Les 1: Inleiding kinder- en jeugdpathologie en psychiatrie
1) Kinder- en jeugdpsychopathologie
We staan kritisch tov DSM ! => het is een ondersteuning, maar we nemen het niet zomaar over
Kinder- en jeugdpsychopathologie:
- = de studie van de kennis en de praktijk m.b.t. psychiatrische beelden bij kinderen van 0 tot
18 jaar
Uiteraard zijn deze getallen relatief!
Iemand die 19 is kan hier bv. ook nog ondervallen, iemand die 17 is kan ook al onder de
volwassenpsychiatrie vallen
- Waarom al pathologie op vroege leeftijd?
➔ Als we iets ‘ontdekken’, dan zal een vroege interventie en er dus vroeg bij zijn enorm
kunnen helpen!
- Leeftijdsafhankelijke nosologie en classificatie
• 0-5j: DC 0-5 → Diagnostic Classification schedule
• 6-18j: DSM-5 → Is dezelfde bij de volwassenpsychiatrie
- Kinderpsychiatrie = Gezinspsychiatrie
➔ Gaat altijd samen !
➔ Kinderen zijn nauw verbonden met de context
➔ Context en kind beïnvloeden elkaar constant
➔ Dus: in de kinderpsychiatrie werkt men nauw samen met het gezin en de context
Verschil jeugd- en volwassenpsychiatrie:
- Jeugd = kinderen kan je nog soort van ‘dwingen’ om therapie te volgen
- Volwassenen = hebben autonomie en beslissen zelf of ze opgenomen worden of niet
GEDEELDE DOMEINEN MET DE VOLWASSENPSYCHIATRIE:
- Peripartale psychiatrie
= tijdens de zwangerschap / ongeboren kind
= er is een bezorgdheid naar het kind toe
= bv. bij middelenmisbruik, tienermoeders, …
= kan zowel gericht zijn naar het kind zelf of naar de moeder
- Transitiepsychiatrie
= psychiatrie voor jongeren in de overgang naar de volwassenheid
- Kennisdeling (wetenschap, methodieken, therapieën, …)
= volwassenpsychiatrie en kindpsychiatrie hebben dezelfde wetenschap
= hetzelfde gebruik van methodieken en therapieën
= MAAR: deze methodieken en therapieën worden wel verschillend toegepast !
1
, - KOPP (kinderen van ouders met psychiatrische problemen)
➔ Kindreflex:
= een stappenplan: als een bepaalde volwassen psychiatrische problemen heeft, zorg je
ervoor dat indien deze persoon kinderen heeft, deze kinderen ergens veilig zijn en er
goed voor hun gezorgd wordt
= anders zorgt men voor zorg/steun of zal men ingrijpen !
---
In de kinderpsychiatrie staat de ontwikkeling centraal !!!
- Hersenontwikkeling
- Nature-nurture transactionaliteit
= er is ALTIJD samenspel tss nature en nurture (het is niet 0 of 100%)
= er is dus altijd een deel erfelijkheid en een deel omgeving (= interactie)
• Gen-omgevingsinteracties
• Hersenen: use it or lose it
= dingen die je niet oefent, kan je ook niet goed
= belangrijk hierbij is de rijpheid
= dingen die je oefent op het juiste moment, zul je goed kunnen
- Ontwikkelingsdomeinen:
• Psychomotorisch (= tevreden zijn met je lichaam, …)
• Socio-emotioneel (= hoe je staat in relaties, emoties, …)
• Cognitief (= denken, aandacht, …)
• Moreel (= wat is goed/slecht? Hoeveel je rekening houdt met anderen, …)
• Identiteit
2) Historiek
Doorheen de geschiedenis hebben we een andere ‘kijk’ op het kind:
1) Grieken: kind heeft bescherming nodig
2) Plato (428-348 BC):
- Verwenning → prikkelbaarheid → TE BESCHERMEND
- Tirannie → somberheid → TE WEINIG AUTONOMIE
2 uitersten (en hun uitkomsten) doorheen de opvoeding
*Als iemand ambivalent is, dan weet
deze persoon vaak niet tussen welke
3) Middeleeuwen (500-1500): ambivalentie* tov “kind” =
twee waarden er moet worden gekozen
- Kleine volwassene met economische waarde
- Toch ook spel (kinderen deden natuurlijk ook nog aan spelen)
- Heel veel: disciplinering en tuchtiging (= correctheid)
4) 18de eeuw: Verlichting:
→ Rousseau (1712-1778)
- Opvoeding en onderwijs zijn belangrijker voor kinderen dan het economisch nut
- Ontwikkelingsgericht leren
➔ We kunnen kinderen dingen aanleren !
