Summary
4VWO BuiteNLand Hoofdstuk 1 - Aardrijkskunde samenvatting
- Course
- Level
4VWO BuiteNLand Hoofdstuk 1 - Aardrijkskunde samenvatting Thema: Wereld - Wereldbeeld
[Show more]
Seller
Follow
pienstruijs
Content preview
WERELD Wereldbeeld Hoofdstuk 1:paragraaf 1.1
Manieren welvaartsverschillen meten tussen landen:
1. bruto binnenlands product per inwoner
bereken: alle inkomsten van binnen/buitenlandse bedrijven en personen in één jaar,
delen door a. inwoners. → bbp/hoofd
2. Beroepsbevolking, samenstelling van …
3. VN-ontwikkelingsindex (welzijnindex),
maatstaaf samengesteld uit koopkracht, levensverwachting, analfabetisme. index
loopt van 0-1 (max)
Welzijnsindex zegt meer over hoe het met een land gaat dan het bbp/hoofd.
Meten bbp/hoofd nadelen:
1. Voor één dollar kan je in het ene land meer kopen dan in het andere. Daarvoor is de
term koopkracht bedacht. Hoeveel je kan kopen voor één dollar.
2. Inkomsten uit de informele sector, de ruilhandel en zelfvoorziening tellen niet
mee bij het meten. In arme landen is de informele sector heel groot, en dat wordt dan
niet meegeteld.
3. bbp/hoofd is een gemiddeld inkomen, afwijkingen kunnen erg groot zijn. Grote
verschillen in inkomen en ontwikkelingskansen tussen groepen mensen noem je
sociale ongelijkheid.
4. bbp/hoofd laat geen regionale verschillen zien. Onrechtvaardige verschillen in de
welvaart en ontwikkelingen tussen gebieden noem je regionale ongelijkheid. Een
meetstaaf voor gebieden is: bruto regionaal product/hoofd.
Inkomensverschillen tussen landen nemen toe. Je kunt landen in drie hoofdgroepen indelen:
1. centrum landen,
rijke, vooral westerse landen
2. semiperiferie,
landen die de laatste 20 jaar een flinke groei hebben doorgemaakt. BRICS-landen
(Brazilië, Rusland, India, China, South-Africa)
3. periferie
de armste landen.
Samen vormen deze drie groepen het wereldsysteem.
paragraaf 1.2
De 7 miljard wereldburgers zijn erg onregelmatig verdeeld. Dat is te zien door
bevolkingsspreiding. De gehele wereldbevolking woont op slecht 10 % van het
aardoppervlak.
De hoogste bevolkingsdichtheid vind je in Zuid/Oost-Azië, West-Europa, oostkust VS.
Met in het bijzonder:
‘randen van de continenten, in kustvlaktes, langs rivieren en in vruchtbare gebieden.’ Veel
mensen trekken in de Periferie en Semi Periferie van het platteland naar de stad.
Redenen:
1. Geen werk platteland
2. wel werk stad
, verklaring bevolkingsspreiding:
1. Natuurlijke mogelijkheden:
klimaat, vruchtbare bodems en beschikbaarheid water. Ook geschikt voor agrarische
samenleving.
2. de ligging:
gunstige ligging rond economische kerngebieden. Dichtbevolkte gebieden zijn
aantrekkelijk voor migranten.
3. koloniaal verleden:
In vrijwel alle vroegere gekoloniseerde gebieden concentreert de bevolking zich in
kustgebieden.
cultuurgebied = gebied waarin culturen voorkomen die sterk op elkaar lijken
Het westerse cultuurgebied bevat de meeste grond. Maar het Chinese cultuurgebied bevat
de meeste mensen.
Cultuur in de geografie → sporen in het landschap.
bouwstijl huizen/religieuze gebouwen, wijze van bewerken van land, de kleding.
Taal en godsdienst zijn de 2 belangrijkste cultuurelementen van een gebied.
diffusie: verspreiding vanuit kerngebied van cultuurelementen zoals taal,religie, sport en
mode.
cultuurvermenging of acculturatie = nieuwe cultuurelementen toegepast in bestaande
cultuur.
Migratie is een grote oorzaak van cultuurvermenging (of acculturatie) zij nemen
verschillende cultuurelementen mee naar andere landen.
paragraaf 1.3
democratisch gehalte = hoe democratisch is een land? Dat bepaald onder welke politieke
stelsel het land valt. (Democratie, beperkte democratie, dictatuur)
3 soorten politieke stelsels:
1. Democratie
Daarbij hebben burgers door vrije verkiezingen grote invloed op het bestuur. Deze
bestuursvorm vind je vooral in de westerse landen (vrije landen).
2. Beperkte Democratie
Burgers hebben wel stemrecht maar mogen alleen stemmen op één of twee door de
overheid gecontroleerde partijen. Deze bestuursvorm vind je vooral in Afrika, latijns
amerika, in nieuwe staten van de Sovjet-unie.
3. Dictatuur
Land wordt bestuurd door één partij, een kleine minderheid of zelfs een dictator. De
mensenrechten die wij hebben, dus recht op vrijheid,gelijkheid en rechtvaardigheid.
Die rechten hebben zij niet.
Als je je verzet tegen de leiding, worden daar flinke straffen op gevestigd. Deze
landen vind je in Afrika, Azië (China) en het Midden-Oosten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pienstruijs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79373 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now