Ethiek = Systematische reflectie op wat goed en wat slecht is
= reflecteert over de moraal (het doen en laten van mensen, groepen, culturen…)
= wetenschap
Filosofische oefening
Wat betekent het om mens te zijn? Wat is een mens? Wat maakt een mens tot een mens?
Zie ppt. Wie is het meeste mens?
- Mens = etymologisch verwant met Latijnse mens dat geest en verstand betekent
- Mensen kunnen nadenken, reflecteren; mensen kunnen zich afvragen wat het is om mens te
zijn (verstand)
- Of gaan voor de definitie die gebaseerd is op de genetica (zinloos want 50% van ons DNA
komt overeen met een banaan)
- Wie het meeste mens is volgens jezelf hangt af van hoe jij zelf de mens definieert
- Alle mensen hebben in hun eigen individueel mensbeeld mengvormen (bepaald door
opvoeding, cultuur en ontwikkeling)
- Geen juiste visie of een denkpiste
- Belangrijk op de hoogte te zijn van eigen mensbeeld, want dat mensbeeld heeft invloed op
de wijze hoe je als hulpverlener omgaat met de zorgvrager
1. Mensbeeld en mensvisie
Mensvisie
1. Piramide van Maslow
2. Dualistische model
3. Holistisch model van Martha Rogers (mens wordt in totaliteit benaderd, in integrale
benadering)
Fundamenteel menselijke behoeften – piramide van Maslow
De behoeftehiërarchie van Maslow
- Abraham Maslow (1908-197
- Amerikaans, klinisch psycholoog
- Mening: alle mensen hebben een aangeboren neiging tot groeien en zelfverwezenlijking en
mens is voortdurend in ontwikkeling
De mens is op groei gericht
Mens heeft fundamentele behoeften
Hetgeen men nodig heeft om als persoon te kunnen (over)leven, een
verlangen naar hetgeen men mist
Elke mens heeft behoeften, maar natuurlijk de sterkte en intensiteit kunnen
verschillen
Structurele variabelen kunnen deze behoeften beïnvloeden
- Maslow zet deze behoeften in een bepaalde hiërarchie
1
,Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 1
- Mensen hebben een aangeboren neiging tot groeien en zelfverwezenlijking en mens is
voortdurend in ontwikkeling
Proberen altijd een stapje hoger te gaan
Enkel mogelijk indien de lagere trede, lagere behoeften ingevuld zijn
Fysiologische noden (eten en drinken)
Veiligheid en zekerheid (behoefte om zich veilig te voelen)
Liefde, vriendschap en behoren tot een groep (heel graag geliefd)
Waardering en zelfrespect
Zijns-behoeften / méta-behoeften (zelfontwikkeling – schoonheid gaan beleven in de natuur,
kunst, fotografie) reflecteren
Zelfactualisatie; zelfontplooiing
Esthetische behoeften; orde en schoonheid
Kennen en begrijpen; betekenis zoeken, analyseren
Opmerkingen
- Behoefte wordt als probleem gezien, als een persoon er niet zelf voor kan instaan
- Vervullen van hogere behoeften is van groot belang voor gezondheid
Gezonde mens = individu dat uiteindelijk tot zelfontplooiing komt
Frustratie; leidt tot psychisch + fysiek ziek zijn
Bv.: iemand die altijd goed werkt, maar geen waardering krijgt zal er eens
onderdoor gaan
Veel reactie gekomen op deze theorie; niet iedereen is het er mee eens (kritisch zijn)
- Visie is niet wetenschappelijk onderbouwd
- Geen rekening houdend met culturele verschillen (in Japan veel belangrijker om te horen tot
sociale groepen)
Het medisch of reductionistisch model
- Vertrekpunt: dualistisch mensbeeld
= ziel en lichaam zijn 2 aparte entiteiten
Oefenen dus geen invloed uit op elkaar en werken volledig gescheiden
Socrates is dualistisch denker; “het lichaam is de kerker van de ziel”
- Lichaam wordt gezien als een machine
2
, Verpleegkundig redeneren en handelen inleidend 1
Lichamelijke krijgt zeer veel aandacht
- Herleid tot dysfunctie van orgaan of systeem
Klachten / symptomen werden dus herleid tot dysfunctionele
Indien er geen lichamelijke oorzaak gevonden werd, dan pas begon men te denken:
misschien is er ook een psychisch functioneren
Reductionistisch model – alles wordt herleid tot het lichaam
- Invloed op zorgrelatie tussen zorgvrager en zorgverlener
- Taak verpleging
Voor elke taak, een andere zorgverlener
Geen integratie, wel takenverpleging
- Zeer groot voordeel: lichaam werd gezien als een machine
Nauwkeurig bestudeerd en ontleed
- Veel ontdekkingen over oorzaak / bestrijding van ziekten
- Geneeskunde zou niet zijn wat ze is zonder dit model
- Enkel focus op het somatische (nadeel)
De holistische mensvisie van Martha Rogers kijken minuut 17
Beste mensvisie voor VPK
Holisme = de mens wordt gezien vanuit zijn totaliteit
= etymologisch gezien verwant met Griekse holum = geheel
= mens is een denkende, handelende en wetende eenheid bij wie een fysiek, geestelijk en
spirituele component te onderscheiden is (niet te scheiden)
- Er is een wisselwerking tussen de fysieke, sociale, psychische en spirituele dimensie
- Continu een invloed op de gezondheid en welzijn van de mens
Martha Rogers
- Een van de bekendste, internationale autoriteiten op het gebied van de VPK
- Geboren 1914, overleden 1994
- Vooral actief als hoogleraar en onderzoeker in the community help nursing
- Gaat uit van holistisch mensbeeld
Integrale zorg
Kern van mensbeeld
- Niet de ziekte moet primaire aandacht krijgen – wel problemen en gevolgen voor zorgvrager
(beleving en welzijn)
5 stellingen
1. De mens is een globale en unieke eenheid
2. De mens is een open systeem in continue wisselwerking tussen mens en milieu
3. Het leven van de mens verloopt onomkeerbaar in een richting langs een tijd-
ruimtecontinuüm
4. Het leven is gekenmerkt door een zekere mate van orde
5. De mens kan denken en voelen
Belangrijkste verschil met vorige model: we denken niet meer dualistisch, lichaam en geest zijn 1
geheel
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Verpleegkunde2003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.65. You're not tied to anything after your purchase.