Passend onderwijs
Onderwijsassistent
Thema 1 De leerling volgen
1.1 Voortgangsregistratie en het leerlingvolgsysteem
Voortgangsregistratie is het vastleggen van de voortgang van de leerling. Het
proces dat de leerling in elke klas doorloopt, wordt vastgelegd.
Het doel van registreren van leerling gegevens is het inzichtelijk maken van de
leerweg die de leerling aflegt. Dit geeft de leerkracht mogelijkheid om tussentijds bij
te sturen als hij ziet dat iets niet helemaal volgens plan verloopt. Daarnaast moet
een school kunnen verantwoorden waaraan wordt gewerkt.
Het resultaat, de ontwikkeling, het gedrag en verzuim worden geregistreerd.
De resultaten worden zichtbaar doordat leerlingen opdrachten en toetsen maken en
in werkboeken werken. Het gedrag van de leerlingen wordt geobserveerd door de
leerkrachten, zodat zij op die manier kunnen handelen en lesaanbod kunnen
bijsturen. Het observeren en vastleggen van opvallende gedragingen zorgt ervoor
dat je op zoekt naar de reden voor het gedrag. Als basisschoolkind ben je
leerplichtig en mag je dus niet zomaar wegblijven van school. Door dit vast te
leggen, kunnen scholen bijhouden of het verzuim geoorloofd of ongeoorloofd is.
Leerlingen in het voortgezet onderwijs zijn volledig leerplichtig tot ze 16 zijn. daarna
hebben ze kwalificatieplicht tot ze 18 zijn. Dit betekent dat ze verplicht zijn om de
beginselen van een beroeps te leren, zodat ze kunnen starten op de arbeidsmarkt.
Het leerlingvolgsysteem (LVS) is een digitaal systeem waarin een school alle
benodigde gegevens kan opslaan. Het systeem geeft een overzicht per leerling en
per klas en zelfs per school. De gegevens maken deel uit van een leerlingdossier.
Als er plannen zijn gemaakt om een leerling te helpen bij een bepaald probleem, dan
worden die ook opgenomen in het leerlingdossier.
Genormeerde en methodeonafhankelijke toetsen
Genormeerde toetsen (standaard toetsen) zijn methodeonafhankelijk. Dit wil
zeggen dat er geen methode nodig is om toetsstof uit te halen. Met een
genormeerde toets beoordeel je dan ook standaardvaardigheden. Dat zijn
vaardigheden die elke basisschoolleerling aan het einde van de basisschool moet
beheersen (DMT).
Deze toetsen zijn vaak cumulatief. Dit betekent dat ze een opbouw hebben van
makkelijk naar moeilijk. Hierdoor wordt de vooruitgang duidelijk zichtbaar.
Methodeafhankelijke toetsen horen wél bij een methode. Deze worden vaak aan
het einde van een hoofdstuk, thema of blok aangeboden. Met het maken van dit type
toetsen wordt het voor de leerkracht zichtbaar in hoeverre de leerling de
aangeboden stof beheerst.
1.2 Verschillende vormen van monitoren
Er bestaan veel verschillende manieren waarop je leerlingen kunt monitoren. Dit kan
in een onderwijsleersituatie of in een vrije situatie.
Observeren is actief, bewust en doelgericht waarnemen. Dit kun je doen op elk
moment van de schooldag. Kenmerkend is dat je geen oordeel hebt over wat je
waarneemt (objectief). Je benoemt / beschrijft alles wat je ziet en hoort.
,Vragen stellen wil je achter iets specifieks komen, dan kun je dit tijdens een gesprek
aansnijden. Interacteren houdt in dat je contact maakt met de ander, dat er een
dialoog is.
Werk bekijken hieraan kun je zien wat een leerling wel en niet beheerst. Het is
belangrijk dat je alert bent op het ontdekken van een trend > een opvallend antwoord
of maniertje dat regelmatig terugkomt bij de leerling.
Toetsen
Schoolrapport en onderwijskundig rapport; alle gegevens die over een bepaalde tijd
door monitoring zijn verzameld, worden meegenomen tijdens het maken van een
schoolrapport en een onderwijskundig rapport. In dit rapport worden vorderingen
rondom het leren van de leerling opgenomen. Het niveau wordt beschreven, maar
ook of de leerling extra ondersteuning nodig heeft en hoe vaak hij afwezig was.
Verder wordt er een overzicht gemaakt van leerlingkenmerken, met daarin informatie
over zijn werkhouding en sociaal – emotioneel functioneren. Dit rapport moet
volgens de wet worden opgemaakt door de directeur van de school.
Systematisch werken houdt in dat je werkt volgens vaste stappen.
