Summary
biologie samenvatting ecologie VWO
- Course
- Level
Samenvatting ecologie VWO met uitleg van begrippen + afbeeldingen.
[Show more]
Seller
Follow
roosmarijnvanoorschot
Reviews received
Content preview
Areaal wordt bepaald door beperkende factor(A)biotische factoren zijn van invloed op individuen
Abiotische factor
● temperatuur
○ beïnvloed enzymactiviteit bij celprocessen
■ poikilotherme dieren (koudbloedig) hebben wisselende lichaamstemp.
■ homoiotherme dieren (warmbloedig) hebben constante lichaamstemp.
● groter areaal
● hogere tolerantie temp
● groot energie verbruik
● zoogdieren, vogels, sommige vissen/reptielen/ planten
○ kleine dieren verliezen sneller hitte dan grote dieren
■ relatief groot opp. in relatie tot volume
■ moeten veel eten om warm te blijven
○ grote dieren verliezen minder snel hitte dan kleine dieren
■ relatief kleiner opp. in relatie tot volume
■ eten minder dan kleine dieren
○ bevriezing → in cellen ontstaan ijskristallen die celstructuur
vernietigen
■ oplossing: samenstelling van cytosol aan te passen →
vriespuntdaling → geen beschadiging
■ oplossing: kristalvorming tegen gaan → water in cellen is
onderkoeld
● licht
○ levert energie voor fotosynthese in chloroplasten (bladgroenkorrels)
■ opname CO2 via huidmondjes in blad en H2O via wortels
■ afgifte O2 via huidmondjes in blad en opslag C6H12O6
■ 6CO2 + 6H2O → C6H12O6 + 6O2
■ zonplant, schaduwplant, waterplant → competitie om zonlicht
○ regelt bioritmes door daglengte
■ trek, broedrijp worden, bladval, winterslaap, broedperiode, slaap-
/waakritme
○ regelt de plantengroeirichting
■ licht breekt groeihormonen af → plantendelen gaan
sneller/langzamer groeien → stengels groeien naar licht toe
(worden door licht geremd) en wortels ervan af (worden door
licht gestimuleerd)
● plantenhormoon auxine stimuleert actief celgroei en
celstrekking aan schaduwzijde
● lucht
○ verplaatsing en verspreiding
■ lichaam, pollen, zaden
○ vochtigheid heeft invloed op plantengroei en verdamping
■ dikke cuticula (waslaag)
■ trachiomen (haren)
■ diepe huidmondjes → minder verdamping
● water
, ○ belangrijk bestanddeel voor alle organismen
■ oplosmiddel/ transportmiddel
○ zeewater heeft vrij constante abiotische factoren voor organismen
○ oppervlaktewater kan verschillen in abiotische factoren
■ temperatuur, zuurstofgehalte, osmotische waarden
○ waterverlies bij dieren door verdamping & uitscheiden van afvalstoffen
■ oplossingen:
● geconcentreerde urine
● beharing
● anhydrobiosis (sterk kunnen indrogen)
● ondoorlaatbare huid
● aangepast gedrag
○ waterverlies bij planten door verdamping
■ oplossingen:
● klein verdampingsoppervlakte
● beharing
● dikke cuticula
● weinig/ verzonken huidmondjes
● rust in zaadvorm
● wateropslag in stengels, wortels, knollen
● bladval
● hoge osmotische waarde van cytosol
○ zoutwaterorganismen
■ hypotoon (kleinere osmotische waarde) tov omgeving
■ water treedt lichaam uit
● oplossingen:
● drinken
● actief zoutionen uitscheiden bij kieuwen
osmose: waterverplaatsing van een gebied met een lage concentratie opgeloste stoffen naar
een gebied met een hoge concentratie opgeloste stoffen
○ zoetwaterorganismen
■ hypertoon (hogere osmotische waarde) tov omgeving
■ water treedt lichaam in
● oplossingen:
● plassen
● actief zout ionen opnemen bij kieuwen
○ hoeveelheid opgeloste zuurstof afhankelijk van temperatuur (SD 8.4c)
■ hoe lager de temperatuur, hoe meer zuurstof
■ vissen zijn gevoelig voor temperatuurstijging
○ bij hogere watertemperatuur komt meer CO2CH4 vrij → broeikaseffect
wordt versterkt
● bodem
○ eigenschappen bepalen welke plantengemeenschap zich in een bepaald
gebied kan vestigen en handhaven en daarmee dus ook welke dieren erin
voorkomen
○ opbouw door sedimentafzetting (afbraak door erosie)
■ afzetten zand, klei en gesteente via water, wind of ijs
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosmarijnvanoorschot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now