Deel 1: Psychodynamische basiskennis
Hoofdstuk 1: Psychodynamiek in het denken van Freud
1.1 Inleiding
- Freud:
• patiënten de ruimte bieden vrijuit te spreken en hij luisterde
• psyche voorstellen als een krachtenspel tussen verlangens en normen
• zijn fundamentele inzichten zijn nog steeds actueel
1.2 De theorie van conflict en compromis bij Freud
• ik, es en opper-ik
• psyche bij gezonde mensen: het proces is volstrekt fundamenteel voor de
psychische huishouding van iedereen
• 'het pijnlijke affect motiveerde de afweer, de op voortzetting van deze
gedachten aandringende motieven warn niet te onderdrukken'
• conflict, verdringing en vervanging met gelijktijdige compromisvorming,
komt terug bij alle psychoneurotische symptomen
• ons geheugen is maar een subjectieve constructie
• bij droom en symptoom zien we een conflict tussen 2 tendensen, een
onbewuste wensvervulling en een waarschijnlijk tot het bewuste ik
behorende, afwijzende en verdringende tendens. De uitkomst van dit
conflict is dat een compromis wordt gevormd (de droom of symptoom)
• een symptoom is bijna nooit geïsoleerd, maar deel van een complex
geheel met een wordingsgeschiedenis
• de cultuur is gebouwd op de onderdrukking van driften. Het compromis
gaat niet vanzelf, kost kracht. Daarom is er altijd ook sprake van
onbehagen in de cultuur
1.3 Dualistische levensfilosofie
• 2 driftcategorieën die onderling op gespannen voet staan
◦ levensdrift en doodsdrift (agressie en destructiedrift)
1.4 Hedendaagse voorbeelden
• dromen en versprekingen
• iemand die zijn agressie moet onderdrukken, vindt soms een uitweg door
hulpverlener te worden
• menselijke gedragingen worden bijna nooit door één oorzaak verklaard
• compromis moeten vinden
◦ vb onbeheersbare driftaanvallen -> compromis van iemand met
opvliegend temperament dat botst met autoritaire, angstwekkende
ouder
1.5 Conclusie
• Freud is geen harmoniedenker, het hele leven ziet hij als een strijd.
Hoofdstuk 2: Freud en de eerste pioniers
2.1 Sigmund Freud
2.1.1 Hysterie
• interesse voor hysterie, hypnose en de therapeutische mogelijkheden
van suggestieve methoden
• Anna O: patiënte met raadselachtig hysterisch ziektebeeld, bij wie hij
, catharsis toepaste = ze kreeg de kans al haar gedachten en gevoelens
uit te spreken. Zo konden de hysterische symptomen verdwijnen
• de ontdekking van het onbewuste: het besef dat achter het manifeste
zielenleven van de P nog andere psychische krachten schuilgaan
• vrije associaties en droomanalyse
• duiding als therapeutische techniek
• belang van infantiele seksualiteit en het oedipuscomplex
• overdracht: iets wat later niet alleen een weerstand zal blijken, maar ook
een belangrijke toegang tot de innerlijke wereld van de P
• de visie dat de hysterische patiënte vooral lijdt aan reminiscenties, dat
wil zeggen pijnlijke herinneringen van tramuatische aard. Deze hebben
een pathogene invloed: als psychische klachten kunnen ze het
lichamelijk functioneren ingrijpend beïnvloeden. Deze traumatische
herinneringen verdwijnen niet spontaan maar blijven actieve en
onbewuste krachten die ziektegedrag motiveren
• een kracht die zich tegen de bewustmaking van deze pijnlijke
herinneringen verzet: de verdringing. Dit ingeklemde affect wordt
geconverteerd in een lichamelijk symptoom mbv een onbewuste stimulus
• wnn het ingeklemde affect afgereageerd kan worden, opent dit de
mogelijkheid tot genezing
2.1.2 Droom, lapsus en grap
• In de droom wordt een onbewute wens op een vervormde wijze als
bevredigd uitgebeeld
• angst is het resultaat van een gebrekkige verdringing, de psyche bestaat
uit 3 systemen (het bewuste, voorbewuste en onbewuste) en tussen het
onbewuste en voorbewuste is een afweerbarrière ingeschakeld
2.1.3 De lotgevallen van het libido
• Theorie van de seksuele drift:
◦ geslachtsdrift = libido
◦ een drift kenmerkt zich door een bron, een doel en een object
◦ twee groepen seksuele perversies: afwijkingen mbt het seksuele
object en mbt het seksuele doel
◦ de neurose is het negatief van de perversies
◦ biseksualiteit is een universeel gegeven in het onbewuste van beide
geslachten
◦ seksualiteit begint niet bij de puberteit maar al veel vroeger
(pregenitaal)
◦ verschillende fasen van de infantiele seksualiteit: oraal, anaal en
genitaal
◦ de geslachtsdrift van volwassenen ontstaat doordat pregenitale
impulsen uit het kinderleven tot een eenheid worden gebundeld onder
het primaat van de genitale zone
2.1.4 Ziektegeschiedenissen, techniek en metapsychologie
• Gezichtspunten van de metapsychologie: dynamische, topische,
economische, structurele, genetische en adaptieve
2.1.5 Narcisme, rouw en melancholie
• Rouw is een reactie op het verlies van een geliefde persoon of van een
voor deze in de plaats gekomen abstractie als vaderland, vrijheid, een
ideaal.
• Rouw is een tijdelijke toestand die na een tijd overwonnen wordt. Geen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EVADB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.