Summary
Samenvatting Volledige samenvattig OWMD: het leren stimuleren
- Course
- Institution
Samenvatting van lessen, powerpoints en cursus van OWMD: het leren stimuleren
[Show more]
Seller
Followsilkegeerts
Reviews received
Content preview
OP WEG NAAR MEESTERSCHAP D: HET LEREN STIMULERENINLEIDING................................................................................................ 3
1 LEREN, EEN COMPLEX, DIVERS EN ONZICHTBAAR FENOMEEN....................3
1.1 Wat is leren?...................................................................................................................................................................... 3
1.1.1 Een behavioristische visie op leren..........................................................................................................................................4
1.1.2 Een cognitivistische visie op leren............................................................................................................................................4
1.1.3 Een constructivistische visie op leren.......................................................................................................................................5
...........................................................................................................................................................................................................6
1.1.4 Een connectivistische visie op leren.........................................................................................................................................6
1.2 Kenmerken van leren......................................................................................................................................................... 6
1.3 Leersoorten....................................................................................................................................................................... 7
1.3.1 Cognitief leren..........................................................................................................................................................................7
1.3.2 Sociaal- of dynamisch-affectief leren.......................................................................................................................................7
1.3.3 Psychomotorisch leren.............................................................................................................................................................7
1.4 Hoe komt leren tot stand................................................................................................................................................... 8
1.4.1 Klassieke conditionering...........................................................................................................................................................8
1.4.2 Operante conditionering..........................................................................................................................................................8
1.4.3 Leren door imiteren, modelleren of sociaal leren..................................................................................................................10
1.4.4 Inzichtelijk leren......................................................................................................................................................................11
1.5 Intelligentie..................................................................................................................................................................... 11
1.5.1 Op zoek naar een definitie van intelligentie...........................................................................................................................11
1.5.2 De ontwikkeling van intelligentietests...................................................................................................................................12
1.5.3 De intelligentieverdeling........................................................................................................................................................13
1.5.4 Hoe stabiel zijn IQ-scores.......................................................................................................................................................13
1.5.5 Diversiteit en intelligentie......................................................................................................................................................13
1.6 Geheugen........................................................................................................................................................................ 15
1.6.1 De structuur van het geheugen..............................................................................................................................................15
1.6.2 Terugzoeken van informatie in het LTG.................................................................................................................................20
1.6.3 Het geheugen en lesgeven.....................................................................................................................................................21
1.6.4 Het geheugen en het leren van de individuele leerling.........................................................................................................23
1.7 Leerstijlen: mythe of niet?................................................................................................................................................ 24
2 LEREN LEREN.......................................................................................25
2.1 Uitgangspunten leergebiedoverschrijdende eindtermen ‘leren leren’...............................................................................25
2.1.1 Kerngedachten.......................................................................................................................................................................25
2.1.2 Domeinen...............................................................................................................................................................................25
2.1.3 Overzicht van de eindtermen ‘leren leren’............................................................................................................................26
2.2 Situering van de eindtermen ‘leren leren’ in de leerplannen............................................................................................. 26
2.3 Begripsbepaling............................................................................................................................................................... 26
2.3.1 Wat is zelfstandig leren?........................................................................................................................................................26
2.3.2 Wat is zelfregulatie?...............................................................................................................................................................27
2.3.3 Leerstrategieën.......................................................................................................................................................................27
2.3.4 Executieve functies (EF)..........................................................................................................................................................27
2.4 Leerstrategieën................................................................................................................................................................ 28
2.4.1 Cognitieve leerstrategieën.....................................................................................................................................................28
2.4.2 Metacognitieve leerstrategieën.............................................................................................................................................29
