Samenvatting van de lessen van Systeem- en ketenmangement voor de opleiding IVK aan de HHS. Afgerond met een 8.5
3 views 0 purchase
Course
Systeem & Ketenmanagement
Institution
Haagse Hogeschool (HHS)
Dit is de samenvatting vanuit de stof die in de Systeem- en ketenmanagementlessen worden gegeven voor de opleiding Integrale Veiligheidskunde aan de HHS. Ik heb dit vak afgerond met een 8.5 met behulp van deze samenvatting!
Bedrijfstak vs. bedrijfkolom
• Bijna iedereen heeft weleens gehoord van het onderscheid tussen een bedrijfstak en
een bedrijfskolom. Een bedrijfskolom geeft een schematisch overzicht van het proces
waarin grondstoffen afkomstig van een ‘oerproducent’ stapsgewijs worden omgezet
in een eindproduct dat via de detailhandel op de consumentenmarkt wordt
aangeboden. Dit is het basismodel van een keten. In dit vak gebruiken we dit model
ook als uitgangspunt om naar de integrale veiligheidsketen te kijken. Bedrijfstak: zijn
bedrijven die in dezelfde branche werken (bv alle autohandelaren).
Coördinatievormen(/-mechanismen)
• Binnen de keten zijn verschillende coördinatie mechanismen. Er worden drie
behandeld: de mark coördinatie, de hiërarchische coördinatie en de netwerk
coördinatie (veel binnen IVK). Aangezien marktcoӧrdinatie hierin echter niet het
enige afstemmingsmechanisme vormt (zoals in basismodel in zijn ‘zuivere’ vorm),
vullen we dit aan met een ‘stakeholder’-perspectief. Stakeholders maken immers
deel uit van de functionele relaties en processen rondom veiligheidsvraagstukken.
Het is dan noodzakelijk te weten wie bij het werken aan veiligheid een rol spelen en
door welke motieven deze belanghebbenden worden gedreven.
Methodologie
• Oorzaak-gevolg keten. Methodologisch gezien is de eerste stap dat de relaties
worden gemodelleerd in causale verbanden of oorzaak-gevolgketens. Cursisten
zullen hiermee ervaring opdoen met behulp van casestudy’s. De volgende stap is dat
door toepassing van het systeemdenken wordt gezocht naar onderliggende
waardepatronen die de samenwerking in een keten belemmeren of juist stimuleren,
om zicht te krijg
Coördinatiemechanismen
• Marktcoördinatie (vraag en aanbod) Alle partijen blijven autonoom en zitten niet in
een keten, ze bepalen via vraag en aanbod de prijs van een product.
• Hiërarchische coördinatie (‘top-down’)
• Netwerkcoördinatie (interdependentie = wederzijdse afhankelijkheid) blijven
autonoom maar zijn op een bepaald punt van elkaar afhankelijk.
Samenleving en veiligheid
• Veiligheidsbehoefte
• Risicomaatschappij: risico’s komen veel voor, hierdoor kunnen we risico’s moeilijk
beheren.
• Wederzijdse afhankelijkheid
• Integrale veiligheid
Basisbegrippen S&KM
• Keten: “een verzameling van (..) samenhangende economische activiteiten
(schakels): producenten van uitgangsmateriaal (zaad, veevoer), primaire
producenten, producenten van eindproducten, handel, groothandel en
detailhandel”.
• Systeem: een samenstel van elementen waartussen een specifiek patroon van
relaties bestaat, in die zin dat de onderlinge relaties kwantitatief intensiever en
kwalitatief productiever zijn dan de relaties met andere elementen. Een keten gaat
, meer uit van een proces, een systeem gaat meer uit van een structuur waarbinnen
een proces plaats kan vinden.
• Netwerk: Een organisatorisch netwerk is een geheel van onderling afhankelijke
organisaties, die op een bepaalde wijze zijn gebundeld om als collectiviteit een
bepaald doel te bereiken (Van Gils)
Wat is een systeem?
