Les 1.1
Doelen:
★ Benoemen uit welke verschillende niveaus (van microscopisch tot macroscopisch
niveau) het menselijk lichaam is opgebouwd.
★ Beschrijven wat de belangrijkste functies zijn van de 11 orgaanstelsels (onderdeel
van het macroscopisch niveau).
★ Beschrijven hoe deze orgaanstelsels hun onderlinge evenwicht behouden door
middel van homeostase.
Orgaanniveaus:
1. Chemisch niveau (atomen en moleculen)
2. Celniveau
3. Weefselniveau (cellen van hetzelfde type hebben samen een functie)
4. Orgaanniveau
5. Orgaanstelsel niveau
6. Organismeniveau
Alle 11 orgaanstelsels:
❖ Huid (warmteregulatie, bescherming tegen ziekteverwekkers)
❖ Botten (bescherming, beweging, bloedcellen maken)
❖ Spieren (bescherming, beweging, stevigheid, warmte)
❖ Zenuwen (snelle signalen/opdrachten, coördineren orgaanstelsels)
❖ Endocrien (hormonen maken, trage signalen aan lichaam geven, langdurige
verandering orgaanstelsels)
❖ Cardiovasculair (O2 naar organen, CO2 naar longen, transport van stoffen)
❖ Ademhaling (O2 lichaam in, CO2 lichaam uit, geluid)
❖ Lymfe (vocht afvoer, aanvoer en afweer)
❖ Spijsvertering (aanvoer/afvoer, voedingsstoffen/afvalstoffen)
❖ Urine (afval uit lichaam, reguleren bloeddruk en bloedsamenstelling/bloedvolume)
❖ Voortplanting (voortplanten, hormonen maken)
Homeostase: het constant houden van het intern milieu
- Negatieve terugkoppeling
● Actie: iets omhoog of iets omlaag bijstellen naar het setpunt
● Reactie: correctie terug naar setpunt
● Homeostase
- Positieve terugkoppeling
● Actie: versterking of over-stimulatie, overmatige reactie
● Reactie: leidt tot verandering of ziekte in het lichaam
1
, ● Geen homeostase
Les 1.2
Doelen:
★ Benoemen uit welke organellen de cel bestaat en wat hun functie is.
★ Beschrijven wat het verschil is tussen mitose en meiose en wat de functie van beide
celdelingen is.
★ Benoemen wat de vier verschillende (hoofd-) weefseltypen zijn en wat hun functie is.
Opbouw van een cel:
- Plasmamembraan -> vili (darm/nier), oppervlaktevergroting
- Celkern -> (DNA)
- Cytosol -> organellen
Celkern (nucleus)
- Chromosomen liggen in celkern
- Chromosomen bestaan uit opgerold DNA
- Genen zijn stukjes DNA
- DNA geeft via genen instructies aan de cel wat hij moet gaan doen
Organellen in het cytosol:
- Mitochondriën -> maken energie voor de cel (ATP)
- Ribosomen (vrij of gebonden aan ER) -> maakt eiwitten (proteïnen)
- Endoplasmatisch reticulum (ER) -> maakt suikers (koolhydraten), vetten (lipiden),
bewerkt eiwitten en opslag voor en transport naar;
- Golgi-apparaat -> beperking, opslag en verpakking van eiwitten/suikers/vetten
Lichaamscellen bevatten 46 chromosomen
- 22 paar autosomen
- 1 paar geslachtschromosomen
- XX meisje, XY jongen
Mitose:
❖ Cel gaat delen bij; verwonding, groei, vernieuwing
❖ Zenuwcellen en spiercellen delen nauwelijks, epitheelcellen veel
2
, ❖ Vindt plaats in lichaamscellen
Mitose in stappen:
● Interfase: verdubbelen organellen/DNA
● Profase: trekdraden, DNA rolt op
● Metafase: chromosomen in equatorvlak
● Anafase: chromosomen uit elkaar
● Telofase: celdeling, uitrollen DNA
Verschil meiose en mitose:
Lichaamscellen
-> Celdeling via mitose
-> Product: 2 genetisch identieke dochtercellen (n=46)
Geslachtscellen (gameten:sperma/eicel)
-> Celdeling via meiose
-> Product: 4 dochtercellen die genetisch verschillend zijn van ouder cellen en elkaar (n=23)
Epitheelweefsel:
- Bekleding (deklaag) van holten, klieren en buizen, het lichaam (huid)
- Epitheelweefsel staat in verbinding met buitenwereld
- Is dus vaak niet steriel (= bevat bacteriën, etc.)
- Functies:
● Bescherming: tegen schaven, uitdroging, pathogenen (=ziekteverwekkers)
● Doorlaatbaarheid reguleren: stoffen die het lichaam in en uit willen
● Zintuigfunctie: tast, temperatuur
● Klierproducten -> zweet, borstvoeding, darmsap
Bindweefsel:
- 3 soorten in het lichaam:
1. Bindweefsel strikt: vetweefsel, pezen, banden
2. Vloeibare bindweefsels: bloed, lymfe
3. Steunweefsel: kraakbeen, beenweefsel
- Functies: stevigheid, bescherming, transport van stoffen, opslag energie, verdediging
Spierweefsel:
3 soorten spierweefsel in het lichaam:
1. Skeletspierweefsel: rondom de botten, willekeurig
2. Hartspierweefsel: onwillekeurig
3. Glad spierweefsel: in bloedvaten, blaas, luchtwegen, onwillekeurig
Zenuwweefsel:
- In hersenen, ruggenmerg en in de periferie (=lichaam)
3
, - Neuronen: zenuwcellen
- Gliacellen: helpercellen
- Functie: prikkelgeleiding, aansturing van het lichaam
Les 1.3
Doelen:
★ Benoemen wat de begrippen gezondheid, ziekte, draagkracht, draaglast en
decompensatie inhouden.
★ Een ziekte beschrijven.
★ Benoemen welke ziekteprocessen ten grondslag liggen aan ontstekingen, infecties
en een falende afweer.
Het afweersysteem
1. Aspecifieke afweer:
- Valt meerdere typen ziekteverwekkers aan
- 1ste linie: huid en lichaamsholten
- 2de linie: fagocytose + koorts
- Weerstand blijft gelijk na herhaalde infectie
2. Specifieke afweer:
- Valt één type ziekteverwekker aan
- 3de linie: T-lymfocyten, B-lymfocyten
- Weerstand neemt toe na herhaalde infectie
Ontsteking:
- Oorzaak: pathogenen, trauma, chemische stoffen, auto-immuun
- Kenmerken van een ontsteking:
● Calor: warmte
● Rubor: roodheid
● Tumor: zwelling
● Dolor: pijn
● Functio laesa: geen functie meer
- Ontsteking geeft vasodilatatie en verhoogde permeabiliteit vaatwand:
● Antistoffen aanvoer
● Celresten worden afgevoerd
● Beschadigd weefsel wordt gerepareerd
● Pijnsignalen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller britthollink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.87. You're not tied to anything after your purchase.