Summary
Aardrijkskunde Zuid-Amerika samenvatting VWO (examenstof)
- Course
- Level
Samenvatting van aardrijkskunde Domein gebieden: Zuid-Amerika VWO (examenstof)
[Show more]
Seller
Follow
sjoukjekraak
Reviews received
Content preview
Zuid-AmerikaH1 Continent van extremen
1.1 Ligging
Het werelddeel strekt zich uit tussen 12° N.B. en 60° Z.B. en tussen 80° W.L. en 22° W.L.
Het continent bestaat uit dertien staten: Brazilië, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans
Guyana, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Argentinië, Uruguay, Chili en
Paraguay.
Latijns-Amerika: landen waar Spaans of Portugees gesproken wordt = Zuid-Amerika en
Midden-Amerika. De grens bij Mexico.
Zuid-Amerika hoogtezones: dit is een uitgestrekt gebied dat eenzelfde maximale
hoogteligging heeft.
- Andesgebergte aan de westzijde van noord naar zuid 4.000m hoog en veel
werkende vulkanen door subductie: Atacama Trog (oceaan) evenwijdig aan Andes.
- Tropisch laagland ten oosten Andesgebergte, hier stromen de drie grote rivieren:
de Orinoco, de Amazone en de Paraguay/Paraná.
- Het Hoogland van Guyana en het Hoogland van Brazilië worden van elkaar
gescheiden door het laagland met de rivier de Amazone.
- De Altiplano hoogvlakte ligt in het Andesgebergte op het grensgebied van Chili,
Bolivia en Peru. Op de Altiplano ligt het Titicacameer.
- Plateau van Patagonia In het zuidoosten is een langgerekte hoogvlakte die van oost
naar west oploopt.
,Jouw persoonlijke, subjectieve ervaring van de werkelijkheid is de perceptie die je hebt. Je
kunt een mental map maken van jouw eigen beeld van de omgeving. In de beeldvorming
van Zuid-Amerika staan cultuurelementen als muziek, dans, sport, kleding en religie maar
ook natuur centraal. De meeste mensen hebben een stereotype beeld over Zuid-Amerika.
Dat is een vaststaand, overdreven en versimpeld beeld van de werkelijkheid. Het algemene
imago van Zuid-Amerika is echter niet enkel positief. Een meer objectief beeld is een
geografisch beeld zoals ligging, inrichting, de bevolking en relaties met andere gebieden.
1.2 Ongekende natuur
Het klimaat in Zuid-Amerika wordt bepaald door een groot aantal factoren, zoals
breedteligging, zeestromen, drukgebieden, windpatronen en de ligging van gebergten.
Zuid-Amerika bevindt zich in het lagedrukgebied (ITCZ)
bij de evenaar dus altijd warm → de lucht stijgt op →
opstijgende lucht koelt af → condenseert → wolken
met neerslag.
De intertropische convergentiezone schuift met de
seizoens beweging van de zon mee.
- In juli op N.B.
- In januari op Z.B.
De regengebieden schuiven met de zon mee. Daarom
komen er in Zuid-Amerika tropische klimaten met één
of twee natte en droge perioden per jaar voor.
Op de Grote Oceaan en op de Atlantische Oceaan
liggen bij de keerkringen hogedrukgebieden.
Daarvandaan waaien twee passaten richting de ITCZ:
De zuidoostpassaat N.B. en de noordoostpassaat Z.B.
Aan de oostkant van Zuid-Amerika is de passaat aanlandig. De wind is vochtig en zorgt aan
de loefzijde van het kustgebergte van Brazilië voor stuwingsregens. Aan de lijzijde van dit
gebergte is het erg droog. Zuidelijker langs de oostkust is er geen kustgebergte. De vochtige
lucht komt daardoor verder landinwaarts, zelfs tot aan de oostzijde van het Andesgebergte.
De oostkust ondervindt ook invloed van de relatief warme Zuid-Equatoriale stroom die
splitst zich in tweeën door de ver in zee uitstekende oostpunt van Brazilië: het restant van
de Zuid-Equatoriale stroom naar noorden en de nieuwe Brazilië stroom richting het zuiden.
Bij Kaap Frio buigt de warme stroom af richting de oceaan, waardoor kan de relatief koude
Falklandstroom vanuit het zuiden tot aan Kaap Frio doordringen.
, Door de ligging van het Andesgebergte en de aflandige passaatwinden reikt de invloed van
de zee aan de westkust minder ver landinwaarts dan langs de oostkust. De temperatuur is
langs de westkust lager door de relatief koude Peru- of Humboldtstroom. Dit zorgt tegelijk
voor minder verdamping en dus minder neerslag. De relatief koude zeestroom verklaart
samen met de aflandige wind de ligging van de Atacamawoestijn aan de westkust.
Het zuiden heeft een gematigd zeeklimaat met neerslag in alle jaargetijden:
- De aanlandige westenwinden
- De ligging aan de loefzijde van de bergen zorgen voor stuwingsregens.
- Aan de lijzijde van de bergen vind je ook woestijn- en steppe klimaten.
- De poolwind uit het zuiden neemt koude lucht mee (=pampers) deze koude lucht
kan ver landinwaarts komen. Dit is vergelijkbaar met de cold waves in de VS.
Normale situatie
Aan westkant stuwen aflandige zuidoostpassaten oppervlaktewater op Grote Oceaan naar
het westen richting Zuidoost-Azië → koud water welt op voor westkust van Zuid-Amerika:
- Weinig verdamping en weinig neerslag aan westkant (H) en koud water is rijk aan
voedingsstoffen dus goed voor de visserij.
- Het warme water stroomt richting Zuidoost-Azië dus opstijgende lucht en neerslag
(L)
El Niño (het kerstkind)
Er is minder sterk hogedrukgebied boven oceaan bij Zuid-Amerika → kracht van de
passaatwind neemt af → oppervlaktewater stroomt niet naar westkust → geen opwellend
koud water → geen relatief warme stroom richting Zuidoost-Azië:
- Geen koud opwellend water → geen plankton → geen visserij → economisch verlies
- Regen valt aan de westkust van Zuid-Amerika in plaats van in Zuidoost-Azië →
normaal woestijnachtig dus overstromingen, aardverschuivingen en
modderstromen.
- Geen regen in Zuidoost-Azië dus droogte dus mislukte oogsten en bosbranden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sjoukjekraak. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now