• Een complex geheel waarvan het functioneren afhankelijk is van de delen en de
interacties daartussen
• Een samenstel van elementen waartussen een specifiek patroon van relaties bestaat,
binnen dit patroon gaat men intensiever zowel getalsmatig als kwalitatief met elkaar
om. In die zin dat de onderlinge relaties kwantitatief intensiever en kwalitatief
productiever zijn dan de relaties met andere elementen
Systeemdenken
• Systeemfilosofie (procesdenken)
• Reductionisme (je kijkt naar een of twee elementen afzondelijk in een
systeem) versus holism, systeemdenken werkt holistisch (je kijk naar de
samenhang van elementen binnen een systeem)
• Plato, Aristoteles, Kant en Hegel
• Systeemtheorie
• ASL (von Bertalanffy), biologie, open systeem-benadering, systeemhierarchie,
transdiscipline
• Systeemmethodologie (ITO)
Systeemsoorten
• Fysisch (omringende natuur, bv rivieren)
• Biologisch (levende organismen)
• Ontworpen/kunstmatig (auto)
• Abstract (filosofie, denksystemen)
• Sociaal (familie)
• Menselijke activiteiten (‘human activity system’)
• Het verschil tussen sociaal en menselijke activiteiten is de doelbetrokkenheid.
De relaties in het menselijke activiteiten systeem (bv werk) is anders
doelbetrokken als bij het sociaal systeem.
Sociaal systeem & MAS
• Sociaal systeem: interacties tussen elementen (personen, organisaties) binnen
systeemgrenzen – de interacties maken deel uit van het sociaal systeem. Bv mensen
die in een bus zitten. Mensen die toevalllig bij elkaar zijn.
• Menselijk Activiteiten Systeem (MAS): doelbetrokken interacties tussen elementen ..
etc.
Systeemfilosofie: reductionisme vs. Holisme
• Analytisch (reductionistisch)
• ‘verklaren’
• Systemisch (holistisch)
• ‘begrijpen’, soms ook ontwikkelen. Vooral bij dit vak gebruikt.
, Holisme
• Systeemdenken
• Je probeert een systeem af te bakenen in een omgeving die oneindig complex is.
• ‘geheel’ of ‘heelheid’
• Je bestudeerd iets dat een organische eenheid vormt
• “het geheel is meer dan de som der delen”
• specifiek patroon van relaties
Algemene systeemleer (ASL)
• Systeem en omgeving
• Veelheid aan systemen: families, scholen, politieke partijen, bedrijven,
justitie, etc.
• Omgeving: al het andere (natuur, mensen, andere sociale systemen)
• Wisselwerking tussen systeem en omgeving
• Hoe veranderen sociale (en psychische) systemen zich in verhouding tot hun
omgeving?
• Een omgeving die zelf ook voortdurend verandert
• Systeemgrenzen:
• Handelende subjecten rekenen zichzelf tot bepaalde systemen; zij houden
zich aan bepaalde systeemregels en kennen de systfeeeemgrenzen
• Verandering van systeemgrenzen
• Alleen mogelijk omdat mensen zich oriënteren aan het onderscheid systeem –
omgeving
• Bv.: familie/gezin - school
• Of: hogeschool – bedrijf
• toenemende zelfsturing in het onderwijs
• Identiteit/eenheid t.o.v. andere systemen (omgeving)
• Complexiteit en complexiteitsreductie
• Reducties zijn veronderstellingen voor beleven en handelen
• Vergelijking van systeem en omgeving:
• De omgeving is altijd complexer dan het systeem zelf
• Aanpassing van het systeem aan complexiteit van de omgeving
• Hoe stellen verschillende soorten systemen zich onder
verschillende maatschappelijke voorwaarden in op het
(niveau-)verschil in complexiteit tussen omgeving en systeem?
• Universele aanwendbaarheid: ASL toepasbaar op alle sociale feiten/gegevens
• Differentiëren van het instrumentarium op meerdere niveaus
• Kracht van het systeembegrip
• Omvattende, zeer omvangrijke systemen
• Het omvattende systeem van de maatschappij, omvat alle
tussenmenselijke relaties (‘testcase’)
• Deelsystemen
• Elk deelsysteem is een geval apart, waarvoor de systeemanalyse kan
worden herhaald
• (maar dat geldt mutatis mutandis ook voor de maatschappij als
geheel)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bvhhrlm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
