Class notes
Samenvatting Grondslagen van het strafrecht: Historische inleiding tot het strafrecht
- Course
- Institution
Grondige lesnotities (van alle lessen!) van de historische inleiding tot het strafrecht. Geslaagd in eerste zittijd.
[Show more]
Seller
Follow
rsmrckx
Reviews received
Content preview
Grondslag van het (straf)rechtHistorische inleiding tot het strafrecht
PPT Geschiedenis strafrecht 01 - Oudste sporen
1. De oudste sporen van het strafrecht
⇒ Onze cultuur komt van het Middellandse zeebekken
1.1 Strafrechtsgeschiedenis: bronnen
・Materiële sporen:
Rechtshistorici kunnen pas iets weten wanneer ze dingen uit het verleden vinden ⇒ Liefst
geschreven bronnen.
Bv. Men vond in Gent een lederen masker: dit betekent dat men hier leder heeft bewerkt of
verhandelt heeft
- Rechtsarcheologie:
= Bezig met voorwerpen
Bv. Gerechtsgebouwen, schandpalen, zwaarden, tortuurinstrumenten…
⤷ Verschil van de 19de eeuw & 20ste eeuw van het gerechtsgebouw zeggen al
veel over het verschillend recht dat werd gebruikt
- Rechtsiconografie en -iconologie :
1. Rechtsiconografie
= Bezig met voorstelling van recht
⇒ Een iconograaf kijkt naar een beeld, beschrijft dit & men zal de diepere betekenis
gaan bepalen
⇒ Weegschaal & zwaard = symbool van het recht, wanneer vrouw justitia dat vast
heeft = allegorie
Bv. Salomonsoordeel (schilderij) → Rechtbanken laten het vaak maken
↪ Twee vrouwen (prostituees) hebben een discussie over een kind, ze
hadden beide een kind, 1 van de twee gaat perongeluk op haar kind liggen
& dit verstikt, ze legt het dode kind in het wiegje van de andere & er is
discussie over welk kind van wie is: het moeder van het levende kind wil
het levende kind terug: Salomon zegt het kind in 2 te hakken: moeder zegt
nee geeft het maar aan de andere > zij is de moeder & krijgt haar kind
2. Rechtsiconologie
= Bezig met meer dan de boodschap, ook de cultuur, alle relaties tussen artiesten &
juristen
Bv. Gerechtigheidstaferelen = voorstelling van de ideale gerechtigheid met de
bedoeling zowel de rechters als het publiek een spiegel voor te houden ⇒ laten
maken door rechtbanken
1
, Bv. Leerboeken: boeken met miniaturen & later met grafures: waar niet alleen
wordt uitgelegd hoe het recht in elkaar zit maar ook een prent (veel konden niet
lezen) ⇒ Bv. Joos de Damhouder: heeft enorme bijdragen gegeven tot de
visuele kennis van het recht: heeft handboeken gepubliceerd met prenten
→ Hij beschrijft hoe een strafproces plaatsvond van misdrijf tot executie
⇒ Hij was niet origineel: halve eeuw voor hem was er een man in Gent =
Philips Wielant, zijn vader was een jurist, hij gaat rechten studeren in Leuven
> hij vindt het recht voorbijgestreefd ⇒ maakt een synthese van het positieve
en het geleerde recht
> Begin van de 16de eeuw = hij genoodzaakt om moeilijke begrippen uit te
leggen & ontwierp termen die die in het dagelijks leven gebruikt werden
⇒ Joos heeft dit gebruikt, geupdate & prenten bijgevoegd
・Geschreven bronnen:
Historische bronnen = welke bronnen uit het verleden zijn tot ons gekomen
Rechtsbronnen = waar komt het recht vandaan / hoe kwam het tot stand / ...
Materiële rechtsbronnen:
↪ Religie, klimaat, politieke,.. geeft inhoud aan het recht
→ Religie: rechts is goed > we rijden rechts
→ Siesta: het weer is te warm, je krijg een pauze
- Formele rechtsbronnen
↪ Als er formele rechtsbronnen zijn, zijn er sowieso materiële bronnen ⇒ formele
rechtsbronnen is de vorm van de rechtsbron
1. Wetgeving
→ Probleem: toepassing???
Bv. Een tekst van 1500 zegt dat het verplicht is iets te drukken zonder
koninklijke toestemming: wat betekent dit? - werd er zoveel gedrukt dat je
koninklijke toestemming moet vragen? werd er niet gedrukt door die
wetgeving?
⇒ Hoe, waarom,.. werd iets toegepast?
2. Rechtspraak
⤷ Er is wel al toepassing, maar het is niet altijd bewaard, het was pas laat dat de
verschriftelijking opkwam want het was rechtSPRAAK
→ Probleem: verschriftelijking graad???
3. Rechtsleer
→ Probleem: de praktijk, standpunt????
1. De gewoonte
2. Algemene rechtsbeginselen
⇒ Als we ons enkel op die bronnen baseren zal je niet veel te weten komen
2
, - Rechtstoepassingen: in vonnissen, contracten e.a. documenten
→ Probleem: strafrecht:
⤷ Aangifte? Vervolging? ‘compositie’/’minnelijke schikking’? Genade/gratie?
⇒ Het is niet zeker dat een regel die toegepast wordt wel gerealiseerd wordt: als je
wilt
nagaan hoeveel mensen wegens belediging veroordeelt zijn & je wilt dit bestuderen
met het inkomsten register van de boetes
⇒ Als je een feit hebt zal er vaak geen getuigen zijn, geen omstanders,..
Voorbeeld:
> op de 100 gevallen zullen er misschien 50 zijn waar omstanders zijn > van die 50 zullen er
45 zijn die aangifte doen > het openbaar ministerie gaat na of het ernstig genoeg is of
bewezen is > er zijn allerhande reden om niet te vervolgen bv. omdat personen die het
moeten onderzoeken geen tijd hebben > 40 worden voor onderzocht & die kunnen naar de
rechtbank > je kan voor de rechtbank je verdediging nemen, de rechter kan je vrij pleiten >
35 worden er veroordeelt > er is een vonnis > uiteindelijk ⅓ (24) die hun boete effectief
betalen > het openbaar ministerie kan ook nog zeggen dat in het vooronderzoek blijkt dat je
schuldig bent: als je jezelf schuldig acht moet je nu 50 euro & wordt je niet vervolgd (komt
niet op strafblad) + geen proces > als die 35 dat werden veroordeelt werden een brief sturen
naar de koning om hun straf kwijt te schelden (genade/gratie) ⇒ dan moet je ook niet
betalen
1.2 De oudste bronnen
⇒ Vinden we in het Middellandse Zeegebied:
- Recht (Rome)
- Religie (Jeruzalem)
- Ratio (Athene)
⇒ RRR
Romeinse recht = heel belangrijk voor ons rechtsysteem
・Waarom in het Middellandse Zeegebied:
⇒ Hier zijn eerst de geschreven bronnen = Schriftstelsels (spijkerschrift; hiërogliefen)
⤷ In tegenstelling tot indirecte bronnen voor onze streken
⇒ De eerste steden bevonden zich hierrond
・Waar?: Vruchtbare halve maan
↪ Rechtsteksten in vruchtbare halve maan:
⤷ Wanneer: ong. 2000 v.Chr.
⤷ We weten niet zeker of die geschriften wel wetten waren > we mogen het geen
wetboeken noemen
⇒ Veel van die regels gaan over wat nu publiekrecht is en dat gaat over de
organisatie van de macht
⇒ Gevaar voor Hineininterpretierung: met onze concepten van nu de teksten van vroeger
te interpreteren
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rsmrckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now