, 2.4.3 Motivationele of affectieve leerstrategieën...........................................................................................................................30
2.5 Probleemoplossend denken............................................................................................................................................. 31
2.5.1 Wat is (g)een probleem?........................................................................................................................................................31
2.5.2 Soorten problemen................................................................................................................................................................31
2.5.3 Didactische eisen voor het selecteren/formuleren van problemen......................................................................................32
2.5.4 Hoe lossen we een probleem op............................................................................................................................................33
2.6 Leer je leerlingen effectief leren....................................................................................................................................... 34
2.6.1 Schoolniveau...........................................................................................................................................................................34
2.6.2 Klasniveau...............................................................................................................................................................................34
2.7 ‘leren leren’ met behulp van contractwerk....................................................................................................................... 36
3 COÖPERATIEF LEREN............................................................................38
3.1 Een definitie..................................................................................................................................................................... 38
3.2 De vijf basiskenmerken van coöperatief leren.................................................................................................................. 39
3.3 Coöperatief leren in de praktijk: coöperatieve werkvormen............................................................................................. 40
3.3.1 Wat zijn coöperatieve werkvormen?.....................................................................................................................................40
3.3.2 Soorten coöperatieve werkvormen.......................................................................................................................................40
3.3.3 Aanleren van een coöperatieve werkvorm............................................................................................................................41
3.3.4 Management binnen coöperatieve werkvormen..................................................................................................................41
3.4 Samenwerken uitgediept................................................................................................................................................. 41
3.4.1 Aanleren van samenwerkingsvaardigheden..........................................................................................................................41
3.4.2 Soorten samenwerkingsvaardigheden...................................................................................................................................43
3.4.3 Rollen......................................................................................................................................................................................45
3.4.4 Helpen.....................................................................................................................................................................................46
3.5 Teamspirit........................................................................................................................................................................ 46
3.5.1 Groepsvorming.......................................................................................................................................................................47
3.5.2 Klasvorming............................................................................................................................................................................47
3.6 Implementeren van coöperatief leren.............................................................................................................................. 48
4 EFFECTIEVE FEEDBACK GEVEN..............................................................49
4.1 Een definitie..................................................................................................................................................................... 49
4.2 Voorwaarden en regels bij het geven van effectieve feedback.......................................................................................... 51
4.3 Effectieve feedback geven bij zelfstandig leren en leren leren........................................................................................... 51
4.4 Feedback ontvangen........................................................................................................................................................ 52
,INLEIDING
Leren leren, leerstrategieën, …
Focus op leraar als didacticus, leraar als opvoeder en leraar als inhoudelijk expert
Waarom?
Begrijpen hoe kinderen (best) leren
Een krachtige leeromgevingen te creëren waarbij we de leerprocessen van verschillende kinderen kunnen ondersteunen, uitdagen
En uiteindelijk kunnen bijsturen
1 LEREN, EEN COMPLEX, DIVERS EN ONZICHTBAAR FENOMEEN
1.1 WAT IS LEREN?
Opdracht:
- Wat beschouw jij als leren?
- Waar zit het leren in de casus?
o “Milan (12j) is momenteel op voetbalkamp. Als hij thuiskomt zal hij moeten studeren, want hij heeft na de vakantie een toets
voor Frans. De taal spreken vindt hij niet zo moeilijk, maar hij haat het instuderen van woordjes en ook het schrijven lukt hem
niet zo goed. Hij denkt dat hij nu wel zal slagen, want zijn mama vraagt regelmatig een aantal woordjes op. De avond voor de
toets had hij echter helemaal geen zin in herhalen. Hij heeft té lang zitten spelen met zijn autootjes.”
De mama die de woordjes opvraagt, voetbal op het kamp, mogelijks het met de autootjes spelen
Foute reden om het expliciet leren! Hij leert enkel om de toets te halen én hij herhaalt niet wat net heel belangrijk is
zegt Jori
o “Sien (9j) wil graag een nieuwe fiets. Ze vraagt haar ouders of ze enkele klusjes mag opknappen, in ruil voor extra zakgeld.
Uiteraard zal ze niet voldoende verdienen, maar haar grootouders willen het overige geld bijpassen op voorwaarde dag ze een
goed rapport heeft en haar kamer steeds opruimt (want dit is een grote bron van ergernis voor haar moeder). Sien is dus extra
gemotiveerd! Haar kamer heeft er nog nooit zo netjes uitgezien en terwijl ze anders met veel geklaag en gezaag hielp in het
huishouden, biedt ze nu spontaan haar hulp.”
M.b.v. extrinsieke motivatie proberen ze tot intrinsieke motivatie te komen
o Dimitri (6j) zit op zijn kamer tijdens het verjaardagsfeestje van zijn grote broer. Hij heeft zijn zus pijn gedaan en daarom mag hij
nu niet naar buiten om mee te spelen. Hij vindt de straf wat overdreven. Hij heeft geen zin om op zijn bed te liggen en wil een
strop uit de boekenkast nemen. Zijn oog valt echter op een groot boek. Hij begint te bladeren en bekijkt mooie foto’s van dieren
die hij nog niet kent
Leren van de dieren
Intentioneel leren: het is de intentie om te leren, je wil leren
Bv. Casus van Milan
Incidenteel leren: incidentje, toevallig
Bv. Casus van Dimitri
! Kan ook in klascontext zijn!
Operant leren: gewenst gedrag belonen zodat het meer gesteld wordt
Gedrag ruim interpreteren! Goede toets maken is ook een ‘gedrag’
Wat is leren?
