe komt inhoud tot stand?
- Lasewell: “Who says what to whom with what effect and for what channel”
O Inhoud van media staat centraal in het communicatieproces.
- Inhoud is de schakel tussen het begin van communicatie en het eindpunt. Inhoudsanalyse is
het fundament voor theorievorming in de communicatiewetenschap. Het legt alle linkjes
met zowel de productie als de effecten kant.
“Content analysis is crucial to any theory dealing with the impact or antecedents of
content… [O]ne cannot study mass communication without studying content. Absent
knowledge of the relevant content, all questions about the processes generating that
content or the effects that content produces are meaningless.” – Riffe, Lacy & Fico (boek.
Analyzing Media Messages blz. 31) Inhoudsanalyse is cruciaal, als je de inhoud zou negeren
dan ben je eigenlijk bezig met communicatiewetenschap die in zekere zin betekenisloos is.
Waarom is inhoudsanalyse belangrijk?
Data uit inhoudsanalyse kun je linken aan data uit enquête.
- Dit is fijn om te doen omdat inhoud een voorwaarde is voor effecten. Het is de
onafhankelijke variabele in onderzoek over media impact. Als we weten hoe berichtgeving in
elkaar zitten, kunnen we onderzoek doen naar de effecten.
- Het is een betere meting dan vragen in survey “hoe vaak bent u blootgesteld aan dit
of dat? ”of “hoe vaak gebruikt uit dat medium?”. Deze vragen hebben nadelen want mensen
herinneren zich slecht of kunnen het niet goed inschatten. Die vragen hebben meetfouten.
Inhoud kun je daarentegen heel goed objectief meten. Als meting van (mogelijkheid tot)
blootstelling is inhoud superieur aan zelfrapportage respondent.
, - Wanneer je deze inhoud weet kun je dit vergelijken met antwoord uit survey en kun
je kijken of er verschillen zijn. Inhoud meten = media-impact duiden; niet meten=speculeren.
Inhoudsanalyse kan je ook gebruiken voor experimenten.
Als je dit op een goede manier doet heb je een representatieve steekproef getrokken met
representatieve verhalen. Die daadwerkelijke gepubliceerde mediaboodschappen zou je
kunnen gebruiken als stimulus materiaal in experiment. Experimenten hebben namelijk vaak
als nadeel dat het onnatuurlijk is, ecologische validiteit is niet zo goed, niet overeenkomt
met het echte leven. Inhoudsanalyse gebruiken voor stimulus verhoogt de externe validiteit
van het experiment want mediamateriaal is dan veel representatiever, het is echt materiaal
wat echt gepubliceerd is.
Inhoudsanalyse biedt inzicht in (en roept vragen op over) onze gemedieerde realiteit.
Meeste dingen die we weten over de wereld bereiken ons via de media. Veel van onze
realiteit is gemedieerd. Als we inhoudsanalyse doen roept dat vragen op over de rol van de
media.
- Hoe compleet, accuraat, realistisch is het beeld dat de media ons brengen over de realiteit?
O Media performance
- Hoe komt media-inhoud tot stand? Wiens realiteit? Als die in disbelans is, wie heeft belang
bij bepaalde media? hoe wordt media gemaakt?
O Machtsverhoudingen
O Is dit de inhoud die we willen? Bijv. wanneer vrouwen op een bepaalde seksistische
manier afgebeeld worden in foto’s bij het nieuws of in videogames, etc. Een inhoudsanalist
kan dan laten zien hoe het afgebeeld wordt en roept dat dan vragen op hoe het komt dat
het beeld zo gepresenteerd wordt. Je gaat dan terug naar de productie kant, wie maakt die
inhoud, hoe komt het tot stand, wie heeft hier invloed of belang bij? Wie heeft toegang tot
het nieuws?
Waarom inhoudsanalyse? De praktische voordelen:
- Het is heel toegankelijk. We kunnen heel makkelijk media (kranten, televisie uitzendingen
etc.) raadplegen. De data gedreven samenleving archiveert ook meer waardoor dit alleen
nog maar makkelijker en goedkoper wordt om te doen. Het kost niet veel geld om aan data
te komen.
- Niet opdringerig. Het is niet vervelend voor de medemens. Dit in tegenstellen tot survey
waarbij je aan iedereen moet vragen wat ze ervan vinden en je gebruikt de tijd van de ander.
- Nonreactief (> controle). Mediaboodschappen praten niet terug of worden niet beïnvloed
door de aanwezigheid van de onderzoeker.
> Bij latente inhoud kan het nog wel zijn dat het reactief is. Als je met verschillende mensen
naar dezelfde inhoud kijkt kan je alsnog op andere interpretaties uitkomen.
Het kan verschillende interpretaties oproepen bij verschillende mensen.
o Bij latente inhoud kan het nog wel zijn dat het reactief is. Als je met verschillende
- Longitudinaal in no time. Je kunt een database gebruiken en daarmee kan je terug in de tijd
gaan. Je kunt makkelijk over een lange periode onderzoek doen dat ook nog eens goedkoop
is. je kan heel ver terug gaan in de tijd.
> retrospectief een tijdmachine
, o Retrospectief een
tijdmachine
Conclusie: Inhoudsanalyse biedt veel mogelijkheden, het is heel makkelijk en het aantal
middelen is vaak beperkt. Het is vaak goedkoper. Inhoudelijk gezien zijn de mogelijkheden
ook eindeloos. Het kunnen beelden, tekst, etc. zijn. Ontelbaar veel aspecten van media-
inhoud die je kan onderzoeken.
Stappenplan inhoudsanalyse. Voor een deel stappen die we al tegen gekomen zijn in andere
onderzoeksprocessen. Stap 3, 4 & 5 zijn uniek voor inhoudsanalyse.
1. Onderzoeksvragen (met hypothesen) opstellen.
2. Steekproef trekken (meestal).
3. Codeboek met codeerschema maken.
4. Codeertraining doen (met codeboek).
> Vaak: codeboek aanpassen, verfijnen.
5. Betrouwbaarheid van coderingen testen.
6. Stap 4 en 5 herhalen (meestal).
7. Coderen van materiaal steekproef (data verzamelen).
8. Data analyseren (onderzoeksvragen beantwoorden).
9. Studie rapporteren.
Practica: alle 9 stappen onderzoeksproces doorlopen.
- Media-inhoud: nieuws en informatie (geschreven)
> Beperking hierbij is dat het geschreven is het bevat dus geen visuele informatie.
- Transparantie bij elke stap over gemaakte keuzes repliceerbaarheid
> Één van de kerncriteria van wetenschappelijk onderzoek naast validiteit en
betrouwbaarheid.
Hoorcolleges: Bewaken wetenschappelijke kwaliteit onderzoeksopzet inhoudsanalyse (stap 1
t/m 5).
Leren hoe je een wetenschappelijk hoogwaardig onderzoek product kunt leveren. Dit is heel
belangrijk want dit is het verschil tussen goed en slecht onderzoek.
- Onderzoeksvragen en concepten → relevantie (HC1)
- Steekproeftrekking → representativiteit (HC1)
- Operationalisatie concepten → validiteit (HC2)
- Codeurtraining en –tests → betrouwbaarheid (HC2)
- HC3: Nieuwe media, analysetechnieken, uitdagingen
Onderzoeksvraag
een onderzoeksvraag vraagt om een goede motivering
- welke kenmerken van welke media-inhoud (concepten) zijn interessant om te analyseren
(in welke media en in welke tijd) en waarom?
Twee soorten typen onderzoeksvragen: beschrijvend en verklarend.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rubyvanwilsum. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.70. You're not tied to anything after your purchase.