Summary
Samenvatting Klinische Psychologie 1 NIEUW 3e druk 2015!! incl. reader. Behaald resultaat: 10!
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van de nieuwe module klinische psychologie 1, incl. de reader!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
94 reviews
By: sannedekeijzer • 1 year ago
By: MarliesSophia • 1 year ago
By: christinahuizinga • 2 year ago
By: ithiescheffer • 2 year ago
extensive, easy to read
By: Ittigress • 2 year ago
By: Snoekerd • 2 year ago
By: rutthe • 6 months ago
Seller
Followlydianijenhuis
Reviews received
Content preview
H1 Over klinische psychologie en ‘abnormaal’ gedragVolgens de Amsterdamse hoogleraar Duijker (1959), een van de godfathers van de Nederlandse
psychologie, dient er een onderscheid te worden gemaakt tussen basisdisciplines en
toepassingsgerichte disciplines.
5 basisdisciplines 3 toepassingsgerichte disciplines
Psychologische functieleer Klinische en gezondheidspsychologie
Ontwikkelingspsychologie Arbeids-en organisatiepsychologie
Gedragsleer (sociale psychologie) Onderwijspsychologie
Persoonlijkheidspsychologie
Methodenleer
Generalistische basis-ggz: het naast of met de huisarts inzetten van psychologen voor hulp bij
psychische problemen.
1.1 Het terrein van de klinische psychologie
Reber, 2004; Het gebied van de psychologie dat zich bezig houdt met afwijkend, slecht aangepast en
abnormaal menselijk gedrag. (diagnose, classificatie, behandeling, preventie en onderzoek).
Het gaat met name om afwijkingen die lastig zijn voor de persoon zelf of zijn omgeving. Met
afwijkingen in gunstige zin houden klinisch psychologen zich doorgaans niet bezig.
-Afwijkingen van de norm kunnen betrekking hebben op verschillende aspecten van het menselijk
functioneren:
1. Individuele persoon, waarbij sprake kan zijn van afwijkende: (vaak combinatie van)
Gedragingen (bv. excessief drinken)
Gedachten (bv. dwanggedachten)
Belevingen (bv. extreme angsten)
2. Relaties met andere mensen, wat vervolgens weer een gevolg kan hebben voor het gedrag, de
gedachten en belevingen binnen het individu.
Essentieel daarbij is dat ‘abnormale’ gedragingen, gedachten en gevoelens alleen kunnen worden
verklaard tegen de achtergrond van normale processen.
-Onderscheid met andere relevante vakgebieden
* Persoonlijkheids-psychologen bestuderen de verschillen tussen mensen op het gebied van
capaciteiten en eigenschappen in het algemeen.
* Gezondheidspsychologen zijn generalisten (opleiding van 2 jaar) en klinisch psychologen zijn
specialisten (opleiding van 4 jaar: 2 jaar gz, daarna nog 2 jaar).
* Psychiaters Zijn medisch opgeleid en hebben meer verstand van de biologische aspecten van
mentale stoornissen.
o De opleiding van klinisch psychologen richt zich meer op empirisch onderzoek
1.2 Aspecten van ‘abnormaal’ gedrag
Seligman, Walker en Rosenham (2001) beschreven 7 factoren van (ab)normaal gedrag: (om van
abnormaliteit te kunnen spreken, moet er min. 1 aspect zich voordoen)
1. Persoonlijk lijden:
o Persoonlijk lijden is niet voldoende om van pathologie te kunnen spreken. (iedereen wel eens)
o Een psychische stoornis hoeft niet noodzakelijkerwijs met persoonlijk lijden gepaard te gaan
2. (Dis)functionaliteit van het gedrag;
o Het gaat dan vooral om de vraag of de persoon in staat is beroepsmatig te functioneren en
bevredigende relaties met anderen te onderhouden.
o Gedragingen kunnen ook disfunctioneel zijn omdat zij het welbevinden en het functioneren van
anderen verstoren.
