Samenvatting van het vak Overzicht van de historische kritiek gegeven door prof. De Koster.
Samenvatting van de ppt, (grondige) lesnotitie's & de delen van het boek die werden doorgegeven als te kennen.
Geslaagd in eerste zittijd met een 15/20.
De pagina's die werden doorgegeven door prof. de koster
July 25, 2022
44
2021/2022
Summary
Subjects
overzicht van de historische kritiek
m de koster
samenvatting
Connected book
Book Title:
Author(s):
Edition:
ISBN:
Edition:
Written for
Universiteit Gent (UGent)
Criminologische Wetenschappen
Overzicht Van De Historische Kritiek (B001630A)
All documents for this subject (22)
Seller
Follow
rsmrckx
Reviews received
Content preview
Overzicht van de historische kritiek
Voorbeelden + blauwe kaders niet kennen maar wel eens lezen (detail zorgt voor meer punten)
Inleidende les
- Systematische kritische reflectie bij verzamelen, evalueren en verwerken van informatie
・Essentiële academische vaardigheid
・Wezenlijke vaardigheid om als kritisch burger in hedendaagse samenleving te navigeren
- Verleden en geschiedschrijving beide “geschiedenis”, maar niet hetzelfde!
・Verleden is voorbij > enkel sporen van feiten van het verleden
・Geschiedschrijving: werken met sporen + constructie taal en tekst
↪ 1 historisch werk = 1 ‘lezing’ van (delen van) verleden
・Lezing door historici is selectief > bepaalde groepen en gebeurtenissen uit verleden
amper aanwezig, lang ‘verborgen’ in geschiedschrijving…
↪ Vrouwen, minderheden, lagere sociale klassen, enz.
- Kernprobleem: relatie feit ~ verhaal
1. De bron (bvb. ooggetuige) geeft reeds intepretatie van feiten
2. De onderzoeker evalueert & interpreteert deze bron opnieuw
3. De onderzoeker bouwt een bredere interpretatie tot rapport
↳ In hoeverre staat het onderzoeksrapport in verband met de feiten
↳ Het rapport zal altijd een weerspiegeling zijn van een bepaalde blik
op de feiten
- Feiten vs. uitspraken over feiten
・Empirisme: via directe zintuiglijke waarneming (bv. zien) tot waarachtige kennis komen
・Maar: waarneming berust op detectie- en identificatieprocessen
・Detectie- en identificatieprocessen worden aangeleerd!
↪ Je ziet wat je sneller herkent, wat je kent van je eigen normen/waarden/ervaringen/..
zal maken dat je bepaalde situaties sneller zal herkennen dan anderen
Bv. Bepaalde iconische foto’s (9/11, …) worden herkend door veel mensen, niet
door Japanners)
▫ Leefmilieu, opvoeding, taal, culturele constellatie, …
▫ Elk informatiesysteem, ook de mens, kan wereld slechts benaderen vanuit eigen
referentiekaders > kan slechts die aspecten van wereld als “feiten” onderscheiden waarop
zijn referentiekader meest is ingesteld
→ Geen waarneming zonder interpretatie!
→ Geen “objectieve” toegang tot feiten!
→ Getuigenissen geven geen feiten, maar uitspraken over feiten!
↳ BELANGRIJK!!! (examen)
- Voorbeeld: Het einde van Louis XVI
↪ Pierre is een aanhanger van Louis
“DE koning…” → Hij is het er niet mee eens
↪ Jean is een tegenhanger
“Burger Capet (echte naam van Luis, hij veegt
adellijke titel weg) + terechtgesteld (gerechtigheid)
⇒ Twee verschillende ooggetuigen geven een
totaal andere versie van hetzelfde feit
1
,- De illusie van “objectieve waarneming”
・Denkoefening: onbetrokken Jeannette → Moet zogezegd neutraal zijn
↪ Totaal neutraal blijven is bijna onmogelijk
↪ Wanneer je neutraal wilt blijven laat je ook bepaalde info weg
・Elke weergave van feiten = selectief
・Elke waarneming = interpretatie = subjectief
▫ Observatie gebeurt niet passief, maar actief via begrippen & taal
・Géén principieel verschil tussen waarnemen van feiten & interpreteren van feiten!
↪ Gebeurt ALTIJD gelijkertijd
・Opgelet voor naïeve interpretatie subjectief-objectief
▫ Subjectiviteit van waarneming duidelijker aan de orde bij controversiële (aspecten
van) feiten / contrasterende waarnemingen
▫ “Objectieve feiten” = algemeen geaccepteerde interpretaties
↪ Objectieve feiten zijn eigenlijk algemeen geaccepteerde interpretaties, het is een
courante interpretaties die vaak voorkomen (BELANGRIJK)
Deel I: Typologie van de bronnen
↪ 2 niveaus
・Uitwendige historische kritiek
・Inwendige historische kritiek: de inhoud
- Historische bronnen?
・Wat is een bron? = Alles waaruit men bewijzen put voor wat men beweert
・Wat zijn historische bronnen?
▫ Artefacten: materiële overblijfselen door de mens gemaakt (bv. werktuigen
▫ Natuurlijke overblijfselen (bv. botten, pollen, ..)
