HC Duitsland in Europa 1918-1991
4.1 Het einde van het Duitse Keizerrijk 1918-1945
- De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van
massaorganisatie
- Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme en fascisme.
- De crisis van het wereldkapitalisme
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Racisme en discriminatie die leidden tot genocide, in het bijzonder op de joden.
- De Duitse bezetting van Nederland
De wankele democratie
In de Eerste Wereldoorlog had de Duitse Keizer Wilhelm II de macht. In de praktijk lag de
macht bij de conservatieve lage toppen. Het einde van de oorlog zorgden voor chaos in
Duitsland. Er werd een nieuwe democratische regering gevormd van sociaaldemocraten,
liberalen en confessionelen. De legertop zag in dat de oorlog verloren was en de
geallieerden eisten dat Duitsland een democratie werd om te onderhandelen. De legertop
werkte mee, omdat ze hierdoor niet de schuld kregen van de nederlaag. Een dag nadat de
Keizer vluchtte naar Nederland kwam er op 9 nov 1918 een wapenstilstand. Daarna begon
de opbouw van een parlementaire democratie in de Weimarrepubliek.
Er was gekozen voor Weimar omdat dit het culturele centrum was van Duitsland. Het was
onrustig in Berlijn. De parlementsleden wilde de aandacht terug leggen op de bloeitijd van
Duitsland tijdens de Verlichting.
Na de oorlog kwamen geallieerde landen bij elkaar → Verdrag van Versailles 1919
1. Duitsland schuldig aan Eerste Wereldoorlog
2. Herstelbetalingen
3. Grondgebieden (Elzas-Lotharingen) en koloniën afstaan
4. Leger Beperkingen
Dit leidde in Duitsland tot onvrede, stakingen en gewelddadige protesten tussen socialisten,
communisten en extreem rechtse groepen. Het vertrouwen in de democratie nam snel af
door het Verdrag van Versailles en de protesten. De oude conservatieve elite en rechtse ex-
militairen voelde zich verraden door de wapenstilstand. Volgens hen had Duitsland niet
verloren, maar had de democratische regering de wapenstilstand aangevraagd. Dit is de
dolkstootlegende. Met de complottheorie legt het Duitse leger de schuld bij het parlement.
De oorlog was wel voorbij, maar politiek en economisch gezien was de Weimarrepubliek
niet stabiel. Het land raakte in een economische crisis, als gevolg van de herstelbetalingen.
Daarnaast waren ze hun koloniën met grondstoffen kwijtgeraakt. De regering kon deze
grote politieke en economische problemen niet oplossen.
, Er ontstond ruzie met de geallieerde landen over de herstelbetalingen, omdat Duitsland niet
snel genoeg betaalden. De Fransen bezetten het Ruhrgebied om kolen, staal en machines
weg te halen. De Duitse regering riep de bevolking op om uit protest hiertegen te staken,
maar de arbeiders kregen doorbetaald. De regering zag het bijdrukken van geld als enige
oplossing. De Duitse mark daalde in waarde en er ontstond hyperinflatie in 1923.
Om de Duitse economie te redden, leende de Amerikaanse overheid geld aan Duitsland als
onderdeel van het Dawesplan 1924. De VS wilde de Weimarrepubliek namelijk gebruiken
als afzetmarkt voor Amerikaanse producten. Volgens voorstanders zouden de investeringen
tot een herstel van de Duitse economie wat voordelig is voor iedereen. Volgens
tegenstanders werd het Dawesplan gebruikt om Duitsland afhankelijker te maken van het
buitenland en de herstelbetalingen te betalen. Daarnaast werd de Rijksmark als nieuwe
munt ingevoerd in de Weimarrepubliek, om nieuw vertrouwen in de Duitse economie te
blazen.
Na 1924 herstelde de Duitse economie en werden de herstelbetalingen hervat. Door een
verzoeningspolitiek met Frankrijk aan te gaan werden de banden tussen Duitsland
en Frankrijk weer aangehaald. Duitsland werd in 1925 lid van de Volkenbond.
Nazi’s aan de macht
In 1929 vond de beurskrach 1929 in de Verenigde Staten plaats. Het land raakten in een
enorme economische crisis. Duitsland werd hard getroffen omdat de financiële hulp werd
stilgezet, terwijl er nog herstelbetalingen betaald moesten worden. De economie in
Duitsland ging snel achteruit en de onvrede onder de bevolking nam toe. Hierdoor kwam
het land opnieuw in een politieke chaos. Het wantrouwen in de democratische regering
leidde tot de opkomst van extreemrechtse bewegingen en de vraag naar een sterke leider.
In Duitsland kwam het nationaal-socialisme op. Adolf Hitler en zijn politieke partij NSDAP
(Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij) profiteerde van de politieke instabiliteit.
Hilter zijn beloften aan de bevolking:
1. Verwerpen van Verdrag van Versailles
2. Herstellen van de economie en zorgen voor werkgelegenheid
3. Een stabiele regering met één leider
4. Nationale eenheid zonder tegenstanders
Vooral arbeiders vonden die geluiden aantrekkelijk. Zo werd het klimaat geschapen waarin
een machtsovername van de nationaalsocialisten mogelijk werd. De NSDAP was ultrarechts
en antisemitisch (anti-joods), en groeide onder leiding van Hitler uit tot een massapartij.
Hierbij gebruikte Hitler grootscheepse propaganda en militair machtsvertoon door de SA.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sjoukjekraak. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.31. You're not tied to anything after your purchase.