VERLICHTING EN ELEKTRICITEIT
PLANNINGSPROCES
PROJECTANALYSE
• Taken, voorwaarden, bijzonderheden
• Vraag naar het gebruik van de te verlichten ruimte = centrale rol
• Ontstaan van vereisten voor verlichtingssterkte, anti-verblinding, lichtkleur en kleurweergave
• Kwalitatief ontwerp -> zo veel mogelijk info over de te verlichten omgeving, gebruik,
gebruikers, architectuur, smaken, cultuur,… verzamelen
• Psychologische behoefte -> uitzicht op de bredere omgeving, info over tijdstip en weer,
ruimtelijke oriëntatie,…
• Geordende en eenduidige interpretatie van de ruimte -> draagt bij tot algemeen welzijn
• Gedifferentieerde verlichting -> gedeeltes met verschillende functies scheiden
• Architectuurbelichting = gepaste sfeer creëren rekening houdend met de waarnemen van de
ruimte
LICHTCONCEPT
• Voeren de eigenschappen op die een verlichting moet bezitten
• Geven nog geen exacte gegevens over keus van lampen/armaturen of over hun opstelling
• Uit projectanalyse volgen verlichtingseisen = hoeveelheid licht, mate van differentiatie,… ->
type verlichting en systemen
• Ontwerpconcept moet afgestemd zijn op andere installaties, voldoen aan normvereisten,
investeringskosten, bedrijfskosten
ONTWERP
• Beslissingen over de gebruikte armaturen, opstelling en installatie
• Betrouwbare berekening van verlichtingssterkten en kosten
• Keuze lichtkleur van armatuur -> bij aanvang van project of pas in volgende planningsfase
MONTAGE
• Additieve montage -> aanbrengen op draagstructuur of spanningsrails = schijnwerpers en
lichtstructuren
• Montage aan plafond -> inbouw, opbouw of ophangen van armaturen
ONDERHOUD
• LED-verlichtingsinstallaties -> reiniging van armaturen aan buitenkant (afdekking,
lenzen of reflectoren -> vuil = bedrijfsrendement daalt waardoor gewenste lichtsterkte
en lichteffect niet meer wordt bereikt)
• Systemen die lang moeten meegaan -> LED-modules en drivers vervangbaar, waar en
door wie
• Onderhoudsplan op stellen door lichtplanner
1
,PLANNINGSPARKTIJK
• Fase van uitvoering -> beslissingen over armaturen, opstelling en installatie
• Uit een kwantitatief concept (beschrijven van lichtkwaliteiten) volgt concreet ontwerp
ARMATURENSELECTIE
• Juiste lichttechniek voor armaturen bepalen
• LED-armaturen -> lichtkleur, lichtstroom en elektrisch aansluitingsvermogen vastgelegd
• Vast ingebouwde LED-module -> lichtverdeling via vervangen van lens
• Schijnwerpers -> lichtsterkte regelen via potentiometer
LICHTVERDELING
ALGEMEEN – GEDIFFERENTIEERD
• Gelijkmatige algemene verlichting -> breed stralende armaturen, downlights en
lichtstructuren
• Gelijkmatige verlichting kan ook door indirecte verlichting
• Gedifferentieerde verlichting -> smal gebundeld licht van schijnwerpers
• accentverlichting -> bevat aandelen van algemene verlichting, maakt ruimtelijke rangschikking
van verlichte objecten mogelijk
• strooilicht van geaccentueerde objecten of delen van ruimte vaak voldoende
omgevingsverlichting
• accentverlichting -> gericht, smal gebundeld licht -> verplaatsbare schijnwerpers, downlight
richtbare schijnwerpers
DIRECT – INDIRECT
• directe verlichting -> diffuus of gericht -> algemene of accentuerende verlichting
• directe verlichting -> verschillende lichtbundel breedtes en/of lichtsterktes zorgen voor goede
plasticiteit van verlichte objecten met hoge contrasten
• indirecte verlichting -> diffuse algemene verlichting
• indirecte verlichting -> gelijkmatig, zacht licht, lichter maken van de ruimte, open indruk van
ruimte
• uitsluitend indirecte verlichting = monotoon en vlak
,SYMMETRISCH – ASYMMETRISCH
• symmetrische lichtverdeling -> gelijkmatige verlichting
• algemene verlichting van horizontale vlakken -> downlights met brede lichtbundels =
basisverlichting
• accentverlichting -> smalle lichtbundels