- Gebeurt in verschillende contexten = plaats
Veel zaken leren we spontaan! Door kijken/luisteren/…
+ Blijft gedurende hele ontwikkeling van individu doorgaan
We moeten gedrag blijven aanpassen aan omgeving! We moéten blijven leren
Leren = soort gedragsverandering
- Heeft een verschillende aard
o Theorie verwerken
o In interactie gaan met anderen
o Zaken concreet te ervaren
o Reflecteren
o …
- Heeft te maken met verschillende inhouden
- Gaat door gedurende onze volledige ontwikkeling (levenslang leren)
- 2 soorten
o Schools leren
Formeel + intentioneel
Georganiseerd door anderen, gestructureerd
Oog op bereiken van bepaalde vooropgestelde doelen, doelgericht
Leraar bepaalt leerinhouden, leerdoelen, leersituaties, mate van sturing in leerproces en leeractiviteiten van leerling
Leren leidt tot certificaat/diploma
Inhoud is vaak abstracte weergave van werkelijkheid buiten klaslokaal
Soms té algemeen/abstract want losgekoppeld van context waarin ze gebruikt worden
Zinvolheid wordt in vraag gesteld
Kan negatieve gevolgen hebben op motivatie
! Leerinhoud is pas zinvol + motiverend als leerlingen het verband kunnen leggen met eigen leven + kennis
die ze al hebben
o Buitenschools leren
Informeel + incidenteel
Vooropgestelde en expliciete leerdoelen, structurering, externe sturing, … meestal afwezig
Kan overal en altijd optreden spontaan
! Opdeling klopt volgens een bepaalde persoon genaamd Bolhuis niet
Bv. Werkplekleren: leren vindt plaats in authentieke beroepscontext dus is intentioneel én informeel (want buiten klasmuren
, Leren heeft ook gelijkenissen!
Kreeg doorheen geschiedenis andere invullingen door andere stromingen
o Behaviorisme
o Cognitivisme
o Constructivisme
o Connectivisme
o …
Nog veel meer andere leertheorieën
Betekent niet dat ene beter is dan andere
1.1.1 EEN BEHAVIORISTISCHE VISIE OP LEREN
= Gedragsbenadering van leren
“Hoe beïnvloeden externe factoren het leergedrag bij mensen en dieren?”
Omgeving bepaalt wat iemand doet + leert
- John Broadus Watson (1878 – 1958)
- Centraal: onderzoek van zintuigelijk, direct + objectief waarneembaar gedrag van mens en dier
- Black-box-benadering
= Afgaan op waarneembaar gedrag van mensen, want interne processen kunnen we niet meten. Nadruk op waarneembare gedrag
+ vraag hoe variaties in omgeving leiden tot veranderingen in gedrag
o Relatie tussen prikkel en gedrag wordt bestudeerd
o Stimulus = prikkel die van buitenaf invloed heeft op organisme
Bv. Voedsel, geluiden, objecten, …
o Respons = waarneembare reactie van organisme op stimulus
Bv. Ik krijg voedsel en eet ervan
o Mentaal (leer)processen tussen stimulus en respons laat deze visie op leren buiten beschouwing
Bv. Invloed van houding, motivatie, …
- Belangrijkste is dat lerende het geleerde kan reproduceren
- 3 behavioristische leerprincipes met betrekking tot hoe leren tot stand komt
Zie 1.4
Prikkel Lerende Gedrag
“Geef mij een twaalftal gezonde, welgeschapen zuigelingen en mijn eigen specifieke wereld om hen in groot te brengen, en ik garandeer u dat ik elk
willekeurig exemplaar kan uitkiezen om het op te leiden tot gewenst specialisme: arts, advocaat, kunstenaar, zakenman, ja zelfs tot bedelaar of dief,
ongeacht zijn talenten, neigingen, tendensen, capaciteiten, roepingen en het ras van zijn voorouders.” – Watson
Beweert dus dat elk gedrag aan of af te leren is
Behavioristische omschrijving van leren legt sterke nadruk op waarneembare gedragsverandering(en) als resultaat van leerproces
1.1.2 EEN COGNITIVISTISCHE VISIE OP LEREN
Begin jaren ’60: eerdere opvattingen m.b.t. stimulus-responsmodel door leer-en onderwijspsychologen wordt verlaten
+ nieuwe ontwikkelingen
Cognitieve revolutie
- Onderzoeken geven meer inzicht in processen die in hoofd van lerende afspelen
Bv. Werking van geheugen, oplossen van problemen
- Behavioristische model voldoet niet meer om complexe leer- en geheugenprocessen te verklaren
- Interesse voor wat gebeurt in black-box, waar lerende info verwerkt
Ontstaan van informatietheoretische benadering
o Leren gaat over verwerken + opslaan van informatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller silkegeerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now