1.3 Ondersteunen bij monitoren
Als OA draag je gericht, actief en effectief bij en maak je het mede mogelijk om goed
in te spelen op de leerbehoefte en ontwikkelingsbehoefte van leerlingen.
Je hebt een goede werkhouding nodig als je ondersteunt bij het monitoren van
leerlingen:
- Objectief observeren
Laat je eigen interpretatie niet meewegen bij wat je ziet.
- Open vragen stellen
Open vragen beginnen met ‘hoe, wat, waar, wanneer en welke’. Door open vragen
te stellen is de kans groter dat je uitgebreid antwoord krijgt.
- Onafhankelijke opstelling bij nakijken
Kijk alleen naar wat zichtbaar is en laat de relatie die je hebt met de leerling niet
meewegen. Werk blind, kijk vooraf niet naar de naam op het schrift
- Waken voor een voorkeursbehandeling
Een voorkeursbehandeling wil zeggen dat je een leerling die je graag mag meer
foutjes of ongewenst gedrag door de vingers ziet. Dit noem je het halo – effect.
Doordat je jouw relatie met de leerlingen afzonderlijk laat meewegen, kun je de
beoordeling op voorhand positief of negatief beïnvloeden.
- Overleggen
Door informatie te delen er samen over te praten, kom je sneller tot nieuwe
inzichten. Zo zorg je dat de leerkracht passende, nieuwe leerdoelen kan maken.
1.4 Verschillende systemen
Cito is schoolbreed bruikbaar. Het systeem heeft een aantal kenmerken:
- Werkt met genormeerde, methodeonafhankelijke toetsen
- Heeft een toetskalender, waarop staat wanneer en wat je moet toetsen
- Heeft toetsen voor leerlingen die slecht zien of braille lezen
,DLE-LVS is doorontwikkeld onder de naam schoolvaardigheidstoetsen (SVT’s).
Dit zijn toetsen waarmee schoolvaardigheden van leerlingen rondom verschillende
vakken kunnen toetsen en volgen. Kenmerken:
- Geschikt voor groep 3 tm 8
- Genormeerde en methodeonafhankelijke toetsen
- Systeemonafhankelijk > resultaten kunnen ook in andere LVS – systemen
ingevoerd worden
PRAVOO, voor groep 1 & 2. Kenmerken:
- 10 verschillende observatie – items : kring – spelen – werken – taal –
motoriek – rekenen – auditieve en visuele waarneming – redzaamheid –
afscheid nemen
- Volledig digitaal
- Geschikt om opbrengstgericht te werken
1.5 Wetgeving
De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) zorgt ervoor dat scholen gegevens
correct verwerken en of delen met anderen. Hierbij moeten ze rekening houden met:
Gegevens verzamelen
Alleen als de reden duidelijk wordt aangegeven.
Duidelijk doel
Bijvoorbeeld contactinformatie van ouders, opa en oma als de leerlingen op
schoolreisje gaan in geval voor nood.
Grenzen
Niet meer verzamelen dan nodig voor het doel
Transparantie
School moet eerlijk en transparant zijn over de gegevens die zij verzamelt. Een
school moet ten alle tijden kunnen vertellen wat voor gegevens er verzameld zijn en
wat het doel was. Ook moet een school kunnen uitleggen hoe zij omgaan met de
gegevens.
Toestemming
Een school heeft toestemming nodig als zij foto’s en filmopnamen van leerlingen
openbaar wil maken.
Medezeggenschapsraad
In de MR wordt besproken welke regels gelden rondom het vastleggen van
persoonsgegevens. Nieuwe regels of wijzigingen worden altijd eerst door de MR
besproken.
1.6 Verdieping: DL en DLE
DL staat voor Didactische Leeftijd. dit vertelt hoe lang een leerling onderwijs heeft
gevolgd en wat zijn gemiddelde niveau zou moeten zijn.
DLE staat voor Didactische Leeftijdsequivalent. Dit toont pas echt het niveau van
een leerling. Een DLE – score kan dus afwijken van de DL van een leerling.
, Één DL staat voor het volgen van één maand onderwijs. Een schooljaar duurt
gemiddeld 10 maanden, dus aan het einde van een schooljaar heeft een leerling een
DL van 10.
De DLE kan hiervan afwijken, want een leerling kan altijd achterlopen of voorlopen.
De DLE is lager voor een leerling met een achterstand en hoger voor een leerling die
vooruit loopt op de lesstof. Een DLE wordt vastgesteld na het afnemen van
genormeerde, methodeonafhankelijke toetsen.
De telling van de DL en DLE start bij aanvang vanaf groep 3.
Het DLE zegt iets over het ontwikkelingsperspectief van de leerling: hoe denkt de
school aan de hand van zijn scores over zijn verdere ontwikkeling?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nina_van_eersel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.24. You're not tied to anything after your purchase.