Summary
Samenvatting geschiedenis H7 Koningen, heren en denkers
- Course
- Level
Samenvatting geschiedenis H7 Koningen, heren en denkers, inclusief KENMERKENDE ASPECTEN
[Show more]
Seller
Follow
samenvattingVWO
Content preview
Geschiedenis Samenvatting H7 Koningen, heren en denkers§7.1 Absolutisme
KENMERKENDE ASPECTEN
23 | Het streven van vorsten naar absolute macht
24 | De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en
cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
26 | De wetenschappelijke revolutie
Ontstaan
Vanaf 1614 riepen Franse koningen geen vergaderingen meer bijeen van de Staten-
Generaal. Ze hielden dit vol tot 1789.
Koninklijke adviseurs (Richelieu, Lodewijk XIII & Mazarin, Lodewijk XIV) probeerden de macht
van de adel nog op de volgende manieren te beperken:
• Uitbreiding ambtenarenapparaat (zodat adellijke bestuurders en rechters steeds
minder taken hadden);
• Belastingen rechtstreeks heffen zonder tussenkomst van de adel.
Lodewijk XIV kreeg in 1661 na de dood van Mazarin de touwtjes zelf helemaal in handen. Hij
zette het proces van centralisatie verder door. Dat verschijnsel wordt absolutisme genoemd.
Invloed op vier terreinen
1 Politiek
- Koning nam alle beslissingen zelf
- Geen acceptatie van tegenspraak
- Aanstellen ambtenaren die rechtstreeks rapporteerden aan Lodewijk XIV
- Aankondiging nieuwe wetten
- Invoering censuur à leveren openlijke kritiek werd moeilijker
2 Militair
- Opbouw permanent leger van beroepssoldaten
- Professionalisering leger
- Einde aan gewoonte om rangen in het leger te verkopen aan de adel
Ø Die rangen werden voortaan op basis van geschiktheid verleend
Ø Dubbel voordeel: 1) Sterk leger vormde een betrouwbaar instrument voor de
koning en 2) het perkte de macht van de adel in.
3 Economisch
- Mercantilisme
- Moest zorgen voor voldoende reserves om Lodewijks buitenlandse avonturen, het
leger en pracht en praal te betalen.
- Aanhangers gingen ervan uit dat de rijkdom van een land altijd ten koste gaat van die
van een ander land.
- Het was belangrijk om een grote goud- en zilvervoorraad te hebben.
- Het was belangrijk om de export te bevorderen en de import te beperken.
,4 Religieus
- Streven naar eenvormigheid
- Herroeping Edict van Nantes (bescherming hugenoten) in 1685 -> vluchten naar
protestantse gebieden in Europa, waaronder de Nederlandse Republiek
- Droit divin: goddelijk recht op grond waarvan met absolute macht wordt geregeerd.
- Koning stond boven de wet, dus absolute macht.
| Machtsverdeling in andere Europese staten
Rusland
- Ontwikkeling in de 17e eeuw tot een absolute monarchie.
- Van 1613 tot 1917 was de macht in handen van één familie, de Romanovs.
- Tsaren beperkten de zeggenschap van adel en schaften allerlei vormen van lokaal
zelfbestuur af.
- Tsaren trokken alle militaire en administratieve taken naar zich toe.
- De Russisch-orthodoxe kerk werd een instrument in handen van de staat.
- Leger werd gereorganiseerd tot een modern, goed gedrild apparaat.
- Tsaar Peter de Grote (regeerde van 1682 tot 1725) was een van de stuwende
krachten achter deze veranderingen.
Pruisen
- Basis van de groei werd gelegd door keurvorst Frederik Willem (regeerde van 1682
tot 1725).
- Modernisering leger
- Modernisering ambtenarij
- Onder Frederik Willem I [Soldatenkoning] (regeerde van 1713-1740) groeide het
leger uit tot een van de modernste en sterkste van Europa.
Ø Hij vernieuwde ook het belastingstelsel, waardoor hij leger en ambtenarij op tijd
kon betalen.
- Uit economische overwegingen waren mensen die elders vanwege hun geloof
werden vervolgd welkom in Pruisen. Er was dus een zekere mate van geloofsvrijheid.
Republiek der Nederlanden
- Had geen vorst aan het hoofd.
- Stadhouders deden hun best om hun macht uit te breiden. Dat lukte tot op zekere
hoogte: in perioden dat de Oranjes het stadhouderschap vervulden, hadden ze vaak
veel invloed.
Ø Dat gold zeker voor stadhouder Willem III, die tussen 1672 en 1702 stadhouder
was.
- De Oranjes slaagden er uiteindelijk niet in om koning te worden.
, Engeland, Ierland en Schotland
- Vestiging van een absoluut koningschap mislukte ook hier.
- Het Engelse parlement wist zijn macht juist uit te breiden, waar dat in Frankrijk en
Rusland totaal niet het geval was.
- De meeste invloed hadden leden uit de burgerij en de lage adel.
Ø Deze groepen hielpen de economie vooruit.
- De hoge adel steunde de koning
- Koning Jacobus II probeerde van Engeland, Ierland en Schotland één centraal geleide
katholieke staat te maken. Het parlement riep de hulp in van stadhouder Willem III.
Hij was toen ook koning van die drie landen.
Ø Glorious Revolution (1688): Engelse parlement won de strijd met hun vorst
definitief.
Nieuwe ideeën over de macht in de staat
• Thomas Hobbes
- Stelt dat mensen van nature het recht hebben op zelfverdediging.
- De mens is voor zijn medemens een wolf (homo homini lupus)
- Oplossing: mens moet zijn natuurrecht overdragen
Ø Natuurrecht: geheel van regels over goed en kwaad.
• John Locke
- Regering is geen absolute soeverein, maar regeert slechts op basis van vertrouwen
van het volk.
- Als een regering zich t.o.v. het volk misdraagt, dan kan het volk het vertrouwen
opzeggen en een andere regering kiezen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller samenvattingVWO. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76747 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now