o Niet elk gedrag dat het functioneren van anderen ontregelt is een symptoom van een psychische
stoornis, gedrag kan ook ‘gewoon’ normoverschrijdend zijn. (inbreker>gevoel veiligheid)
1
, 3. Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag: als mensen in het gedrag van een ander geen logica of zin
kunnen ontdekken zijn zij geneigd die ander als ‘abnormaal’ te bestempelen. (boulimia/psychose)
4. Onvoorspelbaarheid en controleverlies: Mensen hebben de behoefte hun omgeving en hun eigen
leven zoveel mogelijk te beheersen. Een dergelijk gevoel van beheersing kan alleen ontstaan als het
gedrag van anderen enigszins voorspelbaar is. In een onvoorspelbare omgeving zullen velen zich
kwetsbaar en bedreigd voelen. Seligman et al. onderscheiden 2 typen situaties waarin gedrag veelal
als controleverlies (en daardoor vaak als abnormaal) zal worden geïnterpreteerd:
1. Ontremd gedrag; Situaties waarin de regels die gewoonlijk het gedrag van een persoon sturen,
plotseling niet meer werkzaam zijn. (bv. vriendelijke persoon die ineens een woedeaanval krijgt)
2. Situaties waarin de toeschouwer de oorzaak of aanleiding van gedrag dat hij waarneemt, niet kent
en op dat moment ook niet kan achterhalen. (goede reden voor gedrag = niet gek)
-Ook hier geldt dat onvoorspelbaarheid en controleverlies op zich geen voldoende redenen zijn om
een psychische stoornis te veronderstellen.
5. Opvallend en onconventioneel gedrag: bij de beoordeling van het handelen van anderen kiezen
mensen vaak hun eigen (potentiële) gedrag als maatstaf. Gedrag dat sterk afwijkt van de wijze
waarop zij zich zelf gedragen, zullen eerder als abnormaal of ongebruikelijk gevonden worden. Als
dat gedrag opvallend is, is het oordeel ‘abnormaal’ nog waarschijnlijker.
o Of gedrag opvalt, is in belangrijke mate afhankelijk van hoe vaak dat gedrag voorkomt (of
verondersteld wordt voor te komen).
o Alleen als mensen opvallend of non-conformistisch gedrag ook sociaal onwenselijk achten, zijn zij
geneigd dat gedrag pathologisch te vinden.
o Opvallend gedrag dat wenselijk wordt geacht en alleen in statistische zin afwijkt (bv. heel goed
kunnen toneelspelen), zal niet snel als pathologisch worden beoordeeld.
6. Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij anderen teweegbrengt; Als iemand gedrag vertoont
waarmee de ongeschreven regels in een bepaalde cultuur worden overschreden, kan dat bij anderen
een gevoel van onbehagen (observer discomfort) teweegbrengen.
o Door dit onbehaaglijke gevoel zijn anderen geneigd om het gedrag ‘abnormaal’ te vinden.
o Het gaat hier niet om regels die mensen in hun jeugd expliciet leren, maar om impliciete sociale
verwachtingen. Deze impliciete regels worden door Scheff Restregels genoemd en men wordt zich
hier vaak pas bewust van als iemand ze overschrijdt. (bv. gesprek>fysieke afstand, in ogen kijken)
7. Het overtreden van morele normen; Mensen vellen een moreel oordeel over gedrag. Dat doen zij
d.m.v. hun opvattingen over hoe mensen zich zouden moeten gedragen. Vaak gaat dat over een
oordeel in termen van goed en kwaad, waarbij ‘slechte’ gedragingen ‘abnormaal’ worden gevonden.
o Naarmate gedrag van een ander minder overeenkomt met de eigen ideeën over optimaal
functioneren, neemt de kans toe dat wij het desbetreffende gedrag ‘abnormaal’ vinden.
Definitie psychische stoornis door American Psychiatric Association (APA):
Nadruk op de nadelige gevolgen die een gedrags- of psychologisch syndroom (dwz: een groep
samenhangende symptomen) voor de betrokkene kan hebben. Psychische stoornissen worden
gedefinieerd door clusters van disfunctionele gedragingen, die samengaan met: (1) persoonlijk lijden,
of met (2) een verslechtering van het functioneren (bv. werk of persoonlijke relaties).
De DSM-5 benadrukt dat het geen mensen classificeert, maar de stoornissen die mensen hebben.
Om te voorkomen dat de definitie van mentale stoornissen een instrument zou worden voor sociale
repressie, zijn bovendien 3 ‘uitsluitende omstandigheden’ geformuleerd:
1. te verwachten en cultureel aanvaarde reacties (bijv. rouw om dood van familielid).
2. deviant gedrag dat voortvloeit uit het behoren tot een politieke, religieuze of seksuele minderheid.
3. niet voortkomen uit een persoonlijk conflict tussen het individu en de maatschappij (zoals
pogingen om uitdrukking te geven aan de eigen individualiteit door excentrieke kunstenaars).
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lydianijenhuis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now