Summary
Samenvatting Levenslooppsychologie
- Course
- Institution
- Book
Getypte samenvatting van de hoorcollege’s en het boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lorevancauwenbergh
Content preview
Levenslooppsychologie1. Terreinverkenning
Definitie ontwikkelings-/ levensloop psychologie = de studie van het gedrag tijdens de verschillende
levensfasen
Gedrag = wijze waarop mensen zichzelf en de wereld waarnemen, hoe ze denken en fantaseren en
welke gevoelens en verlangens ze daarbij ervaren
Overt gedrag = direct zichtbaar
Covert gedrag = niet direct zichtbaar
Opdracht = registreren van de verschillende gedragsaspecten en integreren van al deze gegevens
Moeilijk om een geïntegreerd beeld te ontwikkelen
o Veel feiten en inzichten verzameld binnen de levenslooppsychologie
o Verschillen in visie en uitgangspunten bij de onderzoekers
o De complexiteit van het ontwikkelingsproces
1.1 Een korte historiek.
Psychologie heeft een ver verleden maar een vrij korte geschiedenis
1.1.1 De verre voorgeschiedenis.
Voedingsbodem van de wetenschap
Bestaat uit spontane vragen en de flarden inzichten die bij mensen opkomen tijdens hun
alledaagse bezigheden
Op basis van ervaringen ontstaan denkbeelden over
Hoe de wereld in elkaar zit
Hoe bepaalde gebeurtenissen komen en gaan
Hoe het leven verloopt van aan de geboorte tot de dood
Vastgelegd in de taal in de vorm van mythen en zegswijzen
! Dat alles maakt deel uit van wat we de voorwetenschappelijke of intuïtieve ontwikkelingspsychologie
noemen !
Filosofen
Voorbeeld Cicero
o Kwam tot een meer genuanceerd inzicht met betrekking tot de levensfasen van de
mens
Factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling vanuit een theoretische interesse
o Nativisten (Jean-Jaques Rousseau) : we worden als mens uiteindelijk wat de natuur
ons heeft meegegeven, alles ligt min of meer vast vanaf de geboorte
o Empiristen (Locke) : legden de nadruk op de rol van ervaringen en opvoeding, ieder
kind kan alle kanten uit
Opvattingen missen de kritische toets van het wetenschappelijk onderzoek
1.1.2 Start van de genetische psychologie.
Babyiografieën
In de 18e en 19e eeuw
Observaties van kinderen en hun vorderingen
! Niet meer louter nadenken over hoe de mens zich ontwikkelt, maar nu rechtstreeks observeren !
! Vooral observaties van eigen kinderen !
, Begin van wetenschappelijke theorie vorming
Geïnspireerd door de evolutietheorie van Darwin
o Geleidelijk aanpassen aan de omgeving, aangepaste genen worden het
gemakkelijkst overgeërfd
Gaf aanleiding tot de recapitulatietheorie
o De evolutie die we doorheen de jaren hebben doorgemaakt, maken we in de
moederschoot opnieuw door in versnelde vorm
Genetische psychologie
o Was eerst uitsluitend kinderpsychologie, ontwikkeling opgevat als een proces dat
uitsluitend genetisch gestuurd was
1.1.3 Omvorming tot een ontwikkelingspsychologie.
Nieuwe onderzoekstechnieken
Statistische methoden (Stanley Hall-1906, Willem Stern-1911, Alfred Binet-1903)
o Stanley Hall-1906: maakte voor het eerst gebruik van vragenlijsten en statistische
procedures om de voorschoolse evolutie van kinderen te bestuderen
o Willem Stern-1911: invoering van transversale onderzoeksmethode
Vergelijken van groepen van opeenvolgende leeftijden met elkaar,
ontstaan van beeld van hoe bepaalde eigenschappen evolueren doorheen
de levensfase
o Alfred Binet-1903: ontwikkeling eerste objectieve intelligentietest
Nieuwe impulsen voor theorievorming
Meer nadruk op de opvoeding (vanuit pedagogische interesse)
Invloed van de ervaringen (behaviorisme)
! Benaming ontwikkelingspsychologie !