▫ Landschap
▫ Teksten (! zijn ook artefact)
▫ Visuelebronnen: afbeeldingen, schilderijen, foto, film,.. (artefact & ‘verhaal’)
- Overblijfselen vs. getuigenissen
・Overblijfselen ‘van’ het verleden ・Getuigenissen ‘over’ het verleden
↳ Voorwerpen/artefacten die ‘uit’ het verleden = Overleveringen
tot ons gekomen zijn ▫ Geschreven ‘teksten’ of
▫ Materiële voorwerpen mondelinge getuigenissen
▫ Zijn alleen al door hun bestaan een spoor ▫ Kan over een effectief bestaande realiteit
van het verleden gaan of een nog te realiseren realiteit
▫ Domein van archeologie ▫ Domein van geschiedenis
・Maar: overlap
↪ Vaak overlap bij historische bronnen
・Belang van ontstaanscontext
・Bewuste vs. onbewuste creatie
↪ Bronnen kunnen bedoeld of onbedoeld informatie bevatten
▫ Voorbeeld bedoelde: PV
▫ Voorbeeld onbedoelde: afvalputten (voor de archeologen is dit heel interessant)
↪ “Unwitting testimony “
Bv. dat de moord op JFK gefilmd werd
Bv. mensen die 9/11 filmde toen het 1ste vliegtuig in het gebouw invloog is unwitting
2
, ・Selectiviteit & betrouwbaarheid
↪ Of het nu een bewuste of onbewuste informatiebron is, ze zijn op 1 of andere manier altijd
selectief > (we zien het altijd door de ogen van degene die het selecteert) ⇒ alles moet op zijn
betrouwbaarheid worden getoetst
Primaire vs. secundaire bronnen
・Primaire bron
▫ Rechtstreekse informatie - gelijktijdig met gebeurtenis
ᇫ Bvb. Brief van Plinius de jongere over vulkaanuitbarsting van Vesuvius in 79 n.C.
ᇫ Middeleeuwse oorkonde m.b.t. landerijen klooster (over eigendommen etc.)
ᇫ Proces-verbaal van politie
・Secundaire bron
▫ Onrechtstreeks – werk van onderzoekers – niveau van reflectie en interpretatie –
gebruikt andere (primaire en secundaire) bronnen om onderwerp te beschrijven
ᇫ Bvb. Livius: schreef over oorlog tegen Hannibal 150 jaar na gebeurtenissen
ᇫ Henri Pirenne, Histoire de Belgique, 7delen, 1900-1932.
↪ Nationale geschiedschrijving: zeer grotesk, nationalistisch,..
↪ Is een secundaire bron, maar om aan te tonen hoe onderzoekers toen aan
onderzoek deden wordt het gebruikt als primaire bron
⇒ Boone: “historische bron” vs. “historisch werk” à bewijs” voor feit vs. “lezing” van deze feiten
Primaire bron Secundaire bron
Verhoor van een meisje door de Artikel over de vervolging van meisjes
Antwerpse jeugdrechter, 12 oktober 1932 door Belgische jeugdrechtbanken tussen
1912 en 1965
↳ Maar: Geen ondubbelzinnig onderscheid
・Gelijktijdigheid?
▫ Bv. Autobiografie
▫ Wat met betrouwbaarheid geheugen/intenties?
・Secundaire als primaire bron?
▫ Bvb. als bron voor evolutie geschiedschrijving
▫ Bij ontstentenis andere bronnen
→ Statuut “primaire” of “secundaire” bron = afhankelijk van vraagstelling en beschikbare
bronnen!
→ Identificatie bronnen – integriteit onderzoeker
→ Geen intrinsiek verschil in betrouwbaarheid!
3
, ↳ Enkele voorbeelden:
1.
→ Een roman van de schrijfster Jane Austen
→ Secundaire bron om bv. info te weten te
komen over man - vrouw relatie
→ Gebruik van romans als primaire bron kan
bv. zijn dat de roman geschreven is met een
bepaald onderwerp met een bepaalde stijl > zo kan
men bv. onderzoeken hoe vrouwelijke schrijfters
andere vrouwen portreteren of de evolutie van
schrijfstijlen,..
2. → Deel van een reisverslag
→ Memoires zijn primaire bronnen
→ Reisverslag van Kuper is ook
een primaire bron, maar haar verslag
bevat citaten van de lezing van degene
die z’n memoires voorstelt & dat is
secundair
Typologie van bronnen
Belangrijkste onderscheiden:
Typologie:
1. Geschreven bronnen
Niet-verhalende geschreven bronnen
- Opgesteld door openbare of private instantie, instelling of administratie
- Regelen belangen tussen partijen of scheppen rechtssituatie
- Verder onderscheid
・Diplomatische bronnen
▫ Hebben meestal een soort juridische dimensie
▫ Creëren of vaststellen van een rechtssituatie
▫ Bv. wetteksten, vonnis, arrest, contract, …
↪ Proces verbaal van de politie is een diplomatische bron
・Bronnen van sociale boekhouding
▫ Weerslag van machtsuitvoering en beheer van (openbare of private) administraties,
ondernemingen of verenigingen
▫ Bv. notulen van vergaderingen, belastingslijst, parochieregisters, …
Verhalende geschreven bronnen
= “Narratieve teksten”
- Geen praktische rol in één of andere administratie
- Doel = een bepaalde boodschap doen overkomen
- Motief = tijdgenoot of nageslacht te beïnvloeden, te informeren en/of te ontspannen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rsmrckx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.60. You're not tied to anything after your purchase.
