Taal: Wat is lezen en schrijven?
Wat is geletterdheid?
- In enge zin: “gealfabetiseerd zijn”
- In ruime zin: “schriftelijk kunnen functioneren”
– Via schriftelijke communicatie communiceren (schrijven) en
informatie verwerken (lezen)
– Kunnen omgaan met numerieke en grafische gegevens
– ICT kunnen gebruiken
Wat is de ontwikkeling van taal?
Waar zit de gelijkenis tussen de ontwikkeling van geletterdheid en
historische ontwikkeling van het schrift?
- Voorwerpen/gebeurtenissen afbeelden met tekeningen
- Ontstaan vanuit tekeningen tekens. Aanvankelijk gaat het om
pictogrammen, geleidelijk worden ook lettertekens ingevoerd.
- Uiteindelijk ontstaat een veelheid aan schriftvormen, elk met een
eigen structuur en functie.
o Logografisch schrift = Logografisch schrift: 1 symbool = 1
woord. (Chinees)
o Fonologisch schrift = 1 symbool = een kleinere klankeenheid
o Syllabich schriftsystemen = elk symbool geeft een lettergreep
(syllabe) uit de gesproken taal weer. (Japans)
, o Alfabetische schriftsystemen= 1 teken = 1 klank.
(Nederlands)
Welke schriftsystemen zijn momenteel nog in gebruik?
- Pictografische schrift = op straat en in het verkeer, cijfers…
- Logografisch schrift = chinees met zijn 30.000 verschillende tekens
- Het Japans schrift vormt een combinatie van logografisch en
syllabisch schrift
- Het alfabetische schrift
Hoe kan je een boodschap overbrengen aan de lezer?
Wat is er belangrijk bij schriftelijke communicatie?
– Niet fysiek aanwezig
– Onbeperkt, onveranderlijk, permanent
Wat is schrijven?
SCHRIJVEN is praten op papier, vastleggen van gedachten en gevoelens
door middel van grafische tekens(pictogrammen, lettertekens,
tekeningen...) = CODEREN
Wat is lezen?
LEZEN is informatie verzamelen uit die grafische tekens (interpreteren,
begrijpen) = DECODEREN
,Wat is makkelijker lezen/schrijven of tekeningen/pictogrammen?
- Tekeningen of pictogrammen zijn gemakkelijk te ‘lezen’
- Lettertekens vragen een specifieke code
Wat is geletterdheid?
- De vaardigheid om geschreven teksten te lezen en te produceren
- Technische geletterdheid en begrijpend lezen spelen daarbij een rol.
Taal: Het lees- en schrijfproces
Lezen
Waarom is lezen een complex proces?
Er zijn verschillende manieren om de betekenis van een woord te
achterhalen:
– Woordidentificatietechnieken of leesstrategieën
Wat zijn de leestrategieën?
1. Lezen met behulp van de visuele woordvorm (vb: sneeuwwitje)
2. Lezen met behulp van grafo-fonologische informatie
a. De elemententaire leeshandeling (vb: /b/, /oo/, /m/, /boom/)
b. Lezen van clusters en spellingpatronen (vb: /b/,/oom/, /boom/)
3. Lezen met behulp van morfologische analyse (vb: ge-vang-en)
4. Lezen met behulp van de context (vb: ze bibberden van…)
Wat is lezen met behulp van de visuele woordvorm?
1. Bij geoefende lezers: 90% van de woorden worden direct herkend =
meaning from print,herkennend lezen = herkennend lezen
a. Een woordbeeld opgeslagen in geheugen, als geheel van
letters, herkenning zonder analyse of samenstellen van
lettertekens
b. Bij kinderen die wel alle letters van een woord kennen, gaan
ze vrij snel over tot het lezen met behulp van de visuele
woordvorm. (lezen niet letter per letter, maar wel het woord in
geheel) = onmiddelijke identificatie of herkennend lezen
2. Bij beginnende lezers: herkennen maar enkele woorden (naam,
kaartjes ...)= naïef of globaal lezen
a. Een speciale volgorde van letters herkennen, alsof het een
prentje is, zonder letterkennis. Zo kunnen kinderen onmogelijk
leren lezen!
, Wat is lezen met behulp van grafo-fonologische informatie?
Kinderen moeten de koppeling tussen letter (of teken) (grafeem) en klank
(foneem) leren maken
– Herkennen van het woord ‘roos’
– Weten dat
- het grafeem r voor de klank [r] staat
- de dubbele oo als één grafeem voor de klank [oo] staat
- De s verwijst naar de klank [s]
Wat zijn de manieren van lezen?
- de elementaire leeshandeling
- het lezen van clusters en spellingpatronen
- behulp van morfologische analyse
- lezen met behulp van de context
1: Wat is het proces van elementaire leeshandeling?
1. de leesrichting bepalen
2. vaststellen wat het eerste grafeem is
3. de juiste klank koppelen aan dit grafeem
4. het volgende grafeem zoeken en opnieuw de bijhorende klank aan
koppelen
5. ...
6. de juiste volgorde van de klanken onthouden
7. alle klanken samenvoegen tot een woord
8. aan het gelezen woord de juiste betekenis toekennen
Wat zijn de verschillende vaardigheden die nodig zijn bij elementaire
leeshandeling?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BabsJ. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.55. You're not tied to anything after your purchase.