➔ Ze leren dingen op school, aangepast aan hun ontwikkeling
5) Eerste “kinderpsychiatrische behandeling”
Itard (1801):
- Vond ‘wolfskind’: l’enfant sauvage de l’Aveyron
→ Mémoire et Rapport sur Victor de l’Aveyron
→ Wolfskind = kind opgegroeid bij wolven, daarna opvoedingstraining (5 jaar) maar kind is
niet meer in staat om taal te leren ! => wel socialisatie is mogelijk !
- Itard deed een 5 jaar opvoedingstraining om kind dingen aan te leren:
• Geen taal verworven
• Wel enigszins gesocialiseerd
- Discussie: Itard / Pinel:
• Aanleg versus Opvoeding
• Nature versus Nurture
3
,Wolfskind wordt vaak als voorbeeld gebruikt dat taal een rijpe periode heeft en als het hier niet
aangeleerd wordt dan lukt dit nooit meer
MAAR: mssn had dit kind al een achterstand en dus kan je dit nooit met 100% zekerheid
weten !
Heinrich Hoffman, 1845: DER STRUWWELPETER
= gedichten over hoe “misgedraging” zal leiden tot nefaste consequenties
= er worden hier eigenlijk kinderpsychiatrische problemen beschreven
ADHD (Zappel-Philipp) Anorexia Nervosa
(Suppen-Kaspar)
Psycho-analyse van Hans (5 jaar – 1990)
Psycho-analyse die Freud deed bij Hans
- Oedipus-complex (= ‘verlangen’ naar ouder met tegengestelde geslacht)
- Castratieangst
- Agressie naar pasgeboren zusje
- Fobie voor paarden
→ Freud gaf adviezen aan de vader van Hans (Max Graf) = eerste mediatietherapie
→ Freud gaf dus naast een analyse, ook duidelijke adviezen !
Eerste leerboeken in kinderpsychiatrie
= zijn zeer recent !
= ook eerste Nederlandstalige boek is zeer recent !
Eerste hulpverleningscentra
Michael Rutter = maakte van de psychologie een echte wetenschap
Eerste hulpverleningscentra zijn ook vrij recent ! (in Leuven pas in 1976)
4
, 3) Classificatie: van DSM-4 naar DS%-(
Kinderpsychiatrie vindt de evolutie van DSM-4 naar DSM-5 slecht, aangezien DSM-4 een multi-axiaal
systeem was met 5 hoofddingen (meerassigheid)
Deze 5 hoofddingen konden ‘een jongere’ veel beter beschrijven
→ de 5 assen in DSM-4:
- As 1: het syndroom
- As 2: persoonlijkheidsstoornissen + verstandelijk functioneren
- As 3: somatische aandoeningen
- As 4: stressfactoren en moeilijkheden in omgeving kind
- As 5: hoe functioneert het kind?
V-code = het kind zelf is het probleem niet,
maar iets in de context !
= staat in DSM-5
- In DSM-4 stond een apart hoofdstuk: “Disorders Usually First Diagnosed in Infancy,
Childhood or Adolescence”
➔ ‘Typische kinderbeelden’ zitten hierbij samen in 1 hoofdstuk
➔ Dit hoofdstuk heeft men weggelaten in DSM-5, en worden nu ‘ontwikkelingschronologisch’
geordend
DUS: beelden bij kinderen, staan ook als eerste maar dit per hoofdstuk
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linaverhulst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.67. You're not tied to anything after your purchase.