1.1.4 Uitgroei tot een volwaardige levenslooppsychologie.
Tot halfweg de 20e eeuw enkel aandacht voor kinderen
Men leek er van overtuigd dat de evolutie nadien stilviel
Puberteit betekende het definitieve afscheid van de kindertijd en het binnenstappen in het
volwassen leven
Ontwikkeling als een levenslang veranderingsproces
Geleidelijke verruiming van de gebiedsomschrijving door de:
o Sociologie: de puberteit of adolescentie
o Medische wereld: problemen met de ouderdom
o Periode van de volwassenheid
Poging tot integratie: levenslooppsychologie
Integratie is nog lang niet voltooid
Ook bij eengemaakte psychologie nog heel wat verschillen in visie en benadering
o Complexiteit van het onderwerp
o Verschillende stromingen en scholen in de psychologie die hun eigen accenten
legden in hun onderzoeksmethodes en theorievorming
Tekst 1.1 methodes om de ontwikkeling wetenschappelijk te observeren
Longitudinaal onderzoek
Gedrag opvolgen in de loop der jaren
Voorbeelden van onderzoek:
o Studie naar hoogbegaafde kinderen
Onderzoek van 75jaar geleden, loopt nog steeds door Lewis Terman.
Groep van 1500 kinderen met een hoog IQ werd elke 5jaar getest.
Leveren informatie over allerhande zaken zoals intellectuele prestaties,
levensduur en persoonlijkheid.
o Inzichten in taalontwikkeling
Door dagelijks op te volgen hoe de vocabulaire van kinderen groeit,
ontdekte onderzoekers welke processen ten grondslag liggen aan het
vermogen om taal te leren gebruiken.
2
, Nadelen:
o Vragen veel tijd omdat onderzoekers moeten wachten totdat deelnemers ouder
worden
o Grote kans van uitval bij deelnemers
o Deelnemers kunnen 'test-wise' worden.
Elke keer dat ze getest worden, beter presteren door gewenning aan de
procedure
Voordeel:
o Kunnen veel informatie opleveren
o Mogelijkheid om naar veranderingen binnen individuen te kijken
Transversaal onderzoek
Ook dwarsdoorsnede of cross-sectionele methode genoemd
Onderzoek van vertegenwoordigers van verschillende leeftijdsgroepen tegelijk
Nadelen:
o We zien geen evolutie
Voordelen:
o Tijdswinst
o Geen kans op test-wise
Problemen bij beide soorten onderzoeken:
Cohorteffecten
o Cohort = een groep mensen die tot dezelfde generatie behoren
o Longitudinaal onderzoek kan enkel uitspraken doen over de evolutie binnen 1
specifiek cohort
o Transversaal onderzoek: sommige verschillen die men vindt zijn eerder te wijten aan
specifieke levenservaringen
Tijdseffecten
o = Vertekeningen die te wijten zijn aan gebeurtenissen die zich voordoen in de
periode waarin de meting plaatsvond
o Transversaal: speelt niet zo'n grote rol omdat alle leeftijden op hetzelfde moment
onderzocht worden
Zou toch kunnen dat sommige leeftijdsgroepen meer dan anderen
beïnvloedt worden door zo'n gebeurtenis
o Longitudinaal: sommige veranderingen die men registreert op een bepaald moment
in een of ander gedragsaspect eerder te maken hebben met een specifieke
gebeurtenis, dan met de levensfase waarin de onderzoeksgroep zich op dat moment
bevond.
Combinatiemethode of sequentiële onderzoeksmethode
Wordt gebruikt om te ontsnappen aan het gevaar van de effecten
3
,
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lorevancauwenbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now