• asymmetrische lichtverdeling -> zijdelingse/verticale vlakken
• asymmetrische lichtverdeling -> wallwashers en plafondwashers
• armaturen met tweezijdige uitstraling -> twee lichtsterkteverdelingsdiagrammen
HORIZONTAAL – VERTICAAL
• horizontale verlichting -> nood voor functioneel, gebruiksgeoriënteerd licht (werkplekken)
• werkplekken = gelijkmatige verlichting van horizontaal georiënteerde kijktaken
• verticale verlichtingsaandelen -> verlichte horizontale vlakken reflecterend licht
• verticale verlichting -> verticale kijktaken (schappen, wandborden, schilderijen,…) = gericht op
waarneming van omgeving
• verticale verlichting -> licht dat karakteristieke kenmerken en aandachtspunten van ruimte
naar voren haalt
• verticale verlichting -> structuren van wanden verduidelijken, benadrukken en modellering
van objecten in ruimte
GEMODIFICEERDE VERSIES
• Standaard aangeboden producten -> korte termijn leverbaar, duidelijk gedefinieerde
kenmerken , veiligheidstechnisch getest
• Speciale constructies -> gestandaardiseerde armaturen
• Duurder verlichte, representatieve grote projecten -> speciaal vervaardigde of nieuw
ontwikkelde armaturen
• Armaturen op maat -> extra ontwikkelkosten en langere levertijd
LICHTKLEUR
• Hangt af van lichtbron
• Witte lichtkleuren -> warmwit (2700-3000 K) – neutraalwit (4000 – 4200 K)
• RGB-techniek -> mengen van kleurrijke lichtbronnen in de basiskleuren rood, groen en blauw
waardoor veelvoud van kleuren ontstaan
• Varychrome-RGBW-armaturen -> beschikken naast rode, groene en blauwe LED’s nog over
warmwitte LED’s -> verbetering van kleurweergave
• Gekleurde LED-armaturen -> worden via beheersysteem aangestuurd, zowel dynamische
kleurverandering als vast ingestelde volle kleur of zeer warm of koud wit mogelijk
3
, MONTAGETYPEN
• Twee basisconcepten voor keuze van type installatie van armaturen in architectuur
• Verschillende esthetische functies en lichttechnische mogelijkheden
• Poging de armaturen te integreren in de architectuur = geïntegreerde oplossing
• Poging om de armaturen als zelfstandige elementen toe te voegen aan de architectuur
= additieve oplossing
• Niet zien als gesloten uitgangspunten -> gemengde concepten
• Keuze voor vaste of flexibele installatie bepaald door lichttechnische vereisten van
verlichtingstaak
GEÏNTEGREERDE VERLICHTING
• Armatuur treedt terug achter architectuur
• Armaturen enkel zichtbaar door patroon van wand -of plafondopening
• Eenvoudig inpassen in verschillende omgevingen
• Taak om armaturen qua vormgeving aan de omgeving aan te passen makkelijker
• Statische oplossing -> verandering van verlichting kan alleen door lichtregeling of door richten
van eventuele schijnwerpers binnen de armaturen
• Plafond -of wandinbouwarmaturen
ADDITIEVE VERLICHTING
• Armaturen als zelfstandige elementen
• Van aanpassingen van bestaande lichtsystemen tot volledige aanpassing van totaalbeeld
• Winst in flexibiliteit
• Taak om visuele impact van verlichtingsinstallatie af te stemmen op omgeving en visuele
onrust door mengen van armatuurtypen of verwarrende positionering vermijden
• Schijnwerpers, lichtstructuren en pendelarmaturen
VASTE VERLICHTING
• Verschillende lichtverdelingen
• Richtbare armaturen zoals downlight richtbare schijnwerpers
• Opstelling van armaturen grondig testen -> latere wijziging slecht met grote moeite mogelijk
FLEXIBELE VERLICHTING
• Verlichting van wisselende tentoonstellingen of presentatieverlichting
• Verplaatsbare schijnwerpers op spanningsrails of draagstructuren
• Nieuwe inrichting van de ruimte en verplaatsen of volledig omwisselen van armaturen
mogelijk
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evarab. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.27. You're not tied to anything after your purchase.